مژده باقری؛ بازار: سال هاست کل دنیا برای اجرای فناوری مهم ۵G وارد عمل شده اند. قابلیت اتصال انبوه، بحث پایداری بالا و متداوم، تاخیر کم و صد البته پهنای باند زیاد دلایلی مهمی‌اند که دست به دست هم داده‌اند تا کشورها هر روز برای نزدیک شدن به این امر تلاش بیشتری از خود نشان دهند. مبحث تجاری سازی اینترنت نسل پنجم نیز موضوع دیگری است که توجه به این امر را به نوعی ضرورت تبدیل کرده است.
خروجی اقتصادی اینترنت نسل چهارم در ایران
ستار هاشمی، معاون نوآوری و فناوری وزیر ارتباطات در این رابطه و در گفتگو با خبرنگار تحلیل بازار؛ در پاسخ به این سوال که توجیه اقتصادی اینترنت نسل چهارم چه بود و نسل پنجم نیز در ادامه چه خروجی با خود به همراه خواهد داشت؛ می‌گوید: «خروجی اقتصادی اینترنت نسل چهارم عملا کسب و کارهایی هستند که بر بستر این شبکه ارتباطی شکل گرفته‌اند. به عنوان مثال حمل و نقل هوشمند بدون زیر ساخت شبکه فعلی امکان پذیر نبود؛ ایجاد اشتغال، درآمد و در ادامه کاهشی که در هزینه‌ها به دنبال داشت منجربه بهره‌وری در این خصوص شده است.»
هاشمی با اشاره به شرایط و جوی که از ماه‌هاست شیوع بیماری کرونا در پی داشته است؛ به بر خط بودن فروشگاه‌های اینترنتی تاکید کرده و ادامه می دهد: «استفاده از ظرفیت فروشگاه‌های اینترنتی یکی از اتفاقات بزرگی بود که در دوران کرونا به یاری مردم شتافت. و همین موجبات عمل به شعار در خانه بمانیم را فراهم کرد. از طرفی VOD ها نیز سهمی بزرگی در دوران قرنطینه به جای گذاشتند و حتی امکان دورکاری نیز از شرایطی مهمی بود که همگی بر بستر شبکه نسل سوم و چهارم به تحقق پیوستند.»
اگر فروشگاه های اینترنتی و تلویزیون های اینترنتی نبود عمل به شعار درخانه بمانیم فراهم نمی شد
سهم ۶.۴ درصدی اقتصاد دیجیتال
معاون نوآوری وزیر اتباطات با اشاره به این نکته که تمام این موارد در پشت پرده خود سهمی اقتصادی نیز بر جای می‌گذارند، تاکید می‌کند: «اگر به مرور سهم اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور بپردازیم خواهیم دید که این سهم به ۶.۴ رسیده است. همین موضوع دلیل محکم برای پی بردن به کارکردهای اینترنت نسل چهارم است. با توجه به شرایط تحریم و رشد منفی اقتصادی ما در سال گذشته؛ در حوزه ارتباطی و فناوری اطلاعات کشور با نتیجه رشدی مثبت ۱.۸ مواجه شدیم و تمام این موارد نشان می‌دهد این حوزه پویا و فعال است.»
چرا باید به استقبال اینترنت ۵G رفت؟
او با تاکید بر این نکته که اساسا با نگاه روشنی به کارکردهای شبکه نسل چهارم باید به استقبال چرایی ورود و استفاده از نسل پنجم رفت، ادامه می‌دهد: «واقعیت این است نسل پنجم را ضرورتا نمی‌توان در امتداد نسل چهارم قلمداد کرد؛ نسل پنجم پارامترهایی در خود جای داده است که در نسل چهارم اصلا امکان عملی شدنشان وجود ندارد. به عنوان مثال می‌توان به حجم اتصالات انبوه اشاره کرد؛ در مناطقی که تراکم جمعیتی بالایی دارند و نمی‌توان روی بستر فعلی شبکه نسل سوم و چهارم سرویس ارائه داد؛ راهی جز رجوع به نسل های جدید نداریم. اساسا نمی‌توان گفت در این مناطق نسل چهارم تمام شود و بعد سراغ نسل پنج برویم. بلکه نسل پنجم یک تحول و نگاه جدید تحت عنوان اتصالات انبوه را ایجاد خواهد کرد.»
هاشمی در ادامه دلایلی که ضروری بودن توجه به اینترنت نسل پنجم را تشکیل می‌دهند؛ ادامه می‌دهد: «در بستر شهر هوشمند همه تجهیزات کانکتت هستند؛ در مبحث اینترنت اشیا همه تجهیزات به هم مرتبطند و برای اتصال انبوه باید در ارتباطات، هوشمندی ایجاد شود.»
