سناریوی اقتصادی خوش بینانه برای آسیای ۲۰۲۰

بازار- تهمینه غمخوار؛ روند رشد و توسعه کشورهای آسیایی معتدل اما قوی است. اما زمانی که آهنگ تجارت جهانی و سرمایه گذاری با سرعت پایین تر شروع به نواختن می کند، رشد منطقه ای آسیا را تحت تاثیر قرار داده و توسعه آسیا را از میزان ۰.۳ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۰.۱ درصد در سال ۲۰۲۰ می رساند.

این امر بازتاب چشم انداز تاریک تجارت بین الملل و شواهدی از کند شدن رشد در اقتصادهای پیشرفته از جمله چین که هم اکنون گسترش ویروس مرگبار کرونا ضربه محکمی بر اقتصاد آن وارد کرده است و همچنین هند و اقتصادهای بزرگتر در شرق و جنوب شرقی آسیا می باشد که فشارهای وارده توسعه آسیا را به گونه‌ای مساوی و عادلانه و با هدف حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی هدایت خواهد کرد زیرا تولید ناخالص داخلی آسیا از ۵.۹ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۵.۵ درصد در ۲۰۱۹ رسیده و پیش بینی می شود که در سال جاری نیز با همین نرخ باقی بماند. 

البته نرخ تورم در این منطقه خوش خیم است و پیش بینی شده که در سال جاری در سراسر آسیا به ۲.۷ درصد یعنی با ۰.۲ درصد افزایش از پیش بینی های آوریل سال ۲۰۱۹، برسد.

بنابراین برای روشن شدن موتور رشد و توسعه در سراسر آسیا، نیاز به محرکاتی برای دستیابی به نتایج مطلوب احساس می شود که در زیر به ۵ فاکتور محرک رشد پرداخته می شود:

عامل اول : بازگشت سریع تقاضا برای صادرات

ارزش پولی جهان و برخی از عواملی که تقاضا برای صادرات منطقه ی آسیایی را در سال جاری کاهش داده اند، در حال بازگشت سریع هستند. بانک مرکزی فدرال ایالات متحده و بانک مرکزی اروپا نرخ های خود را نیز کاهش داده و از نقدینگی بیشتر حمایت می کنند. بنابراین در همین راستا کشوری چون ژاپن بسته محرک ۲۶ تریلیون ینی را به اجرا درآورده تا رکود اقتصادی خود را نجات دهد و حیات مجدد را در بخش های تولیدی و غیر تولیدی خود برگرداند.

عامل دوم: توافق تجاری موقتی چین-امریکا

 سرانجام فاز اول توافق تجاری موقت بین ایالات متحده و چین تحقق یافت. این مذاکرات دشوار بود، اما  انگیزه شدیدی برای هر دو طرف ایجاد کرد تا تعهداتی را برعهده بگیرند که از نکات کمتر بحث برانگیز اختلاف نظر برخوردار باشد. دو قدرت بزرگ به توافقی نیاز دارند که اعتماد به نفس کسب و کار را تثبیت کرده و رشد نسبی را حفظ کنند. در حالی که چنین معامله ای تمام اختلافات بین این دو را برطرف نمی کند، این توافق باعث می شود تا تمرکز تنش از تجارت، که تأثیر اقتصادی مستقیم و مادی بر رشد دارد، به حوزه های دیگر مانند فناوری، سرمایه گذاری و ویزا که خسارات اقتصادی غیرمستقیم است و می تواند با استفاده از نقاط ضعف و لابی شرکتها کاهش یابد، کشیده شود.

عامل سوم : به کار گیری سیاست های طرفدار رشد توسط سیاست گذاران آسیایی 

سیاست گذاران آسیایی در حال ایجاد سیاست های طرفدار رشد که منشأ رشد داخلی مانند هزینه های زیرساخت پله ای و تلاش های بیشتر در جهت بهبود اکوسیستم تجاری می باشد، هستند. از اواسط سال ۲۰۱۹، بانکهای مرکزی از نظر سیستماتیک برای سهولت سیاست های پولی، فضای بیشتری را برای بانک های مرکزی جنوب شرقی آسیا فراهم کرده اند تا سیاست های پولی را سهولت بخشند. در نتیجه،  بانکهای مرکزی جنوب شرقی آسیا نرخ های سیاست گذاری خود را کاهش داده و شرایط پولی را از طریق روش های دیگر مانند کاهش نیازهای ذخیره کم کرده اند.

