بازار؛ گروه استانها: گوشت گران شد، آن‌هم تنها فرآورده پروتئینی که در این دو سال قیمتش در سطح کشور چندان دچار تلاطم نشده بود. حتی مردم در بازه‌ای از زمان که دامداران به دلیل فقدان خوراک دام مجبور به کشتار دام‌هایشان شدند گوشت را تا ۹۰ هزار تومان نیز خرید می کردند اما چه شد که یکباره تلاطم بازار گریبان گوشت را هم گرفت. تا جایی که امروز گوشت قرمز در بازار ۱۴۰ هزار تومان و گوشت بسته بندی مرغوب در فروشگاه های زنجیره ای تا ۱۸۰ هزار تومان نیز افزایش یافته است.
این روزها داستان تکراری افزایش قیمت کالاها، بخصوص قیمت گوشت قرمز در بازار موضوعی است که به خبر اول اقتصادی کشور تبدیل‌شده، با این حال هنوز مردم منتظر هستند تا ببینند مسئولان در قبال این امر چه نوع واکنشی نشان می‌دهند.
لرستان و گرانی گوشت
پس از گرانی بازار میوه، مرغ، تخم مرغ و سایر اقلام خوراکی، حال نوبت به گوشت قرمز رسیده است تا این ماده غذایی نیز از سر سفره مردم خارج شود. با برداشتن ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی و عدم واردات نهاده‌های دامی و همچنین اوج‌گیری قیمت نهاده‌ها سبب شده هر روز شاهد افزایش قیمت‌ها باشیم که اینبار نوبت به گوشت قرمز رسیده است. طی روزهای اخیر قیمت گوشت در استان لرستان بین پنج تا ۱۰ هزار تومان افزایش یافته و احتمال می‌رود این روند افزایشی طی روزهای آتی ادامه داشته باشد.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار ضن اظهار اینکه قیمت گوشت نسبت به هفته گذشته حدود چهار هزار تومان افزایش یافته و ممکن است این افزایش قیمت ادامه داشته باشد، افزود: قیمتی که اعلام می‌کنیم برای کشتارگاه است ولی چون گوشت حمل می‌شود و یک سری هزینه‌های دیگری هم وجود دارد یقینا قیمت برای خریدار بیشتر است چرا که مغازه‌دار هم سعی می‌کند منافع خود را حفظ کند.
علی اصغرملکی با اشاره به اینکه قیمتی که ما اعلام می‌کنیم ۱۰ درصد سود در کشتارگاه است ولی زمانی که هزینه حمل نیز محاسبه می‌شود قیمت تمام شده برای مصرف کننده بیشتر می‌شود، بیان کرد: دلیل افزایش قیمت خارج کردن دام به صورت غیرقانونی از مرز است که این نوع قاچاق مطلوب نیست؛ عشایر به صورت غیرقانونی دام را به بهانه نگهداری به غرب کشور برده و از آنجا دام را به قیمت بالاتری به کشور عراق می‌فروشند، مرز نشینان این کار را انجام می‌دهند.
قیمتی که اعلام می‌کنیم برای کشتارگاه است ولی چون گوشت حمل می‌شود و یک سری هزینه‌های دیگری هم وجود دارد یقینا قیمت برای خریدار بیشتر است چرا که مغازه‌دار هم سعی می‌کند منافع خود را حفظ کند
قاچاق صورت می گیرد
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی همچنین تصریح کرد: دام را از طریق مرزهای مشترک بین ایران و عراق ارسال می‌کنند، این مرزها خیلی راحت قابل کنترل نیست، عشایر به صورت شبانه دام‌هایشان را به آن طرف مرز می‌فرستند چرا که قیمتی که آن‌ها میخرند با قیمتی که در ایران خریداری می‌شود بیشتر است.
ملکی همچنین خاطرنشان کرد: بارها از مسئولان و رسانه‌ها خواسته‌ایم این موضوع را پیگیری کنند تا به شرایطی نرسیم که در داخل با کمبود گوشت مواجه شویم؛ یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز، بالا رفتن قیمت مرغ است که به یکباره هشت هزار تومان افزایش یافت و همین افزایش قیمت بر قیمت گوشت قرمز نیز تاثیرگذار بوده است.
