بازار؛ گروه استانها: اوضاع اقتصاد این روزها طوری شده که موارد را از هر طرفی می‌گیریم از طرف دیگر با معضل روبرو هستیم، ازهم‌گسیختگی بازارهای مسکن، خودرو و طلا کم بود بورس هم که به نظر تازه‌نفس می‌آمد از نفس افتاده و به آشفته‌بازارهای دیگر اضافه‌شده است.
طی ماه‌های اخیر شاهد توجه و ترغیب و تشویق مردم توسط دولت برای حضور در عرصه بورس بودیم و مشاهده شد که چگونه سرمایه‌های سرگردان مردم به این سمت‌وسو روانه شد و استقبالی بی‌نظیر رقم خورد، اما برخلاف انتظار دیدیم که بورس چنان بر زمین خورد که بسیاری از حاضران که از سرمایه‌گذاران خرد و مردم عادی و به پشتوانه دولت وارد این بازار شده بودند متضرر شدند.
در این گزارش به گفتگو با چند تن از مسئولان و در حوزه بورس نشسته و وقایع اخیر بورس را مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌ایم.
دولت درزمینهٔ بورس باید پاسخگو باشد
نماینده مردم دلیجان و محلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، در خصوص وضعیت پیش‌آمده در بازار بورس و دعوت دولت از مردم برای ورود به این بازار سرمایه اظهار داشت: دولت باید در این زمینه پاسخگو باشد چراکه زمانی که مردم را به این امر دعوت کرد باید برای آن برنامه‌ریزی درستی در نظر می‌گرفت.
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی بابیان اینکه وضعیت کنونی نشانگر این است که حضور حقوقی‌ها در بورس به علت اصرار دولت بوده است گفت: این اختلال در بازار بورس را فقط پای دو عامل می‌توان نوشت اول عمدی بودن اخلال دوم ناکارآمدی که باید موردبررسی قرار بگیرد.
دولت درزمینهٔ بورس کم‌کاری کرده و سرمایه‌های مردم را به باد داده است و فرصتی که می‌شد از آن به بهترین شکل ممکن برای ورود و به حرکت درآوردن چرخ تولید از آن بهره برد را به بیراهه سوق دادند
وی عنوان داشت: دولت درزمینهٔ بورس کم‌کاری کرده و سرمایه‌های مردم را به باد داده است و فرصتی که می‌شد از آن به بهترین شکل ممکن برای ورود و به حرکت درآوردن چرخ تولید از آن بهره برد را به بیراهه سوق دادند.
مردم متقاعد شدند که جایی بهتر از بورس برای سرمایه‌گذاری پیدا نمی‌کنند
نسرین عربی مدیر شعبه کارگزاری آگاه در اراک در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص وضعیت بورس پس از دعوت گسترده مردم به این بازار اظهار داشت: طی سال‌های قبل از ۹۷ بازار بورس نسبت به سایر بازارها رشد کمتری داشت و علیرغم وجود تورم فزاینده این بازار همسو با سایر بازارها رشد نکرد، در ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ شاهد رشد چشمگیر در این بازار بودیم که بنا بر دلایل متعددی این رشد صورت گرفت و تبدیل شد به کانون سرمایه‌گذاری ، و صف‌های طولانی برای دریافت کد بورسی در کارگزاری‌ها شکل گرفت.
وی با اشاره به حجم بالای متقاضیان که در کارگزاری‌ها و دفاتر پیشخوان پذیرش می‌شدند،گفت: تشویق‌های دولت در ترغیب مردم برای حضور در بورس اشتیاق سرمایه‌گذاران را دوچندان کرد و مردم متقاعد شدند که جایی بهتر از بورس برای سرمایه‌گذاری پیدا نمی‌کنند و دارایی زیادی به این بازار وارد کردند.
متأسفانه این اتفاق در زمان نامناسبی افتاد و انتظارات سرمایه‌گذاران برآورده نشد و شاهد ریزش ۵۰ تا ۷۰ درصدی در برخی نمادها بودیم، شاخص حدود ۹۰۰ هزار واحد طی سه ماه افت کرد و برعکس در سایر بازارها رشد شتاب‌زده‌ای صورت گرفت که باعث شد سرمایه‌گذاران در بورس در دو سمت متضرر شوند.
