بازار؛ گروه استان ها: یلدا شبی به یادماندنی بوده که از دیرباز در تاریخ ایرانیان رنگ و بویی خاص به خود گرفته است. همزمان با آخرین شب پاییز، لبخند پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها با تماشای دور هم نشستن های فامیل می شکفد و شوخی های خانوادگی، شب سرد پاییزی را برای اعضا گرم می کند.
اگرچه اکنون به واسطه شیوع کرونا و حفظ سلامت جامعه دورهمی ها کنسل شده است اما در گذشته های نه چندان دور با فرا رسیدن شب یلدا، با تدارک حداقل داشته هایشان گرد هم می آمدند و با رفع کدورت ها بلندترین شب سال را جشن می گرفتند تا در کنار دید و بازدید از بزرگترها، رشته محبت و صمیمیت شان محکم تر شود.
بنا به گفته قدیمی ترها، چله نشینی کویرنشینان از گذشته با آداب و رسوم خاصی گذرانده می شود. خراسان جنوبی در تاریخ خود مراسم هایی مانند کف زنی، هدیه دادن به نو عروسان، قصه گویی و شاهنامه خوانی را به ثبت رسانده که هنوز در برخی از مناطق برگزار می شود.
هر کدام از آیین های یلدا یادآور رسمی با معنا و پر رمز و راز است که امروز در زندگی ماشینی اندکی رنگ باخته و در برخی از خانواده ها گرفتار تجمل گرایی شده است.
گرانی مهمان شب یلدا
در سال جاری نه تنها کرونا محافل شب یلدا را محدود کرده بلکه گرانی ها بر این شب باستانی چنگ زده و شهروندان را به نگرانی فرا می خواند.
تهیه میوه شب یلدا برای برخی از خانواده ها به قدری دشوار شده که بعضا از خرید سر باز می زنند برخی هم تنها به چند عدد میوه بسنده می کنند.
خرید و فروش هر کیلو انار درجه یک به قیمت ۱۴ تا ۱۷ هزار تومان، سیب درجه یک ۱۲ تا ۱۷ هزار تومان و نارنگی ۱۰ هزار تومان تنها گوشه ای از گرانی های بازار میوه در آستانه شب یلدا بوده که تشدید نظارت ها را می طلبد.
فروشندگان کیفیت و مکان فروش میوه را در تعیین قیمت موثر می دانند این در حالی است که مسئولان معتقدند نرخ میوه از سوی اتحادیه تعیین شده و مصوب است.
این روزها مردم بیش از هر زمانی خواستار افزایش نظارت ها هستند و معتقدند کیفیت و دقت در بازرسی ها، موج برخی گران فروشی ها را می شکند که نیازمند توجه است.
تفاوت قیمت ها در یک قلم میوه
یکی از شهروندان در گفت و گو با بازار با اشاره به قیمت میوه ها بیان کرد: در حال حاضر قیمت میوه از یک مغازه تا مغازه کناری اش متفاوت است.
وی ادامه داد: هر کیلو بِه در شمال شهر ۱۰ هزار تومان بوده اما در خیابان های معلم هر کیلو ۱۸ هزار تومان هم خریده ایم.
این شهروند بیرجندی خواستار افزایش نظارت ها شد و افزود: اگر نظارت ها دقیق باشد افرادی به خود اجازه گران فروشی نمی دهند.
وی ادامه داد: با وجود بارش‌های فراوان سال جاری، امید بود که محصولات افزایش و قیمت‌ها پائین‌تر بیاید که متاسفانه برعکس سال‌های قبل شد.
شهروندان توان خرید ندارند
یکی دیگر از شهروندان در گفت و گو با بازار در خصوص خرید میوه شب یلدا بیان کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو سیب درجه یک ۱۷ هزار تومان و سیب درجه دو ۱۰ هزار تومان بوده که مردم توان خرید با این وضعیت گرانی را ندارند.
فاطمه نهتانی با بیان اینکه سرانه درآمد برخی خانوارها به شدت پایین است، افزود: قیمت میوه های مرسوم شب یلدا هم به قدری بالا بوده که نمی توان به آسانی تهیه کرد و به جد خواستار رسیدگی هستیم.
