بازار؛ گروه راه و مسکن: گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد که رشد ارزش افزوده بخش مسکن و ساختمان در تابستان سال جاری به رقم ۵.۴ درصد رسیده است، حال آن که در دو فصل پیش از آن رشد این بخش منفی بود. تولید ناخالص داخلی کشور تا پایان سال ۱۳۹۸ معادل ۲۵۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده و ارزش بازار سرمایه ۶۰۰۰ هزار میلیارد تومان و ارزش بازار مسکن ۱۵۰۰۰ هزار میلیارد تومان ارزیابی میشود. به عبارتی میتوان گفت که ارزش بازار مسکن ۲.۵ تا ۳ برابر بازار سرمایه است. با این حال رشد سرمایهگذاری در حوزه مسکن در پایان سال ۱۳۹۸ منفی۳.۴ درصد و در پایان سال ۱۳۹۷ حدود منفی ۹.۴ درصد بوده است. بر این اساس رشد سرمایهگذاری در بازار مسکن طی سالهای ۹۷ و ۹۸ منفی بوده است.
بانک مسکن نیز در گزارش جدید خود آورده است که آخرین آمارهای رشد اقتصادی در فصل تابستان، حاکی از آن است که میزان تولید این بخش در تابستان سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵.۴ درصد رشد داشته است. رشد ارزش افزوده بخش ساختمان در فصل زمستان به ۲.۱ درصد و در فصل بهار به ۳.۹ درصد رسیده بود و دو فصل رکودی را ثبت کرده بود.
بخش ساختمان، یکی از بخش های مهم برای سیاستگذاران اقتصادی است. رشد این بخش به طور مستقیم و غیرمستقیم باعث حرکت سایر بخش ها می شود، زیرا بخشی از گروه های صنعت و خدمات، به دلیل رشد این بخش منتفع می شوند. بنابراین بیشتر شدن تولید بخش ساختمان می تواند یک خبر مثبت برای اقتصاد کشور باشد. نکته قابل توجه این است که در تابستان سال جاری، تشکیل سرمایه در بخش ساختمان رشد ۵.۴ درصدی را ثبت کرده است. این موضوع نشان می دهد که در پاییز سال جاری، رشد ارزش افزوده بخش ساختمان نیز می تواند مثبت باشد.
اما برخی کارشناسان مسکن معتقد هستند که علاوه بر مشکلات و چالش های ساختاری همچون تورم بالا، التهابات بازارها، عدم توانایی متقاضیان واقعی خرید مسکن، کاهش ارزش پول ملی و نقص در ارتباط پیشین و پسین متغیرهای اقتصادی با بخش مسکن، مسئله طولانی شدن صدور مجوز ساخت و ساز، مشکلاتی را به این چالش ها اضافه کرده است. این بدین معنی است که سرمایه گذاری در بخش مسکن به شدت دچار کاهش شده است.
جواد زارعی کارشناس بازار مسکن در این خصوص معتقد است که بوروکراسی پیچیده در این فرآیند از یک سو کاهش سرمایه گذاری در بخش مسکن را موجب می شود که در بلند مدت منجر به کمبود عرضه در این بازار خواهد شد و در دوره های رونق با افزایش تقاضا، منجر به افزایش قیمت ها خواهد شد؛ و از سوی دیگر باعث سردرگمی سیاستگذار و تصمیم گیری لحظه ای می شود که این امر موجب هدررفت منابع و زمان می شود. چنین مساله ای به طور قطع در اعتماد جامعه مبنی بر ناتوانی سیاست گذار نیز موثر است.
برخی از کارشناسان عنوان می کنند که قیمت بخش مسکن دچار اضافه پرش بوده است، اما بررسی ها نشان می دهد که این روند در تابستان، باعث شده بود که بخشی از سرمایه وارد بازار مسکن شده و در نتیجه تشکیل سرمایه در این بخش افزایش یابد
مرکز آمار بر این اعتقاد است که یکی از دلایل بهبود تشکیل سرمایه را می توان بازدهی بالای بخش ساختمان در ماه های اخیر دانست، اگرچه برخی از کارشناسان عنوان می کنند که قیمت بخش مسکن دچار اضافه پرش بوده است، اما بررسی ها نشان می دهد که این روند در تابستان، باعث شده بود که بخشی از سرمایه وارد بازار مسکن شده و در نتیجه تشکیل سرمایه در این بخش افزایش یابد. با توجه به شرایط کنونی انتظار بر این است که با ثبات قیمت ها در بازار مسکن، روند صعودی ارزش افزوده و تشکیل سرمایه در بخش ساختمان تداوم یابد.
اما حسن محتشم عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان پیشتر در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار گفته بود که کاهش ارزش پول ملی باعث شد تا نهاده های تولید مسکن به شدت افزایش یابد پس این عدم اطمینان از ثبات قیمت ها باعث شد تا اغلب سازندگان که خود نیز سرمایه گذار هستند از ترس آینده و متضرر شدن وارد عرصه ساخت و ساز نشوند.
وی تاکید می کند که وقتی قیمت ها در دو سال گذشته به شکل جهشی رشد کرده و قدرت خرید متقاضیان افت کرده سازندگان و سرمایه گذاران تلاش می کنند با احتیاط بیشتری وارد بخش مسکن شوند.
نکته دیگر گزارش مرکز آمار ایران این است که در بخش خدمات؛ زیر گروه مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار دارای رشد مثبت یک درصدی بوده است، این در حالی است که سایر خدمات، مانند امور عمومی، اجتماعی و عمده و خرده فروشی دارای رشد منفی بودند. این موضوع نشان می دهد که خدمات مرتبط با بخش مسکن نیز در تابستان سال جاری رشد مثبتی را ثبت نکردند. حتی خدمات بخش بهداشت که پیش بینی می شد دارای رشد مثبت در تابستان سال جاری باشد، رشد منفی ۵.۱ درصدی را ثبت کرده بود. بر اساس آمار این گزارش، در مجموع رشد اقتصادی در فصل دوم سال جاری به رقم ۰.۲ درصد رسیده است که این رقم پس از ۸ مرحله، رشد فصلی منفی ثبت شده است.
مجید فراهانی رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران نیز آماری را از وضعیت ساخت و ساز مسکن ارائه کرده که اگر متولی بخش مسکن به آن توجهی نکند در سال آینده باز هم شاهد جهش قیمت مسکن خواهیم بود.
تازه ترین آمار صدور پروانه ساختمانی درتهران نشان می دهد که از ابتدای سال ۹۹ تا مرداد ماه بالغ بر دو هزار و ۸۸۲ مورد پروانه ساختمانی صادر شده است. تعداد پروانه ساختمانی صادر شده در مدت مشابه سال گذشته چهار هزار و ۷ مورد بوده است. این آمار نشان می دهد در تهران و در مدت مورد اشاره صدور پروانه های ساختمانی ۲۸ درصد کاهش داشته است.
نظر شما