افزایش قیمت امکان دارد
مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اظهار اینکه در حال حاضر قیمت گوشت افزایش نداشته اما ممکن است از هفته اخیر قیمت گوشت نیز افزایش یابد، افزود: حدود۸۰۰ هزار راس گوساله نر پروار شده در واحدهای دامپروری وجود دارد که آماده ارئه در بازار است.
ناصر استاد احمدی با عنوان اینکه مقدار عرضه گوشت قرمز به بازار زیاد است، مرغ ۴۵ روز که نگهداری شود ناچارا باید به بازار عرضه شود ولی گوشت گوسفندی و گوساله را می‌توان مدت بیشتری نگهداری کرد بنابراین دامدارها ناگزیر به فروش هستند، تصریح کرد: قطعا اگرقیمت گوشت بخواهد افزایش یابد حجمی از گوشت قرمز به بازار وارد می‌شود و قیمت کنترل می‌شود.
وی بیان کرد: سال گذشته حدود۱۰ میلیون تن واردات علوفه داشتیم ولی امسال این اتفاق نیفتاده و حجم بسیار کمی از علوفه وارد بازار شده است و دو ماه اصلا به قدری پایین بود که فشار به مرغداران وارد شد و سویا و ذرت نبود و ناگزیر به ریختن جوجه‌ها به چاه شدند وصدای آن زمان را الان می‌شنویم که مرغ در بازار کم است.
اوضاع نابسامان در خراسان شمالی
خراسان شمالی یکی از قطب‌های تولید گوشت قرمز در کشور است که حدود سه میلیون واحد دامی در این استان پرورش داده می‌شود و پنج هزار و ۲۸۷ رأس دام سنگین در ۱۱۱ گاوداری صنعتی استان نگهداری می‌شود. به گفته رئیس جهاد کشاورزی خراسان شمالی، میزان تولید گوشت قرمز در این استان حدود ۲۲ هزار تن است که ۳.۵ درصد دام سبک کشور را به خود اختصاص داده است که اجرای طرح اصلاح نژاد می‌تواند این حوزه را تبدیل به برند کند. بر اساس گزارش جهاد کشاورزی از میزان گوشت تولیدشده در استان حدود ۱۲ تن به‌صورت خام از استان خارج می‌شود.
اکنون قیمت گوشت قرمز در خراسان شمالی از ۶۰هزار تومان تا ۱۲۵ هزار تومان است که برخی از کارشناسان و دامداران علت این افزایش قیمت را قاچاق دام زنده و افزایش قیمت نهاده‌های دامی عنوان می‌کنند. رئیس اتحادیه صنف لبنیات، قصابان و مرغ فروشان بجنورد علت افزایش قیمت گوشت قرمز در استان را گرانی نهاده‌های موردنیاز دامداران عنوان می‌کند و می‌گوید: گرانی نهاده‌ها و افزایش قیمت دام زنده، سبب شده تا عرضه دام هم کاهش یابد و این امر یکی از علت‌های افزایش قیمت گوشت است زیرا با کاهش عرضه دام در میدان دام، کشتار هم کاهش‌یافته است.
حسین قاسم‌زاده در خصوص قاچاق دام زنده اظهار می‌دارد: خراسان شمالی کمبود دام زنده ندارد اما با افزایش قیمت نهاده‌ها، قیمت دام زنده در آن افزایش‌یافته و از سویی قاچاق دام، فعال شدن دلالان و خروج دام از استان هم یکی از علت‌های افزایش قیمت گوشت قرمز در استان است. ما پیشنهاد داده‌ایم تا برای مدیریت بازار گوشت قرمز، خروج دام زنده از استان محدود شود اما هنوز در این زمینه تصمیمی گرفته نشده است. قیمت هر کیلوگرم گوشت مخلوط مجلسی گوساله، حداقل ۶۰هزار تومان، گوشت بزغاله حداقل ۱۱۰ هزار تومان و گوشت مخلوط گوسفندی هم ۱۲۵ هزار تومان اعلام شده این شرایطی است که از دست ما هم خارج بوده و به بازار بستگی دارد.