معاون نوآوری وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه پارامتر مهم دیگری با نام تاخیر کم و قابلیت اطمینان بالا مزیت دیگر اینترنت نسل پنجم است، توضیح می‌دهد: «در تاخیر ما همزمانی را تجربه می‌کنیم و فارغ از اینکه چقدر از هم فاصله داریم، تلاش داریم تاخیر را به صفر برسانیم. در این حالت؛ آنچه در یک طرف ارتباط انجام می‌دهید در طرف دوم منعکس می‌شود و همزمانی در «لحظه» شکل می‌گیرد. بحث قابلیت اطمینان نیز از این قرار است که ارتباط بین نقطه a به نقطه b هیچ وقت قطع نمی‌شود.»
بسط عدالت در حوزه های خدماتی به واسطه ۵G
هاشمی تحت عنوان مثالی این موضوع را اینگونه روشن می‌کند: «یکی از کاربردهای مهم اینترنت نسل پنجم؛ امر مهم جراحی از راه دور است که مبحث یکی از تفاهم نامه‌های ما با وزارت بهداشت را نیز تشکیل می‌دهد. در این مورد؛ هدف این است که بتوانیم از ظرفیت جراحان حاذق و زبردست در مناطق کمتر برخوردار از امکانات استفاده کنیم. یعنی جراح در یک‌طرف ارتباط و بیمار در طرف دیگر ارتباط باشد و از هم کیلومترها فاصله داشته باشند. در این مورد تصاویر دریافتی توسط جراح باید با کیفیت حداکثری در اختیارش قرار گیرد و در زمان‌هایی که نیاز به زوم است کیفیت امری مهم است. بنابراین باید به صورت بلادرنگ ارتباط برقرار شود و تاخیر صفر باشد. این دوجز و مد کارکردهای ۵G است که معنی پیدا می‌کند. باید به این نکته توجه ویژه داشته باشیم که ۵G قرار نیست خدمتی ارائه دهد که در اختیار اغنیا قرار گیرد. »
یکی از موارد دیگر ظرفیتی که نسل پنجم با خود به ارمغان می‌آورد هوشمند سازی معادن و کارخانه‌هاست. در کارخانه ها ربات‌های همکار برای همکاری به عدم تاخیر نیاز دارند و تاخیر باعث می‌شود در خط تولید اختلال ایجاد شود. اگر در این میان بتوانیم تاخیر را به حداقل برسانیم؛ امکان تعامل بین ربات‌ها مثل انسان‌ها ایجاد می‌شود. این امر موجب می‌شود پایش خط تولید، کنترل کیفیت و ... دقیق‌تر و بدون خستگی به سرانجام برسد و در نهایت زمینه افزایش خط تولید را بسازد
ردپای ۵G در مبحث آموزش
او در ادامه با اشاره به بحث آموزش به واسطه ۵G ادامه می‌دهد: «اینترنت نسل پنجم در مبحث آموزش نیز می‌تواند کمک‌های موثری همراه داشته باشد. یکی از ظرفیت‌هایی که در ۵G به آن فکر می‌کنیم بحث واقعیت افزوده AR و واقعیت مجازی VR است. این دو مورد باعث می‌شود ما بتوانیم آموزش را نیز عینی‌سازی کنیم. ما معتقدیم ارائه دروس به صورت نظری برای رشته‌های خاص مثل پزشکی و مهندسی کارآمد نیست و اثر بخشی لازم را ندارد؛ و بهتر است دانشجویان در حیطه کارگاهی قرار گیرند. بنابراین AR و VR محیط را به صورت کلملا طبیعی شبیه سازی می‌کنند.»
هاشمی در ادامه اضافه می‌کند: «شاید یکی از موارد دیگر ظرفیتی که نسل پنجم با خود به ارمغان می‌آورد هوشمند سازی معادن و کارخانه‌هاست. در کارخانه ها ربات‌های همکار برای همکاری به عدم تاخیر نیاز دارند و تاخیر باعث می‌شود در خط تولید اختلال ایجاد شود. اگر در این میان بتوانیم تاخیر را به حداقل برسانیم؛ امکان تعامل بین ربات‌ها مثل انسان‌ها ایجاد می‌شود. این امر موجب می‌شود پایش خط تولید، کنترل کیفیت و ... دقیق‌تر و بدون خستگی به سرانجام برسد و در نهایت زمینه افزایش خط تولید را بسازد.»
معاون نوآوری و فناوری وزیر ارتباطات در ادامه و در پاسخ به اینکه بسیاری معتقدند هنوز با فناوری خودرو هوشمند فاصله داریم نیز می‌گوید: «فرض کنید امروز ما به تکنولوژی ساخت خودرو هوشمند دسترسی پیدا کردیم؛ آیا امکان استفاده آن را با این زیرساخت داریم؟ وقتی صحبت از خودرو هوشمند می‌کنیم؛ مهیا کردن زیرساخت‌های ارتباطی آن که در قالب ۵G و بحث دیگری حوزه های حقوقی و قانونی آن موضوع اصلی ماست. قرار است تا ۵ سال دیگر ۵G در کل دنیا فراگیر شود؛ فرض کنید سال ۲۰۲۵ شده و خودرو هوشمند وارد کشور شد و اینترنت ۵G هم درکشور داریم. آیا می‌توان از آن استفاده کرد؟ بنابراین نمی‌توانیم چون هنوز تکلیف آن روشن نیست زمینه را برای ورود آن نیز فراهم نسازیم. باید در حوزه‌های متفاوت آمادگی لازم را ایجاد کنیم.»
