بازار، گروه استان ها: خراسان جنوبی با داشتن محصولات استراتژیک کشاورزی آوازه ای جهانی را نصیب خود کرده است. زعفران از جمله محصولات با کیفیت این دیار کویری بوده که هر ساله سود زیادی را عاید بهره برداران می کند.
اگرچه یافتن این طلای سرخ در لابه لای خاک ها هزینه های زیادی برای کشاورز به بار می آورد اما طعم شیرین دور هم نشستن ها برای بهره برداری از آن رنج سختی ها را به باد فراموشی می سپرد. در سال جاری جولان کرونا و هراس خانواده ها از دورهمی ها برای جدا سازی گل از زعفران، خسارت های زیادی را متحمل کشاورزان کرده است.
کشت زعفران برای فرار از خشکسالی در حالی در دستور کار قرار گرفته که به دلیل نوسات قیمت این محصول، سود دسترنج کشاورزان زعفران کار، در جیب دلالان سرازیر می شود. دولت از چند سال گذشته برای حمایت از کشاورزان زعفران، کار خرید تضمینی این محصول را آغاز کرده تا بخشی از مشکل آن ها در فروش محصول و کوتاه کردن دست دلالان برطرف شود اما باز هم مشکلات پا برجاست.
اگرچه خراسان جنوبی یکی از قطب های اصلی تولید زعفران در کشور محسوب می شود که همه ساله درصد قابل توجهی از مزارع شهرستان هایش به کشت این محصول مهم اختصاص می یابد اما هر ساله رد پای برخی عوامل طبیعی و سیلی خشک سرما خسارت های زیادی برای زعفران کاران به بار می آورد که نیازمند توجه است.
از سویی دیگر خام فروشی زعفران از جمله مشکلات مهم پیش رو بوده که باید مورد توجه متولیان قرار گیرد. اگرچه برنامه هایی از سوی مسئولان در زمینه فرآوری زعفران، روند اجرایی خود را طی می کند اما باید گام های فراتری در این امر برداشته شود.
ضربه کرونا به زعفران کاران
یکی از کشاورزان قاینی در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به مشکلات پیش روی زعفران بیان کرد: در سال جاری کرونا ضربه مهلکی به زعفران کاران وارد کرد.
رضا یعقوبی ادامه داد: بسیاری از زعفران کاران به دلیل کمبود نیرو نتوانستند محصولشان را در زمان مناسب که قبل از طلوع خورشید است، جمع آوری کنند.
وی افزود: همچنین نیروهای کار به دلیل ترس از کرونا در پَر کردن گل همکاری نمی کردند که این امر باعث شد بخش اعظمی از زعفران را با گل خشک کنیم و یا هم به قیمت ارزان بفروشیم.
یعقوبی ادامه داد: مهم ترین دلیل کشت سنتی زعفران در استان، عدم افزایش قیمت آن است چراکه اگر زعفران هم متناسب با رشد قیمت دلار و نهاده های مصرفی افزایش یابد، کشاورز از بهترین تکنولوژی روز استفاده خواهد کرد.
نقش مسئولان در فرآوری زعفران پر رنگ شود
یکی دیگر از کشاورزان در گفت و گو با بازار با گلایه از قیمت زعفران در سال جاری و رقم مصوب ۱۵۰ هزار تومانی که از سوی مسئولان برای گل زعفران تعیین شده بود، بیان کرد: با توجه به شرایط کرونا و کسادی بازار، هر کیلو گل زعفران بنا به کیفیت را از ۳۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش رسانده ام که بسیار متضرر شده ام.
محمد اکبری خواستار حمایت از کشاورز و قیمت گذاری متناسب با قیمت صادراتی شد و افزود: اگر قیمت ها اصلاح نشود، فرآوری هم انجام نمی شود چرا که برای کشاورز مقرون به صرفه نیست.
با توجه به شرایط کرونا و کسادی بازار، هر کیلو گل زعفران بنا به کیفیت را از ۳۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش رسانده که بسیار متضرر شده ایم
وی با بیان اینکه برای بهبود روند تجاری سازی و فرآوری محصول باید نقش مسئولان پر رنگ شود، گفت: در حال حاضر خام فروشی زعفران از میزان ارزش افزوده آن می کاهد.
این کشاورز قاینی بیان کرد: علی رغم اینکه زعفران قابلیت ارزآوری دارد، دلالان در برهه ای خاص محصول را خریداری کرده و در برهه ای دیگر به فروش می رسانند که این امر موجب ضرر کشاورز می شود.
وی خواستار حمایت مسئولان در زمینه فروش زعفران و تامین نهاده های مورد نیاز شد و ادامه داد: حمایت از زعفران کاران نقش بسزایی در توسعه کشت این محصول دارد.
سهم اندک زعفران کاران از بازار زعفران
یکی دیگر از کشاورزان در گفت و گو با بازار با بیان اینکه سهم بهره برداران زعفران در استان از ارزش افزوده محصول بهای اندکی است، گفت: زعفران، منبع درآمد خانوارهای زیادی در قاین بوده که امسال خسارت زیادی متحمل شده اند.
مهدی بیکی افزود: اگرچه دولت برای خرید تضمینی ورود کرده اما باز هم قیمت ها مقرون به صرفه نیست.
وی افزود: بسیاری از کشاورزان برای تامین هزینه کارگر، آب، برق و نهاده های مورد نیاز باید محصول را به دلال بفروشند.
بیکی با بیان اینکه در شرایط کنونی دسترنج کشاورز به جیب دلال می رود، افزود: اگر زمینه ای فراهم شود که زعفران بعد از خرید به صورت مستقیم صادر شود، سود اصلی نصیب کشاورز می شود.
