بازار؛ گروه بین الملل: هاآرتص در گزارشی نوشت: آیا نمایندگان جو بایدن حتی پیش از اعلام سوگندهای وی و آغاز ریاست جمهوری ایالات متحده، در حال مذاکره با مقامات ایرانی در رابطه با بازگشت امریکا به توافق هسته ای بودند؟ ایران این موضوع را انکار می کند، واشنگتن آن را تأیید نمی کند و اسرائیل هراسان است.
این روزنامه در ادامه نوشت: به دنبال مراسم تحلیف بایدن در روز چهارشنبه، مسئله هسته ای ایران به یک سوال اصلی و دغدغه ذهنی در سراسر جهان، به ویژه برای اسرائیل و کشورهای عربی تبدیل شد. بایدن فیل ایرانی را به کاخ سفید آورد و قصد خود برای بازگرداندن ایالات متحده به توافق هسته ای که دونالد ترامپ از آن خارج شد، از مدتها پیش اعلام کرد. رئیس جمهور جدید این موضوع را مهمترین امر سیاست خارجی پیش بینی شده خود و همچنین اصلی ترین آزمون خود قرار داده است.
قرار است که بیانیه های مربوط به روند مبارزات انتخاباتی به عنوان رئیس جمهور، اصلاح و نوسازی شوند. به نظر نمی رسد سال ۲۰۲۱ مشابهتی با سال ۲۰۱۵ که توافق هسته ای امضا شد، داشته باشد.
بنابراین، بایدن در راه پیوستن مجدد به پیمان هسته ای با چالش های دشواری روبرو خواهد شد، از جمله اینکه آیا با لغو تحریم های اعمال شده توسط ترامپ موافقت می کند یا خیر. در این روند، رئیس جمهور جدید منبع اصلی اهرم فشار خود در ایران را از دست خواهد داد.
رئیس جمهور جدید در راه پیوستن مجدد به پیمان هسته ای با چالش های دشواری روبرو خواهد شد و منبع اصلی اهرم فشار خود در ایران را از دست خواهد داد
بر اساس این گزارش، اما تصمیم ترامپ در سال ۲۰۱۸ برای خروج از توافق نامه و از سرگیری غنی سازی اورانیوم توسط ایران، تنها بخشی از آشفتگی است که وی در خاورمیانه با ترک وحشتناک خود از کاخ سفید، پشت سر گذاشت. اوضاع در منطقه باعث می شود ایالات متحده و نفوذ آن بسیار فرومایه باشد.
این روزنامه سرزمینهای اشغالی افزود: این امر کاملا درست است که ایالات متحده مسئولیت شکاف ها و تنشهای داخلی و ایجاد جنگ ها در منطقه را به عهده نگرفته و همچنین موجب بروز بهار عربی که متأثر از هر کشور عربی می باشد، نشده است.
از سوی دیگر، دولت اوباما نیز به طرز تکان دهنده و متعجب آوری نسبت به مسائل سوریه بی تفاوت بوده است و دولت او همچنین پس از ترور اسامه بن لادن، خود را از افغانستان جدا کرده و رویکردی سطحی به جنگ یمن داشته است.
هاآرتص اضافه کرد که ترامپ از جانب خود فاقد هرگونه سیاست و استراتژی بود و از طرفی روسای جمهور که کاملا اجازه ندارند که به هر کاری که تمایل دارند دست بزنند. همین امر باعث شد که کشورهای منطقه و البته نه همه آن ها، از هر توییت یا شعبده بازی وی بترسند و آنها را قادر به اتکا به سیاست پایدار آمریکا که می توانند سیاستها یا اتحادهای خود را بر آن بنا کنند، ندانند.
در نتیجه، بسیاری از کشورهای عربی برای اطمینان از بقای خود به دنبال اتحادهای جایگزین یا اضافی بودند، مبادا توئیت بعدی ترامپ فاجعه جدیدی بر سر آنها بگذارد. به عنوان مثال، عربستان سعودی روسیه را با داشتن گزینه ای برای تأمین راکتورهای هسته ای به یکی از شرکای تجاری خود تبدیل کرد و ایالات متحده در جنگ لیبی غایب بود و مانور زیادی برای روسیه، ترکیه، مصر و قطر فراهم کرد.
مصر توافق نامه ای برای خرید هواپیماهای پیشرفته روسی امضا کرد. در عمل، سوریه تحت کنترل روسیه است و اتحاد بین ترکیه و روسیه بسیار قوی تر از اتحاد بین ترکیه و ایالات متحده می باشد. رابطه نزدیک ترامپ با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای خنثی کردن خرید موشک های ضد هوایی ترکیه از روسیه کافی نبود.