علاوه بر این، یک فشار فزاینده مهم در سیاست های آسیا دیده می شود که در واقع تلاش بیشتر برای حفظ یکپارچگی تجارت در جهت ایجاد موانع در برابر رشد حمایت گرایی می باشد. به همین منظور در ابتدا توافق نامه جامعی که در اواخر دسامبر سال ۲۰۱۸ برای مشارکت منطقه اقیانوس آرام امضا شده بود و همچنین توافق نامه مشارکت جامع اقتصادی منطقه ای (RCEP) (توافق نامه تجارت آزاد در منطقه آسیا و اقیانوس آرام بین ده کشور عضو انجمن ملل آسیای جنوب شرقی) با هدف هماهنگی معاهدات تجاری موجود در آسیا اکنون به اجرا درآمده است.  

عامل چهارم: حرکت تولیدی های چین به سوی آسیای جنوب شرقی

 جابجایی تولید از چین به آسیای جنوب شرقی موتور قدرتمند رشد را به این منطقه اضافه می کند. این امر موجب می شود که هم سرمایه گذاران خارجی و هم تولید کنندگان چینی مصالح خاصی را برای سرمایه گذاری در جای دیگر در نظر بگیرند. با در نظر گرفتن این استراتژی استقرار تولید در یک پایه تولید کم هزینه با درنظر گرفتن این مسئله که اقتصاد جنوب شرقی آسیا دارای بزرگترین مزایا می باشد، کشور امریکایی مکزیک را تشویق می کند که تا حدودی به این امر دست پیدا کند.

چین لزوما یک بازنده بزرگ در این روند نیست. بررسی جدید اتاق بازرگانی آمریکا در چین نشان داده که بسیاری از شرکتهای تولیدی که در چین برای صادرات به ایالات متحده یا کشورهای دیگر فعالیت می کنند، از جمله شرکت هایی هستند که در نظر دارند این اقدامات تغییر را انجام دهند. در واقع شرکت های تولید کننده در چین که به ورودی فن آوری یا نرم افزار آمریکایی وابسته هستند ممکن است تغییر تولید را به کشور دیگری با داشتن یک رابطه بهتر با ایالات متحده ضروری بدانند.

عامل پنجم : گسترش گروههای مصرفی آسیا/ تقاضا و فرصت های شغلی بیشتر

گروههای مصرفی آسیا همچنان در حال گسترش هستند و به تقاضای بیشتر و فرصتهای شغلی می افزایند. ثبات در بازار کار و همچنین ورود حواله از کارگران خارج از کشور باعث افزایش درآمد خانوارها در منطقه می شود. علاوه بر این، پایدار ماندن شرایط پولی از طریق کاهش نرخ نیز به افزایش هزینه های مصرف کننده کمک خواهد کرد.

علیرغم این سیگنالهای رشد، خطرات نزولی زیادی نیز پیش روی این چرخه است که می توان به انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۰ اشاره کرد که منجر به سیاست های نامنظم و بی ثباتی می شود. بزرگترین تهدید سناریوی اصلی رشد، از یک طرف مذاکرات تجاری ایالات متحده و چین است که اعتماد به نفس تجارت در سراسر جهان و آسیا را تضعیف می کند و باعث کند شدن رشد اقتصادی می شود. خطرات مالی جهانی نیز به صورت برجسته باقی مانده و مؤسساتی مانند بانک تسویه حساب های بین المللی (BIS) در مورد هشدارهای احتمالی کاهش کمیت هشدار داده اند زیرا بدهی های شرکت ها به سرعت در حال افزایش است  و این بانک و دیگر مقامات همچنین به سایر خطرات موجود در بخش مالی از جمله رشد بازار وام های اهرمی که به اندازه ۳ تریلیون دلار آمریکا رسیده است ، اشاره کرده اند. علاوه بر این، آنها هشدار داده اند که استانداردهای اعتباری رو به زوال است ، زیرا سرمایه گذارانی که به شدت در جستجوی بازده و کارایی بالا هستند ، از ظهور محصولات مالی بالقوه ریسک پذیر مانند تعهدات وام وثیقه حمایت می کنند.