خراسان شمالی کمبود دام زنده ندارد اما با افزایش قیمت نهاده‌ها، قیمت دام زنده در آن افزایش‌یافته و از سویی قاچاق دام، فعال شدن دلالان و خروج دام از استان هم یکی از علت‌های افزایش قیمت گوشت قرمز در استان است
خراسان شمالی قطب تولید گوشت
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه میزان تولید گوشت قرمز در خراسان شمالی حدود ۲۲ هزار تن است که بیشتر از نیاز استان گوشت تولید می‌شود، می گوید: سرانه مصرف گوشت قرمز به ازایی هر نفر حدود ۱۲ کیلوگرم در سال است.
محمد محمد زاده می گوید: خراسان شمالی یکی از قطب‌های دامپروری در کشور است و گوشت تولیدی در این استان از کیفیت خیلی بالایی برخوردار است اما متأسفانه زنجیره تولیدات محصولات گوشتی در این استان تکمیل نیست تا گوشت به‌صورت بسته‌بندی و فرآوری شده از استان خارج شود در حالی که طی سال جاری جهاد کشاورزی استان۶۰ هزار تن نهادهای دامی را در بین دامداران توزیع کرده است.
این سخنان مردم در حالی بیان می‌شود که هنوز مردم سردرگم هستند که قرار است چه شرایطی بر بازار گوشت قرمز و سفید حاکم شود. شرایطی که سبب شده تا سفره های مردم امروز کوچکتر از روز های قبل باشد.
بی توجهی مسئولان تهرانی
حال حاصل بی‌توجهی دولت به زیرساخت‌های دامپروری پس از گذشت تنها یک ماه مشهود شده و شاهد کمبود جدی گوشت قرمز داخلی در بازار و امتناع دام‌پروران از عرضه دام در استان تهران هستیم، یکی از کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان تهران درباره دلایل گرانی به خبرنگار بازار گفت: قاچاق دام از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت گوشت است، چراکه با توجه به افزایش اخیر قیمت ارزفروش دام زنده در کشورهای همسایه صرفه اقتصادی بیشتری برای دامدار داشت.
وی که خواست نامش فاش نشود، در پاسخ به این سؤال که « به نظر شما افزایش قیمت نهاده‌ها و دیگر هزینه‌ها نیست؟ » اضافه کرد: قطعاً هست، ما نمی‌گوییم، افزایش هزینه‌های تولید نداریم، اتفاقاً همین افزایش نهاده‌ها خسارت‌های فراوانی به تولید زده است، نهاده‌ها امروز با ارز نیمایی وارد می‌شوند و خوب اختلاف قیمت قابل‌توجهی با گذشته پیداکرده است و دامدار مجبور به افزایش قیمت محصول برای جبران هزینه‌ها است.
این کارشناس کشاورزی افزود: دلیل دیگر افزایش قیمت گوشت، دلالی‌های موجود در بازار است، متأسفانه تا دام خریداری‌شده به کشتارگاه رسیده و گوشت قرمز به دست مصرف‌کننده برسد، چند دست می‌چرخد و به‌جرئت می‌توان گفت حداقل ۳۰ درصد قیمت مصرف‌کننده ناشی از دلالی‌ها است.
افزایش قیمت ارز
رئیس کانون انجمن صنفی گاوداران ایران نیز بر تأثیر عامل دلالی بر قیمت گوشت تأکید کرد و به خبرنگار بازار گفت: برخی افزایش قیمت ارز و برداشتن ارز ترجیحی از واردات نهاده‌ها را عامل گرانی قیمت گوشت می‌دانند، که تا حدود زیادی این حرف درست است، اما حتی اگر با دلار آزاد نهاده تأمین کنیم، نیز نباید گوشت باقیمت بیشتر از کیلویی ۱۱۶ هزار تومان به دست مصرف‌کننده برسد، حال عامل این گرانی‌ها چیست، چیزی جز دلالی و واسطه بازی در بازار دلیل گرانی بی‌حساب گوشت نیست.