بازگشت به حالت قبلی و رسیدن به تعادل زمان‌بر است
مدیر شعبه کارگزاری آگاه در اراک در خصوص فرصت‌هایی که می‌شد از بورس استفاده کرد و مغفول ماند نیز عنوان داشت: از فرصتی که می‌شد از آن به بهترین شکل بهره برد آموزش بود ،مردم بدون آموزش وارد بورس شدند ،شنیده بودند که بورس سودآوری دارد و بدون مطالعه وارد این عرصه شدند و شروع به خرید هر نوع شرکت در هر قیمتی شدند.الآن نیز که ارزش سهام کاهش‌یافته بازهم به علت عدم آگاهی همه فروشنده شده‌اند و هیجان‌زده قصد نجات باقیمانده سرمایه خود را دارند.ورود افراد آموزش ندیده به این بازار بیشترین لطمه را به خود سرمایه‌گذار زد.البته خبرگان و قدیمی‌های بورس را هم متضرر شدند ولی این مطلب برای جدیدالورودها سخت‌تر بود.
عربی با اشاره به اینکه بیشترین مشتری حقیقی را در اراک کارگزاری آگاه دارد،در خصوص دخالت دولت در بورس گفت: وقتی نصف اقتصاد دولتی است دولت نمی‌تواند دخالتی در بورس نداشته باشد اما این حجم از دعوت و ترغیب مردم در زمان نامناسب و بدون آموزش ریسک این بازار صحیح نبوده است.
وقتی نصف اقتصاد دولتی است دولت نمی‌تواند دخالتی در بورس نداشته باشد اما این حجم از دعوت و ترغیب مردم در زمان نامناسب و بدون آموزش ریسک این بازار صحیح نبوده است
وی افزود: همیشه به مردم گفته‌ایم که سرمایه‌ای را به بورس وارد کنند که مازاد است اما شاهد بودیم که بسیاری از مردم منازل و خودرو و ضروریات خود را برای حضور در این بازار و کسب سود بیشتر فروختند ولی با نتیجه عکس مواجه شدند.
مدیر شعبه کارگزاری آگاه در اراک در پاسخ به این سؤال خبرنگار بازار در خصوص زمان بیرون آمدن از ضررهای فعلی مردم اظهار داشت: بازگشت به حالت قبلی و رسیدن به تعادل زمان‌بر است ولی با یادگیری روش‌های صحیح سرمایه‌گذاری قطعاً می‌توان به آینده این بازار امیدوار بود.
وی در خصوص صندوق دارا یک و دو نیز گفت: صندوق اول بازدهی مناسبی داشت ولی دارا دوم به علت وضعیت بازار و ریزشی بودن پالایشی‌ها استقبال خوبی نشد.
دولت مردم را در بازار بورس رها کرد
رئیس اتاق بازرگانی اراک در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: همان‌طور که پیش‌تر و در بحبوحه داغ شدن ثبت‌نام‌ها و گرفتن کد بورسی توسط مردم در گفتگوها اعلام کردم رشد بورس در ایران کاذب، حباب و موقتی بود و این رشد ریشه در اقتصاد سالم نداشت و ریشه آن بیشتر در شرایط تورمی اقتصاد بود.
ناصر بیکی افزود: از ابتدا اعتقاد داشتم که شوکی که در اواخر سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ ایجاد شد در قالب تخلیه آثار نقدینگی فزاینده اقتصاد به‌طرف بازارهای مکاره طلا، خودرو، مسکن و سکه و سهام و بورس نمی‌توانست پایدار باشد و اگرچه که رونق موقتی مناسبی را در بازار بورس ایجاد کرد و افزایش روزمره خریدوفروش فروش بورس در آن مطرح بود و نشان از ورود نقدینگی و سرمایه‌گذاران حقیقی به بورس داشت اما بیشتر خرده‌پاها ورود کردند و معاملات بیشتر جنبه احساسی داشت و این روند ادامه پیدا کرد و بیشتر سرمایه‌گذاران خرد در این عرصه حضور یافتند.
وی در خصوص شبهه دخالت دولت در بورس بیان داشت: طبیعتاً دولت‌ها نقش بسیار مؤثری در کلان و برنامه‌ریزی بورس کشورها دارند و می‌توانند موجب رشد فزاینده و کاذب و تا حتی با شایعه‌ای موجب توقف رشد بورس شوند.
طبیعتاً دولت‌ها نقش بسیار مؤثری در کلان و برنامه‌ریزی بورس کشورها دارند و می‌توانند موجب رشد فزاینده و کاذب و تا حتی با شایعه‌ای موجب توقف رشد بورس شوند
وی در ادامه با اشاره به اینکه اعضای اصلی شورای عالی بورس اکثراً دولتی هستند گفت: از هر بعدی که به بورس نگاه کنیم می‌بینیم دولتی‌ها نقش مؤثری در بورس ایفا می‌کنند، به‌طور مثال طی مدت اخیر قرار بود که از طریق صندوق توسعه ملی سهامی را افزایش دهند که همان شایعه آن تأثیرگذار بود و معلوم نشد که این سرمایه‌گذاری به کدام صنایع تعلق خواهد گرفت و درمجموع همه این عوامل تأثیرگذار بوده و نشان از نقش مؤثر دولت در وضعیت بورس دارد.
