ابراهیم فراهانی؛ بازار: استراتژی فشار حداکثری ترامپ بعد از خارج شدن از برجام در مقابل سد صبر استراتژیک و کاهش تعهدات ایران قرار گرفت. با رفتن ترامپ از کاخ سفید، بازیگران منطقه ای نگران شده اند که فشار حداکثری به پایان رسیده است و به دنبال سناریوی جدیدی باشند.
اسرائیل که از آمدن بایدن مطمئن شد با گزارشی در روزنامه نیویورک تایمز مدعی شد، ترور چندماه قبل در پاسداران تهران، جانشین الظواهری و عروس بن لادن بوده است. این ادعا برای این مطرح شد تا پرونده القاعده در ۲۰۰۱ که ۱۵ عضو تیم ۱۹ نفره حادثه ۱۱ سپتامبر تابعیت عربستانی داشتند، با قانون «جاستا» با آمدن تیم رییس جمهور جدید زیر سوال برود و ایران در حال حاضر به عنوان حامی القاعده را که افکار عمومی آمریکا را جریحه دار کرده معرفی نماید.
ترکیه نیز به طبع تحولات جدید کاخ سفید در پی نزدیکی به اسرائیل است تا بتواند ضعف فن آوری خود را از این طریق جبران کند و در خاورمیانه و مدیترانه شرقی، حامی بیابد.
اما در خلیج فارس شاهد یک رجعت استراتژیک آن هم احیای شورای همکاری خلیج فارس هستیم.
شورای همکاری که با هدف مهار ایران بعد از انقلاب شکل گرفت، با نافرمانی قطر دچار تزلزل شد. قطر ایدئولوژی و متحد دیگری خارج از منطقه ( ترکیه) را برگزید و حتی تمایلی به همراهی با افتتاح مرکز جدید در ریاض از خود نشان نداد.
دو روز بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران و پیام میزان مشارکت بالا در این انتخابات، روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ (۲۱ می ۲۰۱۷ ) دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا و سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، مرکز بین‌المللی مبارزه با ایدئولوژی افراط گرایانه را در ریاض افتتاح کردند. ترامپ و محمد بن سلمان به امید تکرار انتخابات پر حاشیه سال ۱۳۸۸ ایران بودند.
قطر برخلاف بیانیه پایانی، با عربستان همراهی نکرد. امیر قطر در سخنرانی منتسب به وی، در پایگاه نظامی کشورش بر قدرت ایران و حمایت از حماس تاکید کرد. بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران، امیر قطر، پیروزی حسن روحانی را به وی تبریک گفت.
روزنامه الخلیج امارات در واکنش به این تماس نوشت: هدف امیر قطر از تماس تلفنی با رئیس جمهوری ایران و تاکید بر تقویت روابط با آنها، تحریک کشورهای عربی است. دو هفته بعد، عربستان، بحرین، مصر و امارات، در یک حرکت هماهنگ قطر را تحریم کردند. ترکیه و ایران به کمک قطر شتافتند و این حصر را شکستند.
در حال حاضر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در وضعیت جدیدی قرار گرفتند: دو رهبر میانه رو و ریش سفید، کویت و عمان از دنیا رفته اند؛ همچنین امارات و بحرین سنت عربی حاشیه خلیج فارس را علنا شکسته و با اسرائیل رابطه برقرار کرده است.
ترامپ با فرستادن پمپئو به خاورمیانه و در ادامه کوشنر به خلیج فارس، به دنبال انتقال فشار حداکثری اقتصادی به ائتلاف مهار و فشار بر ایران در دولت جدید آمریکاست.
در این میان خبرهایی از آشتی عربستان و قطر به گوش می رسد. قطر که سر ناسازگاری داشت با توافقات جدید در تقویت شورای همکاری خلیج فارس در کنار اسرائیل همکاری می کند.
این ائتلاف و احیای جدید منطقه ای که ترکیه با نزدیکی به عربستان در آن دخیل خواهد بود، قدرت و اهرم فشار بیشتری برای شرکت این کشورها و تاثیرگذاری بر مذاکرات آتی ایران و آمریکا خواهد داشت.
نظر شما