دلیل دیگر افزایش قیمت گوشت، دلالی‌های موجود در بازار است، متأسفانه تا دام خریداری‌شده به کشتارگاه رسیده و گوشت قرمز به دست مصرف‌کننده برسد، چند دست می‌چرخد و به‌جرئت می‌توان گفت حداقل ۳۰ درصد قیمت مصرف‌کننده ناشی از دلالی‌ها است
احمد مقدسی البته ضمن انتقاد از عدم‌حمایت از دامداران داخلی گفت: ما توانایی تأمین گوشت داخل و حتی صادرات راداریم، قیمت میانگین دام سنگین در بازار کیلویی ۳۸ هزار تومان است و پس از کشتار نهایتاً این قیمت باید کمتر از سه برابر یعنی حدود ۱۰۰ هزار تومان بشود، ولی می‌بینیم، که قیمت گوشت دام سنگین ۲۰ الی ۴۰ هزار تومان گران‌تر یعنی کیلویی ۱۲۰ الی ۱۴۰ هزار تومان به مصرف‌کننده می‌رسد و باید این میزان افزایش قیمت را در دلالی‌ها جستجو کرد.
محمدعلی اسفنانی مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران نیز که با خبرنگار بازار گفتگو می‌کرد، از برخورد جدی تعزیرات در استان تهران با متخلفان و گران‌فروشان خبر داد و افزود: قطعاً همکاران من در تعزیرات حکومتی به‌محض اطلاع از گران‌فروشی، چه در خرده‌فروشی‌ها و چه در عمده‌فروشی‌ها وارد عمل شده و برخورد می‌کنند.
عوامل گرانی گوشت متعدد هستند
برخی کارشناسان معتقد هستند که با گرانی گوشت که البته خود عوامل متعددی مانند نهاده‌های دامی، احتمال قاچاق گوشت و دام زنده به کشورهای همسایه و ... دارد، سفره‌های مردم استان سمنان از مواد پروتئینی مانند گوشت و مرغ و تخم‌مرغ خالی‌تر می‌شود.
برخی کارشناسان دلایل مختلفی را برای گرانی گوشت بیان می‌کنند برخی از گرانی نهاده‌های دامی و ارز تخصیصی و نوسانات دلاری سخن می‌گویند برخی از ناکارآمدی سیستم توزیع نهاده‌ها و مدیریت و حتی قاچاق دام اما چرا استان سمنان که خود تولیدکننده گوشت است باید دچار این تلاطم‌ها شود.
به‌عبارت‌دیگر دامداری که مثلاً در سنگسر یا دیباج دامغان گوسفندی را تولید می‌کند چه ارتباطی با دلار و نوسانات آن دارد. مگر دلار در این روزهای اخیر کاهش نیافت پس چرا قیمت گوشت کم نشد؟ این‌ها همه سوالاتی است که مردم استان سمنان با آن در اذهان خود روبرو می‌شوند.
مدیرکل دامپزشکی استان سمنان اما روند قاچاق را منتفی دانست و درباره سازوکار تبادل دام به خبرنگار بازار، می‌گوید: با توجه به ابلاغیه وزارت جهاد کشاورزی، از شهریورماه سال گذشته هرگونه حمل و انتقال دام ملزم به پلاک گذاری و ثبت اطلاعات دام در سامانه هویت گذاری دام است و این در حالی است که سامانه بر خط دامپزشکی به سامانه هویت گذاری دام متصل و اطلاعات دامدار باید در این سامانه ثبت شود.
حمیدرضا حسینی بیان کرد: دریافت کد شناسه یکتا برای صدور مجوز حمل‌ونقل دام ضروری است و برای دریافت این کد باید در گام نخست دام پلاک گذاری شده و در سامانه هویت ثبت‌شده باشد و سپس کد ملی دامدار و کد پستی محل و آدرس ثبت شود.
