بازار- تهمینه غمخوار؛ روابط تجاری ایران و افغانستان به دلیل همسایگی و همزبانی دو کشور بسیار اهمیت دارد. افغانستان یکی از بازارهای عمده برای کالاهای ایرانی است اما در سال های اخیر تجارت دو کشور کاهش یافته است. رایزن اقتصادی افغانستان در ایران از موانع تجاری میان ایران وافغانستان در مسیر توسعه تجارت گلایه دارد .
احمد سعید سادات، رایزن اقتصادی سفارت افغانستان در ایران در بخش اول مصاحبه با خبرنگار بازار، ممنوعیت واردات خشکبار و میوه جات از افغانستان به ایران، وجود تعرفه های بلند مدت گمرکی و عدم شناساندن محصولات افغانستان به تجار ایرانی را سه مشکل عمده در پایین بودن میزان تبادلات دو کشور عنوان کرد.
احمد سعید سادات در رابطه با میزان صادرات بر اساس گزارش اداره گمرک ایران در بازه زمانی ۲۰۱۳-۲۰۱۸ گفت: « این میزان در سال ۲۰۱۳ کمتر از ۲ میلیارد دلار بوده و در سال ۲۰۱۸ به ۳ میلیارد دلار رسیده در حالی که صادرات افغانستان به ایران در سال ۲۰۱۳ برابر ۵۰ میلیون دلار گزارش شده و در طول ۵ سال با کاهش عمده به ۱۱ میلیون دلار رسیده است.»
رایزن اقتصادی با تاکید بر این مسئله که با نگاهی به تراز تجاری دو کشور در بخش صادرات درمیابیم که این تراز به شدت منفی و البته در کل هم پایین است، می گوید: یعنی سه میلیارد دلار در برابر یازده میلیون دلار، دو کشور باید در جهت گسترش روابط تجاری خود باید اقدامات لازم را هر چه زودتر انجام دهند.
او در ابتدا به توضیح کوتاهی از اوضاع اقتصادی و صادرات کشورش پرداخت و اظهار کرد که از آنجایی که افغانستان کشوری زراعی و دارای محصولات زراعی زیادی می باشد، توانسته یک میلیارد دلار به کشور های مختلف دنیا از جمله هند، ترکیه، چین و حتی امریکا صادرات داشته باشد.
وابسته تجاری در ادامه به اقلام عمده ای که از ایران صادر شده از جمله مواد غذایی، فراورده های نفتی، دارو، تجهیزات پزشکی و آهن آلات اشاره کرد و در ادامه از صادرات داروهای گیاهی و محصولات و دانه های زراعی مانند کنجد به ایران که در کارخانجات تولیدی ایران مورد استفاده قرار می گیرند، نام برد.
ممنوعیت واردات خشکبار برداشته شود
سادات در توضیح ممنوعیت واردات خشکبار به ایران اظهار کرد که جهاد کشاورزی ایران واردات خشکبار و میوه جات به استثنای چند قلم از جمله انبه و آناناس که در افغانستان تولید نمی شود را به صورت عمومی ممنوع کرده است. افغانستان از خشکبار و محصولات زراعی خوبی چون کشمش، مویز، مغز بادام و چهار مغز که در ایران بازار خوبی دارند برخوردار است ولی به دلیل این ممنوعیت، تجار ایرانی نمی توانند این محصولات را خریده و در پی آن راه های قاچاق ایجاد می شود.
از آن جایی که افغانستان جزء سازمان تجارت جهانی می باشد هیچ وقت به شکل عام ممنوعیتی را ایجاد نکرده و مانعی برای صادرات به ایران وجود نداشته است.
او در ادامه اضافه کرد بسیاری از شرکت های ایرانی برای خرید چهار مغز به ما مراجعه می کنند ولی با این ممنوعیت جمهوری اسلامی بازار خشکبار با مشکلاتی در ایران مواجه شده است. در واقع سوال ما این است که چرا محصولات افغانستان نباید در بازار ایران مورد استفاده مردم قرار گیرند؟
مقام افغان خاطر نشان کرد که با صحبت هایی با وزارت صمت ایران صورت گرفته این ممنوعیت ها باید برداشته شود. آن ها قول هایی داده اند که در سال ۱۳۹۹ تا حدی این مشکلات رفع شود. همچنین سازمان توسعه تجارت هم تلاش خواهد کرد که این موانع برداشته شود. زیرا رونق تجارت وقتی اتفاق می افتد که دو طرفه باشد. تلاش یک طرفه واقعا بی فایده است.
قرار داد های ۲ هزار تنی ممنوع!
جالب است بدانید که در نمایشگاه بین المللی خشکبار که در اواخر ماه آبان برگزار شد، در طول سه تا چهار روز ۳۰۰ شرکت ایرانی در خواست خرید خشکبار را داشتند و قراردادهای ۲۰۰۰ تنی با تجار ایران و افغان صورت گرفت یعنی در واقع تقاضا زیاد بود ولی امکان صادرات وجود نداشت.