هاشمی در پاسخ به این انتقاد که یکسری افراد می‌گویند در حال حاضر حتی برخی از مردم به گوشی هوشمند هم دسترسی ندارند؛ بنا براین چطور قرا است ار اینترنت ۵G استفاده کنند؛ تاکید می‌کند: «وقتی صحبت از در اختیار قرار دادن آزمایشگاه‌ها با استفاده از ظرفیت ۵۵G است؛ فرقی ندارد که دانشگاه در منطقه کمتر برخوردار از امکانات است یا پر از امکانات. ما بستر ایجاد می‌کنیم که در راستای عدالت آموزشی فارغ از اینکه این فرد کجای کشور است به صورت عادلانه از این بستر استفاده کند.
اما در پاسخ به اینکه آیا افراد حتما باید گوشی داشته باشند که از ۵G پشتیبانی کند نیز باید بگویم برای خدمات پایه اصلا اینطور نیست. یعنی ما امکان دسترسی را از طریق مودم ایجاد خواهیم کرد و این مودم که در کشور ساخته شده را برای یک بیمارستان یا مرکز جراحی تهیه کرده و قرار خواهیم داد. طبیعتا زیرساخت‌های ارتباطی را طی یک برنامه مشخص ایجاد خواهیم کرد و در این میان فرد بیمار اصلا نیاز به گوشی که اینترت نسل پنجم را پشتیبانی کند نخواهد داشت.»
زمانی برای طرح ترافیک، ماموران راهنمایی و رانندگی در جای جای شهر برای کنترل می‌ایستادند. اما این روزها دوربین‌هایی که با استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی پلاک خودروها رو ثبت کرده و به اعمال قانون کمک می‌کنند
ارزش افزوده‌ای که به واسطه ۵G و اینترنت اشیا رقم می‌خورد
او در پاسخ به سوالی در این خصوص که یکی از استفاده مهم ۵G اینترنت اشیا است؛ با نیم نگاهی به این مهم که در ایران در زمینه اینترنت اشیا شرکت قوی وجود ندارد و توجه به اینکه با توجه به شرایط تحریمی کشورارتباطی با شرکت های بزرگ و قوی نیز در این خصوص نداریم آیا همزمان با تغییرات دنیا می‌توانیم پیش روی کنیم؛ تاکید می‌کند: « نمی‌توان گفت تا به امروز از ظرفیت اینترنت اشیا استفاده نکرده‌ایم. باید یادمان باشد که زمانی برای طرح ترافیک، ماموران راهنمایی و رانندگی در جای جای شهر برای کنترل می‌ایستادند. اما این روزها دوربین‌هایی که با استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی پلاک خودروها رو ثبت کرده و به اعمال قانون کمک می‌کنند.
ما می‌توانیم طرح‌های متعددی را تعریف کنیم. مثلا در شرایطی که غلظت آلاینده‌ها در هوا زیاد شده می‌توانیم به صورت انعطاف پذیر این طرح را تغییر داده و گاها اجازه دهیم خودروها بدون پرداخت عوارض وارد طرح ترافیک شوند.
تمام این موارد از کارکردهایی است که می‌تواند در چارچوب اینترنت اشیا و بیگ دیتا تعریف شوند. اما ظرفیت این تکنولوژی‌ها بیشتر از تمام این صحبت‌هاست. از طرفی نیروی انسانی خوبی در حوزه‌های اینترنت اشیا و هوش مصنوعی داریم و به صورت نظری ظرفیت کشور خوب است. نکته این است ما این بستر را باید آماده کنیم، ۵G را جدا از اینترنت اشیا و هوش مصنوعی نمی‌توان تعریف کرد؛ و با هم و در کنار هم؛ یک ارزش افزوده ایجاد می‌کنند. »
معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات در انتها می‌گوید: «توجه به تک تک این مباحث نشان می‌دهد که توجه و ایجاد زیرساخت برای اینترنت نسل پنجم یک الزام است. الزامی که شاید در آینده اقتصادی کشور نقش موثری داشته باشد. امروز اینترنت ۴G با زیرساختی که طی سال‌ها فراهم شده توانسته به رشد اقتصادی کمک کند. امیدواریم با آینده نگری و توجه به این حوزه‌ها نقش موثر ۵G را نیز در آینده به تماشا بنشینیم.»
نظر شما