واردات و ارز دولتی مشکل دام
یک کارشناس اقتصاد اما با بیان اینکه واردات نهاده‌ها با ارزهای مصوب و سپس توزیع آن به‌زعم دولت کار درستی است اما در حقیقت بزرگ‌ترین ضرر را به دامداران می‌زند، گفت: بسیاری از دامداران در همین استان سمنان دام و طیور را تحویل می‌گیرند نهاده‌هایش را هم می‌گیرند اما طیور را در چاه ریخته و نهاده‌ها را در بازار می‌فروشند تا ۱۲۰ میلیون‌تا ۱۵۰ میلیون تومان سود کنند!
محمد میرزا صالحی با بیان اینکه این روند متأسفانه به‌وفور دیده می‌شود، گفت: وقتی بازار سیاه داغ شود یعنی شما باید به‌طور میانگین روزانه به یک گوسفند ۲۰ هزار تومان و به یک گام بیش از ۶۰ هزار تومان خوراک بدهید درنتیجه اگر دام سبک را از شما پنج میلیون تومان نخرند آن را در بازار سیاه می‌فروشید! درنتیجه یکی از دلایل گرانی خود همین تصمیمات عجیب‌وغریب دولت درزمینهٔ نهاده‌ها و درگیر کردن آن با ارز دولتی و نیمایی و ... است.
وی افزود: نباید کاری صورت می‌گرفت که نوسانات دلار بر نهاده‌های دامی ما تأثیرگذار باشد مگر می‌شود که مسئولان نوسانات ارزی و دلاری را پیش‌بینی و یا لحاظ نکرده باشند؟ مگر می‌شود نهادهای دامی که مستقیماً بر روی حیات و ممات بشر نقش دارد این‌طور بی مدیریت و بی‌ملاحظه درگیر ارز و دلار و ... شود که امروز باید دامداران چوبش را بخورند؟
واردات نهاده‌ها با ارزهای مصوب و سپس توزیع آن به‌زعم دولت کار درستی است اما در حقیقت بزرگ‌ترین ضرر را به دامداران می‌زند
نهاده وجود دارد
مدیرکل جهاد کشاورزی استان سمنان نظری متفاوت دارد و معتقد است نهاده‌ها به‌صورت کامل در استان وجود دارند و حتی مجوز برداشت از ذخایر استراتژیک استان نیز ابلاغ‌شده است و از سوی دیگر جهاد به دامداران و شرکت‌های خوراک دام مقدار خوبی از نهاده‌های را تحویل می‌دهد.
سید حسن میرعماد با بیان اینکه تا ابتدای مهرماه سال جاری ۲۶ هزار تن سویا برای مصرف دام و طیور استان تهیه‌شده بود، تأکید کرد: ۳۲ هزار تن جو نیز برای مصرف دامی استان سمنان تأمین‌شده و امسال توانسته‌ایم امسال ۳۸ هزار تن ذرت را نیز برای مصرف استان تأمین کنیم.
وی با بیان اینکه دامداران نباید نگرا نباشند، ابراز کرد: شش هزار و ۷۰۰ تن ذرت، ۹۰۴ تن سویا و هشت هزار و ۹۲۰ تن جو ذخیره‌شده که در زمان مقتضی توزیع می‌شود. نظارت‌های خوبی برای اینکه نهاده‌های تأمین‌شده توسط ارز دولتی حتماً به دست تولیدکنندگان حوزه جهاد کشاورزی برسد.
آنچه از میان سخنان تولیدکننده‌ها، مسئولین، فعالان بازار و کارشناسان مشخص است، آن است، که برای زدودن التهاب از بازار گوشت قرمز می‌بایست، اولاً ارز ترجیحی و حمایتی به نهاده‌های دامی تخصیص یابد، شرایط عرضه مستقیم کالا از تولیدکننده به مصرف‌کننده فراهم‌شده و واسطه‌ها از بازار حذف شوند، جلوی قاچاق دام زنده به خارج از کشور به‌طورجدی تر گرفته شود، تا زمان نگذشته و دیر نشده باسیاست‌های حمایتی در تولیدکننده‌ها ایجاد انگیزه شود و از سویی با گران‌فروشی در مراکز خرده و عمده‌فروشی برخورد شود.
نظر شما