قیمت میوه ها در دو مغازه کنار هم‌متفاوت بوده و فروشندگان کیفیت را بهانه می کنند اما مگر کیفیت یک میوه چقدر متفاوت است که در نرخ کالا بیش از هفت هزار تومان تفاوت ایجاد می کند
وی با بیان اینکه قیمت میوه ها در دو مغازه کنار هم‌متفاوت بوده و فروشندگان کیفیت را بهانه می کنند، افزود: مگر کیفیت یک میوه چقدر متفاوت است که در نرخ کالا بیش از هفت هزار تومان تفاوت ایجاد می کند.
نهتانی با بیان اینکه مردم برای خرید یک کیلو میوه ارزان باید یک روز کامل را در سطح شهر جست و جو کنند، گفت: در گذشته ته بساطی ها را می توانستیم با قیمتی مناسب تهیه کنیم اما امروز اصلا چیزی به عنوان ته بساطی وجود ندارد.
وی در خصوص قیمت آجیل و حذف آن از سبد خانواده ها به خصوص اقشار ضعیف و متوسط جامعه می گوید: بیش از یکسال است که به علت گرانی انواع تخمه و به خصوص پسته اصلا به فکر خرید آجیل هم نیفتاده ایم.
یکی دیگر از شهروندان در گفت و گو با بازار بیان کرد: یلدای سال جاری تاریخی ترین شب مردم خواهد بود چراکه از یک سو کرونا دورهمی ها را محدود کرده و از سویی گرانی ها، سفره ها را کوچک کرده است.
احمد موسوی با بیان اینکه گرانی ها باعث شده برای خانواده پنج نفری ام هر هفته یا دو هفته یک تا دو کیلو میوه تهیه کنم، افزود: قیمت ها روز به روز در حال افزایش است اما مسئولان از ثبات بازار صحبت می کنند.
قیمت های سربه فلک کشیده آجیل
وی ادامه داد: نیاز است توزیع میوه بین خانوارهای تهی دست در رزمایش کمک های مومنانه در اولویت قرار گیرد چرا که برخی خانواده ها ماه ها میوه ای مصرف نمی کنند.
موسوی ادامه داد: در شرایطی که میوه و سبزیجات بیش از هر زمانی ارزش دارد، نوبرانه ای در بازار شده و به سختی به سبد مصرف خانوارها افزوده می شود.
بیش از یکسال است که به علت گرانی انواع تخمه و به خصوص پسته اصلا به فکر خرید آجیل هم نیفتاده ایم
وی با بیان اینکه قیمت های انواع آجیل سر به فلک کشیده است، گفت: در سایت های فروش آنلاین که گاها رصد می کنیم قیمت های آجیل شوکه کننده است.
این شهروند بیرجند عنوان کرد: همین روز گذشته قیمت هر کیلو تخمه کدو ۸۹ هزار تومان، پسته ۲۶۰ هزار تومان، انجیر خشک ۱۷۰ هزار تومان، بادام هندی ۳۲۰ هزار تومان و مغز بادام ۲۴۸ هزار تومان بود.
وی گفت: شما بگویید با این قیمت ها یک کارگر با حقوق ۲ میلیون تومان و حتی یک کارمند با حقوق حدود ۴ میلیون تومان با اجاره ای که باید بپردازد و تامین نیازهای اولیه خانواده اش آیا پولی برایش می ماند که آجیل خرید کند؟
صحبت غرفه داران میوه
یکی از غرفه داران میوه هم در گفت و گو با بازار بیان کرد: اگر چه چند روزی بازار میوه به ثبات رسیده اما نوع و کیفیت میوه ها و اینکه هر میوه از کجا به استان ما برسد، تعیین کننده قیمت است.
رضا شهبازی افزود: در حال حاضر هر کیلو سیب درجه یک ۱۷ هزار تومان و سیب درجه دو ۱۱ هزار تومان به فروش می رسد.
وی با ابراز نارضایتی از افزایش کرایه بار بیان کرد: افزایش کرایه بار قطعا بر قیمت تمام شده میوه تاثیر گذار است.