احمد سعید سادات مشکل دوم کاهش صادرات ایران به افغانستان را وجود تعرفه های بلند مدت گمرکی دانست. او در رابطه با تعرفه خشکبارهایی چون بادام و چهار مغز افغانستان تا میزان ۴۴ درصد و میوه جات حتی تا ۸۰ درصد خبر داد. در واقع تاجر وقتی با تعرفه های زیاد روبرو می شود رغبت کمتری برای خرید و فروش پیدا می کند. بنابراین ما در نشستهای وزارت صمت با نهادهای مربوطه از مقامات ایرانی خواستیم که میزان تعرفه ها کم شوند تا این امر صادرات افغانستان به ایران را افزایش دهد. هدف ما رفع کامل این تعرفه ها نیست، ما هم میدانیم که جمهوری اسلامی خود موانعی دارد اما حداقا تا حدی از این میزان کاسته شود.
مقام افغانستانی عدم شناساندن محصولات افغانستان به ویژه خشکبار خاص خود را از دیگر مشکلات دانست. او در این باره گفت: «ما تا کنون هیچ نمایشگاه اختصاصی برای شناساندن محصولات خود به تجار ایرانی نداشته ایم ولی در رایزنی های خود با مقامات ایران و افغانستان قصد داریم که در سال آینده یک نمایشگاه اختصاصی از محصولات زراعی، سنگ های معدنی، گیاهان دارویی، محصولات صنعتی و صنایع دستی برای آگاهی طرف ایرانی در ایران برگزار کنیم».
او در ادامه خاطر نشان کرد : «تقصیر خود ماست که تجار ایرانی آگاهی کمی نسبت به بازار ما دارند. ما تا کنون نمایشگاههایی در هند و آلمان برگزار کرده ایم. دوستان ما در چابهار هم البته وعده هایی در رابطه با برگزاری این نمایشگاه به ما داده اند و در کمیسیون هایی که در آخر سال برگزار می شود امیدواریم که مقامات ایرانی به وعده های خود در مورد این مسائل عمل کنند».
پیشی گرفتن ترک ها در بازار افغانستان
پس از صحبت در رابطه با مشکلات صادرات و موانع آن، خبرنگار بازار از رشد اقتصادی سال گذشته این کشور و میزان سرمایه گذاری در ایران در جهت گسترش روابط و مراودات تجاری بیشتر پرسید که در این باره وابسته تجاری افغانستان اظهار کرد: بر اساس گزارشات رسیده از سازمان بانک جهانی، با توجه به مشکلات حاکم بر افغانستان از جمله انتخابات و موضوعاتی چون پروسه صلح، رشد اقتصادی افغانستان در سال ۲۰۱۹ چیزی معادل ۳ درصد گزارش شده و نشانگر این است که با وجود این مشکلات افغانستان توانسته تا حدی انتظارات را برآورده سازد اگر انتظار می رفته که این میزان تا ۳.۵ درصد برسد.
وی در رابطه با سهم ایران در سرمایه گذاری در کشورش گفت : «با توجه به نزدیک بودن زبان و فرهنگ و دین دو کشور، انتظار می رود که میزان سرمایه گذاری ایران در افغانستان زیاد باشد و این امر امتیاز بزرگی برای رونق تجارت است. تاجر ایران و افغان بدون هیچ مترجمی به راحتی می توانند با یکدیگر به دادو ستد بپردازند ولی با نگاهی به بازار در میابیم که ترکها بیشترین سهم را در بازار افغانستان دارند».
او در ادامه افزود ما انتظار داریم که این میزان نسبت به سرمایه گذاری چین، هند، ترکیه و امریکا در کشور ما بیشتر باشد. درست است که چندین شرکت ایرانی از جمله ساندیس، سن ایچ، آیدین و گلرنگ در کشور ما نمایندگی دارند و تاجر ایرانی مشکلی برای کار در افغانستان ندارد اما حضور کم تجار ایرانی بر خلاف حضور چشمگیر ترک ها و فعالیت های گسترده آن ها در بازار افغانستان، نشان دهنده این است که ایرانی ها تمایل به فروش اجناس خود در افغانستان دارند ولی حتما باید واسطه ای در کار باشد.
سادات در پایان گفت: در واقع ترکیه خود در افغانستان نمایندگی و حتی شرکت های تولیدی ایجاد می کند مثلا ما تولیدی مبل و در و پنجره در کشورمان داریم که توسط ترک ها ایجاد شده است. ترکیه خودش بازاریابی می کند و خود دست به تولید می زند. ما انتظار داریم که با وجود اشتراکات با کشور دوست ایران، تجار ایرانی بیشتر در بازارهای ما حضور یابند و با غالب شدن در بازار دست به تولید بزنند. ما قوانینی در افغانستان داریم که اگر شخصی بخواهد در داخل کشور ما سرمایه گذاری کند با ساده کردن این قوانین تجاری به راحتی در عرض یک هفته می تواند به کسب و کار بپردازد. بنابراین افغانستان یکی از بهترین کشورها برای تجارت و سرمایه گذاری می باشد.
نظر شما