تهمینه غمخوار؛ بازار: روابط ایران و امارات دارای فراز و نشیب های بسیاری بوده که البته هیچ گاه این مناسبات به سمت قطع روابط پیش نرفته است. اما به دلیل تحریم های روز افزون و فشارهای امریکا، دو کشور در روابط و داد و ستدهای خود به ناچار احتیاط بیشتری را مد نظر قرار داده اند.
با این وجود، حسن هم جواری و تلاش برای بهبود روابط دو جانبه و اهمیتی که طرف ایرانی و اماراتی در جهت گسترش مناسبات در طول سالهای اخیر قائل شده اند، موجب شده تا دو کشور رویکرد و روشی متعادل را در پیش گرفته به طوری که بی اعتمادی میان آن ها کم رنگ تر شود.
در همین راستا و با توجه به اهمیت بهبود و ارتقای روابط اقتصادی میان دو کشور خارج از فضای سیاسی، خبرنگار بازار گفتگویی اختصاصی را با «دکتر فرشید فرزانگان»، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات متحده عربی ترتیب داده که در ادامه می خوانید:
*نقش تجارت در روابط ایران و امارات نسبت به سایر بازیگران شورای همکاری خلیج فارس کم رنگ است. حتی با حضور پرشمار ایرانیان در دبی و کسب و کار آنها این گسترش روابط چشمگیر نیست. چگونه می توان این مسئله را آسیب شناسی کرد؟
موضوعی که شما در صورت سوال اشاره کرده اید که نقش ایران پررنگ نیست، از دیدگاه من اینگونه نیست. رقم ۱۵ میلیارد دلار تجارت میان ایران و امارات در سالهای گذشته، نشان می دهد که حجم تجارت دوجانبه قابل توجه است و پس از تجارت ایران و چین، در سال گذشته ایران و امارات متحده عربی بزرگترین حجم تجارت را داشته و طی ۹ ماه گذشته از ابتدای سال ۹۹ نیز به میزان ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۳.۳ میلیارد دلار به امارات صادر و سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۶.۳ میلیارد دلار از آن کشور وارد شده است. بنابراین، مجموع تجارت به ارزش ۹.۹ میلیارد دلار، نشان می دهد که امارات بعد از چین با ۱۳.۴ میلیارد دلار در ۹ ماهه ابتدایی سال ۹۹ دومین شریک تجاری ایران است.
به هر حال با وجود تمامی مشکلات و فراز و فرودهایی که ایران در زمینه سیاسی با امارات داشته است، به علت وجود روابط تاریخی، ژئوپلیتیکی، رابطه همسایگی، حسن همجواری و تعداد بالای شیعیان و افراد مسلمان و برادران دینی و خویشاوندی در دبی و نزدیکی فرهنگ و ذائقه دو کشور، همگی باعث می شود که روابط بخش خصوصی این دو کشور مطلوب بماند به طوری که تجار و فعالان اقتصادی برای مدت زمان ۷۰ تا ۸۰ سال است که در امارات به ویژه دبی مشغول به انجام کار و فعالیت های اقتصادی هستند.
اینکه در آینده سطح همکاری های اقتصادی به چه میزان خواهد بود، البته بستگی به اقدامات سیاسی دو کشور، بهره برداری از ظرفیت های تجاری و مشارکت کشور ما در حفظ این بازار دارد و نمی شود انتظار داشت که سیاست و اقتصاد جدا از یکدیگر حرکت نمایند.
اگر حجم تجارت همه کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران در نظر بگیریم، جمع صادرات کشورمان به آنها به یک میلیارد دلار نیز نمی رسد، در حالی که صادرات کشورمان به امارات متحده عربی در سال ۹۶، نزدیک به هفت (۶.۷) میلیارد دلار بوده است.
اگر حجم تجارت همه کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران در نظر بگیریم، جمع صادرات کشورمان به آنها به یک میلیارد دلار نیز نمی رسد، در حالی که صادرات کشورمان به امارات متحده عربی در سال ۹۶، نزدیک به هفت (۶.۷) میلیارد دلار بوده است
ایران و امارات در طول ادوار و سالیان متمادی شریک های اصلی تجارت با یکدیگر بوده اند. طبق آخرین داده ها و اطلاعات، ایران جزء ده کشور اول روابط تجاری با امارات متحده عربی است. بر اساس آمار گمرک دوبی، ایران ششمین شریک تجاری امارات پس از هند، عراق، سوئیس، عمان و چین می باشد.