شهبازی بیان کرد: قیمت میوه در میدان میوه تره‌بار تغییر می‌کند بنابراین مجبوریم طبق فاکتوری که خریداری می‌کنیم با درصد سودی آن را به فروش برسانیم.
این فروشنده میوه افزود: ما هم برای خرید میوه هزینه حمل بار و عوارض و مالیات پرداخت می‌کنیم و باید بتوانیم هزینه‌های مغازه و زندگی را تأمین کنیم.
بازار فعلی میوه خراب است
رئیس اتحادیه میوه و تره بار بیرجند در گفت و گو با بازار با بیان اینکه بازار میوه فعلا خراب است، افزود: اگرچه خودمان هم از شرایط قیمت ها رضایت نداریم اما باید میوه ای با کیفیت برای رفع نیاز مردم تامین کنیم.
محمد حیدری با اشاره به قیمت میوه های مرسوم شب یلدا بیان کرد: قیمت هر کیلو انار در میدان بار ۹ تا ۱۸ هزار تومان است.
قیمت هر کیلو انار در میدان بار ۹ تا ۱۸ هزار تومان است و درب مغازه ها ۲۵ درصد بر آن افزوده می شود
وی قیمت هر کیلو هندوانه در میدان بار را ۲ هزار و ۷۰۰ تا سه هزار و ۳۰۰ تومان دانست و گفت: همچنین هر کیلو نارنگی از ۹ هزار تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد.
رئیس اتحادیه میوه و تره بار بیرجند ادامه داد: این قیمت ها در میدان بار بوده و درب مغازه ها ۲۵ درصد بر آن افزوده می شود.
حیدری در پاسخ به گلایه مردم مبنی بر تفاوت قیمت میوه در مغاره های مختلف بیان کرد: کیفیت تعیین کننده نرخ میوه است.
وی افزود: در حال حاضر هر کیلو پرتقال جیرفت کرمان ۸ هزار و ۵۰۰ تومان و هر کیلو پرتغال بم کرمان ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد چرا که کیفیت بالاتری دارد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه علی رغم اینکه خراسان جنوبی قطب تولید انار است، چرا قیمت ها رشد داشته است، گفت: خریدار هر کیلو انار سر درخت را به قیمت ۶ هزار و ۵۰۰ تومان خریداری کرده و مرغوب و نامرغوب در کنار هم خریداری شده است.
حیدری افزود: هزینه های جمع آوری، کارگر، سردخانه و حمل به عهده خریدار بوده و این امر بر قیمت تمام شده محصول اثر گذاشته است.
اجرای طرح نظارتی شب یلدا
مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان جنوبی در گفت و گو با بازار از اجرای طرح نظارتی شب یلدا در استان خبر داد و گفت: این طرح از ۲۲ آذرماه آغاز شده و تا ۳۰ آذرماه ادامه دارد.
اشرفی با بیان اینکه در قالب اجرای این طرح تشدید نظارت ها را خواهیم داشت، افزود: از شهروندان هم خواستاریم هر گونه تخلف به ویژه گران فروشی را از طریق ۱۳۵ گزارش دهند.
وی ادامه داد: همچنین سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۰۱۳۵ آماده دریافت شکایات مردمی به تعزیرات حکومتی استان است.
معاون بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در گفت و گو با بازار بیان کرد: نظارت ها بر کالای هدف به ویژه میوه تشدید شده است.
علی تهوری افزود: بازرسی از میدان بار، بررسی فاکتور های خرید و فروش و بازرسی از واحدهای خرده فروشی سطح شهر در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه ملاک ما برای رصد بازار میوه، فاکتور های معتبر عمده فروشان است، گفت: از شهروندان خواستاریم در صورت مشاهده تخلف مراتب را از طریق ۱۲۴ گزارش دهند.
مردم استان انتظار دارند تا مسئولان فراتر از نام طرح های نظارتی در عمل راهکاری برای کاهش قیمت ها داشته باشند چرا که وضعیت فعلی شب یلدای امسال را برای بسیاری از خانواده ها شب خاطره انگیزه تلخی ها رقم خواهد زد.
نظر شما