وی با بیان اینکه امسال به دلیل نبود نیروی کار در جمع آوری محصول، دستمزد کارگر بسیار بالا بود، گفت: از سویی دیگر در کنار افزایش قیمت نهاده ها، زعفران رشد قیمت نداشت.
تولید ۶۰ تن زعفران در خراسان جنوبی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت و گو با بازار بیان کرد: ۱۶ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی استان با ظرفیت تولید ۶۳ تن زیر کشت زعفران است.
غلامرضا قوسی از فعالیت ۳۸ هزار بهره بردار در زمینه تولید زعفران در استان خبر داد و گفت: برای بهره وری بیشتر از این محصول استراتژیک چهار واحد فرآوری با ظرفیت ۷.۵ تن راه اندازی شده است.
قوسی ادامه داد: همچنین تاکنون برای ۳۲ واحد بسته بندی با ظرفیت ۷۰ تن هم مجوز صادر شده که بیش تر از ظرفیت تولید است.
فرآیند صادرات تسهیل و مشوق هایی هم برای صادرکنندگان در نظر گرفته شود
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به اهمیت صادرات زعفران بیان کرد: برای صادرات محصولات فرآوری شده، باید کاری بین المللی صورت گیرد و این محصولات با برند جغرافیایی یا منطقه ای ایران، در سطح جهانی معرفی شود.
وی با بیان اینکه نیاز است فرآیند صادرات تسهیل و مشوق هایی هم برای صادرکنندگان در نظر گرفته شود، اظهار کرد: با این اتفاق، صنعت زعفران به خصوص در خراسان جنوبی توسعه پیدا کرده و روزهای خوبی برای کشاورزان رقم می خورد.
مکانیزاسیون برداشت زعفران ضعیف است
رئیس شورای ملی زعفران در گفت و گو با بازار با اشاره به وضعیت قیمت زعفران در سال جاری بیان کرد: کرونا بر قیمت گل زعفران اثرگذار بود و قیمت گل، تعیین کننده نرخ نهایی زعفران بود.
محسن احتشام با بیان اینکه علی رغم توسعه کشت زعفران، در برداشت به بحث مکانیزاسیون در جداسازی گل پرداخته نشده است، گفت: اهمیت رعایت پروتکل های بهداشتی در عصر کرونا باعث شد تا دستمزد کارگران برای برداشت گل نسبت به سال گذشته سه برابر افزایش یابد.
وی ادامه داد: همچنین کمبود نیرو برای باز کردن گل زعفران باعث افت قیمت محصول به ویژه در خراسان جنوبی و رضوی شد.
قرار بود هزار میلیارد تومان تسهیلات به صادرکنندگان در راستای خرید زعفران خشک از کشاورزان پرداخت شود که اخذ این تسهیلات با بروکراسی های اداری و بانکی هنوز محقق نشده است
کشاورزان در فروش زعفران عجله نکنند
احتشام بیان کرد: عده ای از کشاورزان بدون در نظر گرفتن طرح آمایش سرزمین و بالاتر از توان منطقه، زعفران کشت کرده و در زمان برداشت و جداسازی گل با مشکل مواجه شدند.
رئیس شورای ملی زعفران اظهار کرد: قرار بود هزار میلیارد تومان تسهیلات به صادرکنندگان در راستای خرید زعفران خشک از کشاورزان پرداخت شود که اخذ این تسهیلات با بروکراسی های اداری و بانکی هنوز محقق نشده است.
احتشام با بیان اینکه شورای ملی زعفران تشکلی سیاست گذار بوده و مشاوره می دهد، گفت: کار خرید و فروش زعفران بر عهده اعضای تعاونی های زعفران در مشهد و دیگر شهر ها است.
وی با بیان اینکه قیمت زعفران رو به بهبود است، افزود: از کشاورزان خواستاریم عجله نکنند چرا که پیش بینی می شود قیمت زعفران از شرایط فعلی بهتر شود.
احتشام بیان کرد: در شورای ملی زعفران خواهان این هستیم که در مقام ۹۵ درصد تولیدکننده زعفران، مکانیزم هایی پیاده سازی و اجرا شود که بتوانیم تعیین کننده قیمت زعفران باشیم.
وی ادامه داد: نباید اجازه دهیم که چینی هایی به صورت آزاد در بازار ایران به خرید و فروش زعفران بپردازند و تعیین کننده قیمت ها باشند.
تلاش برای مدیریت صادرات زعفران
رئیس شورای ملی زعفران بیان کرد: به دنبال مدیریت فرآیند صادرات زعفران هستیم تا بتوانیم با توجه به مقام تولید کننده برتر، تعیین کننده نرخ زعفران هم باشیم.
وی از رشد ۱۵ درصدی وزن صادرات زعفران در هفت ماهه سال جاری خبر داد و گفت: علی رغم اینکه در فروردین و اردیبهشت ماه به دلیل کرونا کاهش صادرات زعفران را داشتیم، طی ماه های گذشته شاهد رونق صادرات محصول بودیم.
احتشام بیان کرد: دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف دستگاهی ساخته اند که به باز کردن گل زعفران کمک می کند که امید است ساخت آن توسعه یابد و در آینده بتوانیم از آن استفاده کنیم.
وی ادامه داد: شورای ملی زعفران طرح جهش تولید زعفران را در شهریور ماه سال گذشته تدوین کرده که اگر اجرا شود بسیاری از مشکلات زعفران کاران رفع می شود.
انتظار می رود قبل از افول طلای سرخ در این دیار مرزی و کویری، گام هایی موثر برداشته شود تا کشاورزان با آرامش خاطر در مزارع زعفران به کشت و کار بپردازند و میدان جولان دلال گری ها حذف شود.
نظر شما