همچنین، در آغوش گرفتن ترامپ توسط محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، سلطنت سعودی را که مستقیماً مسئول قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار محسوب می شود، به دوست ایالات متحده تبدیل نکرد.
عراق نیز به عنوان کشوری که ایالات متحده از جنگ دوم خلیج فارس تریلیون ها دلار سرمایه گذاری در آن کرده است، آمریکا را نامطلوب می داند و پارلمان عراق خواستار ترک آمریکایی ها از خاک عراق شده است.
علاوه بر آن، کردها، متحدان حیاتی آمریکا در جنگ علیه داعش، هنگامی که ترامپ قصد خود را برای عقب نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه اعلام کرد، با یک معضل وجودی روبرو شدند.
این ادعا بر اساس آموزه ای بود که می خواست نیروهای آمریکایی را به خانه به ویژه از مکانی که وی چیزی جز شن و ماسه نمی دانست، بازگرداند. اما بعد از آن به ذهن ترامپ رسید که دکترینی که مبتنی بر واقعیت موجود در زمین نباشد، شکست خواهد خورد و بنابراین نیروهای آمریکایی سر جای خود باید باقی بمانند.
شکوه تاج گذاری
تاج افتخار سیاست ترامپ معامله قرن رقت انگیز بود و با قطع ارتباطی که او با فلسطینی ها ایجاد کرد همراه بود. بدون شک اسرائیل برنده بزرگ این معامله بود که توافق نامه های عادی سازی با امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان را به وجود آورد. اما در این معامله حتی به مهمترین اختلاف بین اسرائیل و فلسطینیان پرداخته نشد.
حال، پرونده خنثی سازی خاورمیانه به بایدن تحویل داده می شود که در آن تخریب بیشتر از ساخت و ساز است. اما در برخی جنبه ها، او قادر نخواهد بود یا ممکن است تمایلی نداشته باشد، پایه های آنچه را که ترامپ از خود بر جای گذاشته است، استحکام بخشد.
پرونده خنثی سازی خاورمیانه به بایدن تحویل داده می شود که در آن تخریب بیشتر از ساخت و ساز است
تردیدی وجود دارد که بایدن به رسمیت شناختن قدس را لغو می کند یا سفارت را به تل آویو منتقل می کند. سوریه از نظر ایالات متحده ظاهراً یک هدف گمشده است و هرگونه برنامه ریزی برای بازگشت به آن جبهه به معنای رویارویی با روسیه است.
یک دکترین کاملاً سازمان یافته
بایدن یک دکترین سازمان یافته در خصوص لزوم ارتقاء حقوق بشر در خاورمیانه دارد، اما او می داند که این امر یک تلاش خطرناک است که شامل مداخله آشکار در سیاست های داخلی کشورهایی مانند مصر، عربستان سعودی و امارات و همچنین اسرائیل است. او موضع خود را در رابطه با عربستان سعودی در موارد مختلف، به ویژه نظر خود را در مورد ولیعهد، ابراز داشته و اردوغان ترکیه را خودکامه خوانده است.
اما آیا وی می تواند عربستان سعودی را به دلیل جنگ در یمن یا در نتیجه نقض جدی حقوق بشر توسط ریاض تحریم کند و آیا او اردوغان را تحت فشار قرار خواهد داد؟
این مسائل، همگی موضوعاتی اضافه بر موضوع هسته ای ایران است که نه تنها شامل احیای وضعیت موجود و توقف توسعه هسته ای ایران بلکه همچنین تصویر ایالات متحده به عنوان کشوری است که سیاست جهانی را دیکته می کند.
مسئله ایران مهمترین آزمون بایدن است، زیرا موضوعات زیر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد:
روابط ایالات متحده و اتحادیه اروپا که پس از خروج آمریکا از پیمان به نقطه پایینی رسید؛
رابطه آمریکا با کشورهای عربی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی؛
وضعیت ایران در خاورمیانه و در کل جهان؛
و رابطه واشنگتن با اسرائیل.
این موضوع تنها معامله دیگری نیست که ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد؛ بلکه جایگاه بین المللی آمریکا در مورد ایران تعیین خواهد شد.
همه اینها همچنین این سوال را مطرح می کند که آیا بایدن یک آموزه یا فقط یک گاراژ برای تعمیرات کنار جاده ای خواهد داشت؟ به عبارت دیگر آیا بایدن به دنبال اصلاح جهان است یا در گردابی که ترامپ به او واگذرا کرده فرو خواهد رفت و به سادگی تنها تمایل دارد تا چند قسمت معیوب را اصلاح کند؟
نظر شما