همچنین، امارات ظرفیت جذب و پتانسیل صادراتی حداقل ۱۱ میلیارد دلار کالا از ایران را دارد. در سه ماهه سال جاری، بیشترین میزان کالای کشاورزی صادراتی به امارات صادر شده و پس از آن مواد پتروشیمی و معدنی قرار داشته اند.
با وجود همه تحریم ها، امارات بهترین سکوی صادرات و صادرات مجدد کشور به ویژه در مورد محصولات کشاورزی بوده است. میزان صادرات محصولات کشاورزی، در طول سالیان گذشته بین ۸ تا ۱۵ درصد کل صادرات به کشور امارات را شامل می شود.
* گفته می شود نقش صرافی های دبی در تعیین نرخ دلار موثر است. نظر شما در این باره چیست؟
نقش صرافی های دبی اهمیت دارد. لیکن اخیرا با توجه به آن که لازم است که کلیه حواله جات ارزی در بانک مرکزی امارات ثبت شود، عملیات کارگزاری به سهولت سالهای قبل نمی باشد. بنابراین در همین شرایط، نیز در میان کشورهای عربی هیچ کشوری مشاهده نمی شود که مانند دبی ارتباط نزدیک میان صراف های ایران و دبی وجود داشته باشد.
در میان کشورهای عربی هیچ کشوری مشاهده نمی شود که مانند دبی ارتباط نزدیک میان صراف های ایران و دبی وجود داشته باشد
در ایامی که اعیاد مسلمین از جمله عید قربان است یا زمانی که فشار تقاضا در بازار وجود داشت، اهمیت ارتباط ارزی بازار و صرافی ها و کارگزاری های دبی با کشورمان مشاهده می گردد. اخیرا سخت گیری های اعمال شده به دلیل لزوم پایبندی امارات متحده عربی به «اف ای تی اف» است که هر روز تعهد خود را نسبت به آن بیشتر می کند.
* چرا شاهد کوچ شرکتهای ایرانی در امارات به ترکیه و سپس عمان بوده ایم؟
این موضوع یک امر طبیعی است. شرکت هایی که در حوزه معدن، پتروشیمی، پالایشی و صنایع خودرو سازی فعالیت داشته، به دلیل تحریم های امریکا با فضای سخت تری برای همکاری با کشورمان مواجه بوده اند و به ویژه هم اکنون با توجه به همکاری های بیشتر عمان، حجم قابل توجهی از این شرکتها، برای ادامه فعالیت های خود، عمان را انتخاب کرده اند.
* از دیدگاه شما، به منظور ارتقای سطح همکاری های تجاری، رفاهی و اقتصادی در شرایط فعلی با وجود مسئله تحریم ها و بحران کرونا، چه اقدامات عملی در جهت افزایش صادرات باید انجام شود؟
از نظر من همکاری همه نهادها و سازمانهای ایرانی مستقر دبی، همکاری بیش از پیش سازمان توسعه تجارت، تخصیص بودجه جداگانه سازمان توسعه تجارت جهت مساعدت و عملیات بازاریابی و انجام خدمات در کشور امارات متحده عربی، تخصیص بودجه حمایتی به منظور افزایش صادرات به دبی، حضور پررنگ تر کشورمان در نمایشگاههای دبی و همکاری اتاق مشترک در موارد مذکور از جمله راه کارهای عملی در جهت افزایش صادرات است.
با بازگشت احتمالی امریکا به برجام، ضرورت دارد که کشورمان به «اف ای تی اف»، سازمان تجارت جهانی و پیمانهای منطقه ای بپوندد
با بازگشت احتمالی امریکا به برجام، ضرورت دارد که ایران به «اف ای تی اف»، سازمان تجارت جهانی و پیمانهای منطقه ای بپوندد. همچنین روابط دو کشور در سطح وزرا ارتقاء یافته و از ظرفیتهای افرادی که به عنوان رابط در طول سالیان گذشته روابط بسیار خوبی با شیوخ عربی امارات داشته اند، استفاده شود.
همکاری دانشگاهها و تشکل های اقتصادی نیز از جمله مواردی است که موجب مساعدت وضعیت می شود.
نظر شما