بازار؛ گروه انرژی: سهم تجدیدپذیرها در سبد انرژی در ایران یک درصد و در جهان به طور متوسط ۱۱ درصد است. آمارهای اعلامی از طرف ساتبا نشان می‌دهد که ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر در کشور تنها ۸۴۰ مگاوات است. حال آنکه ظرفیت نیروگاهی در کشور حدود ۸۳ هزار مگاوات اعلام شده است. سخنگوی ساتبا (سازمان انرژیهای تجدید پذیر ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر) می‌گوید: بر اساس برنامه ششم توسعه قرار بوده که چیزی حدود ۵ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر در کشور افزوده شود. ظرفیتی که به گفته جعفر محمدنژاد سیگارودی رشد قیمت دلار و کاهش توجیه اقتصادی مانع تحقق آن شده است.
وی به بازار می‌گوید: حدود ۳ سال پیش بهای دلار در کشور حدود ۴ هزارتومان بوده اما حالا به طور متوسط به بالای ۲۵ هزار تومان رسیده است. در واقع هزینه‌های سرمایه گذاری به صورت متوسط ۶ برابر شده است.
آنگونه که این مقام مسئول در ساتبا می گوید: در حال حاضر مدت زمان بازگشت سرمایه در حوزه نیروگاه‌های تجدید پذیر از ۵ سال به حدود ۱۲ سال رسیده و همین مساله انگیزه سرمایه گذاری در این بخش به شدت کم کرده است.
او می‌گوید: در حالی سرمایه گذاران نیروگاه های تجدید پذیر برای رسیدن به سود دهی باید سالها منتظر بمانند و تلاش کنند که با خرید و فروش سکه، دلار، ماشین و مسکن هر چیزی دیگری خیلی راحت می تواند به سود دهی رسید.
اما در حالی گرانی دلار و پایین بهای خرید تضمینی برق تجدیدپذیرها سرمایه گذاری در این حوزه را به شدت کند کرده است که سرمایه گذاران در حال انتقال سرمایه از سوخت‌های فسیلی به انرژیهای تجدیدپذیر هستند. به گفته روزنامه چینی مورنینگ استار، سرمایه گذاران سرمایه‌ها را در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر اروپایی به حدود ۲ میلیارد یورو بین ماه‌های ژوئیه و سپتامبر رساندند که ۱۱ برابر بیشتر از یک سال قبل است. این در حالی بود که صندوق‌های انرژی متعارف کمتر از ۱۱۵ میلیون یورو گردش مالی داشتند.
حدود ۳ سال پیش بهای دلار در کشور حدود ۴ هزارتومان بوده اما حالا به طور متوسط به بالای ۲۵ هزار تومان رسیده است. در واقع هزینه‌های سرمایه گذاری به صورت متوسط ۶ برابر شده و متوسط زمان بازگشت سرمایه از ۵ سال به ۱۲ سال افزایش یافته است
معوقات ۸ ماه سرمایه گذاران تجدیدپذیرها
این رشد هزینه‌ها در شرایطی رخ داده که قیمت بهای خرید تضمینی برق تقریبا در سال‌های گذشته ثابت مانده است. بعد از رشد حدود ۳۰ درصدی بهای خرید برق تضمینی در سال گذشته، دولت دیگر زیر بار افزایش قیمت برق نرفت. در حالی قیمت خرید برق تضمینی در یک سال گذشته ثابت مانده که فعالان این صنعت می‌گویند که هزینه‌های آنها چند برابر شده است. ناگفته نماند که حذف ضریب ساعتی در خرید تضمینی برق تجدیدپذیرها عملا رشد قیمت بهای برق را بی اثر کرد.
هم اکنون بیشترین بهایی که وزارت نیرو برای خرید برق پرداخت می‌کند مربوط به نیروگاه‌های خانگی است که در پشت بام خانه‌ها ایجاد شده است. آنگونه که اعلام شده سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره‌وری برق تولیدی این نوع نیروگاه‌ها را هر کیلو وات ساعتی به قیمت یک هزار و ۴۰ تومان خریداری می‌کند. در حال حاضر هر کیلووات ساعت برق نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۱۰۰ کیلووات و کمتر به قیمت ۹۱۰ تومان و برق نیروگاه‌های بادی با ظرفیت یک مگاوات و کمتر به قیمت ۷۴۱ تومان خریداری می شود. البته پایین بودن نرخ خرید تضمینی برق تنها مشکل فعالان این صنعت نیست. آنها می گویند که معمولا دیر به دیر پول برق خود را دریافت می کنند و گاهی اوقات پرداخت ها با ماه ها تاخیر انجام می شود. گفته هایی که سخنگوی ساتبا هم کم و بیش آن را تایید می کند اما تاکید می کند که حالا وضعیت بهتر شده است. به گفته او، پارسال پرداخت‌ها بعضا با ۸ ماه تاخیر انجام می شد اما حالا حداکثر ۲ ماه بعد از دریافت برق پول به حساب سرمایه گذاران این حوزه واریز می شود.
پارسال پرداخت پول برق تضمینی بعضا با ۸ ماه تاخیر انجام می شد اما حالا حداکثر ۲ ماه بعد از دریافت برق پول به حساب سرمایه گذاران این حوزه واریز می شود
ظرفیت هایی که بلا استفاده ماند
سهم یک درصدی تجدید پذیرها در سبد انرژی کشور در شرایطی است که مسئولان نسبت به کارهای انجام شده در این حوزه ابراز رضایت می کنند. همایون حائری معاون وزیر نیرو پیشتر گفته بود ظرفیت نیروگاه های تجدید پذیر در دولت دوازدهم بیش از ۴ برابر شده است. به گفته او، در سال ۹۴، ظرفیت نصب شده انرژیهای نو در داخل کشور ۲۰۰ مگاوات بود و تا پایان سال ۹۸ به بیش از ۸۰۰ مگاوات رسیده است. اما سوال اینجاست این میزان رشد متناسب با ظرفیت های کشور است. به اذعان خود مسئولان در این حوزه در حوزه شرق کشور بزرگترین حوزه‌های بادخیز جهان با ظرفیت بیش از ۴۰ مگاوات را داریم. در حوزه انرژی خورشیدی ظرفیت‌های موجود دست کمی از بادی ندارد. ایران با وجود ۳۰۰ روز آفتابی از مجموع ۳۶۵ روز سال در بیش از دوسوم مساحت خود و متوسط تابش ۴.۵ تا ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا درزمینه انرژی خورشیدی است.
جالب است که بدانید آلمان، یکی از پیشتازان این حوزه، بیش از ۵۰درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب‌شده اش مربوط به انرژی خورشیدی است. این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت نیروگاهی تجدیدپذیر خود را به بیش از ۶۵درصد برساند. سهم بالای تجدید پذیرها در تامین انرژی این کشور در حالی است که ظرفیت میزان تابش آلمان در آن در بهترین حالت معادل ظرفیت تابش نورخورشید در رامسر که کمترین تابش نور خورشید را دارد، است. براساس آمار اعلامی ساتبا، ظرفیت تابش نورخورشید در رامسر که کمترین ظرفیت در ایران را دارد، حدود ١٢٠٠ کیلووات ساعت بر مترمربع و در استان‌هایی همچون فارس و کرمان با بیشترین ظرفیت جذب و تولید انرژی خورشیدی حدود ٢٢٠٠ کیلووات ساعت بر مترمربع است. ظرفیت‌هایی که با وجود سرعت توسعه انرژیهای تجدید پذیر در دنیا تقریبا بلا استفاده مانده است.
نظر شما