دولت در تعیین سود متعلق به سپرده‌های مردم نقش دارد و در نتیجه حتی انتشار شایعه تغییر سوده سپرده‌گذاری بانکی توسط دولت می‌تواند بر رونق یا رکود بورس تأثیرگذار باشد و وقتی شایعه افزایش سود سپرده میان مردم منتشر شود بلافاصله میزان خریدوفروش سهام کاهش می‌یابد و مردم به‌سوی سپرده‌گذاری می‌روند.
دولت به مردمی که ۱۸۰ بار به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کند، آموزش نیز بدهد
رئیس اتاق بازرگانی استان مرکزی در تشریح بیشتر این مهم عنوان داشت: دخالت دولت گاهی مستقیم و گاهی غیرمستقیم صورت می‌گیرد به‌طور مثال آنجا که دولت با سود متعلق به سپرده‌گذاری مردم ایفای نقش می‌کند کاهش و افزایش سطح سود سپرده‌گذاری دقیقاً اثر معکوس بر بورس دارد، به این شکل که کاهش نرخ سود سپرده سبب رونق بورس و افزایش سود متعلق به سپرده‌گذاری چه دولت بخواهد چه نخواهد سرمایه‌های بورس را به‌سوی سپرده‌گذاری سوق می‌دهد و مورد دوم نیز وقتی اعضای اصلی شورای عالی بورس دولتی هستند شاید دولت نخواهد اما اعمال اعضای این به نام دولت تمام خواهد شد.
بیکی در خصوص دعوت رئیس‌جمهور از مردم برای حضور گسترده در بورس عنوان داشت: در تمام دنیا بورس دارای پشتوانه است و وقتی‌که دولت می‌خواهد در بورس دخالت کند در حدی که رئیس‌جمهور از مردم بارها دعوت می‌کند، طبیعتاً باید به‌موقع ورود کرده و از نوسانات منفی بورس جلوگیری کند تا بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
وی افزود: طبق آمار رئیس‌جمهور ۱۸۰ بار مردم را به صندوق‌های بورس دعوت کرده است و این‌گونه نمی‌شود که مردم را دعوت و سپس آن‌ها را رها کنند چراکه بورس پشتوانه دولتی می‌خواهد و همان‌طور که برای جذب نقدینگی مبلغ می‌خواهد تا سرمایه‌های سرگردان برای بهبود فضای تولید جذب شود و اشتغال و تولید و صادرات افزایش پیدا کند نیاز به حمایت هم دارد که به اعتقاد من در این خصوص مردم رها شدند.
رشد کاذب ثبت‌نام‌های کد بورسی به بیش از ۴۵ میلیون نفر
رییس اتاق بازرگانی استان مرکزی همچنین گفت: اما مهم‌تر از آن این است که دولت مردمی را که ۱۸۰ بار به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کند به آن‌ها آموزش نیز بدهد، مردمی که سرمایه‌گذاران خرد بازار بورس هستند اکثراً هیچ آموزشی ندیده‌اند و مشاهده کردیم که ثبت‌نام‌های کد بورسی به بیش از ۴۵ میلیون نفر رسید که این رشد کاذب است.
اما مهم‌تر از آن این است که دولت مردمی را که ۱۸۰ بار به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کند به آن‌ها آموزش نیز بدهد، مردمی که سرمایه‌گذاران خرد بازار بورس هستند اکثراً هیچ آموزشی ندیده‌اند و مشاهده کردیم که ثبت‌نام‌های کد بورسی به بیش از ۴۵ میلیون نفر رسید که این رشد کاذب است
بیکی در پاسخ به سؤال خبرنگار بازار در خصوص فرصت‌هایی که می‌شد از استقبال بازار بورس داشته باشیم اما مغفول ماند، نیز اظهار داشت: بهترین فرصتی که در این راستا از بین رفت این بود که شرایط بسیار مهیا بود لذا برای جذب نقدینگی‌های سرگردان و هدایت و کانالیزه کردن آن‌ها به‌سوی افزایش تولید و رونق کارخانجات، که این فرصت از بین رفت و سرمایه‌های خرد و کلان مردم نابود شد و دولت نتوانست آن‌ها را سامان‌دهی کند چراکه قیمت‌ها کاذب بود.
وی با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین فرصت ازدست‌رفته دیگر فرهنگ بورس بود، چراکه در این زمینه مردم خوب ورود کردند اما متأسفانه دوره اواخر سال ۹۶ تاکنون ضربه‌ای به بورس زده شد که جبران آن بسیار سخت است، افزود: بسیاری از افراد با گرفتن وام سرمایه‌گذاری کردند اما با ضرر مواجه شدند و اعتمادها از بین رفت و کسب اعتماد مجدد مردم به سمت بورس کار بسیار سختی خواهد بود.
نظر شما