فولادسازی؛ صنعتی دوستدار محیط زیست

بازار؛ گروه بین الملل: صنعت فولاد را یکی از صنایع آلاینده در دنیا می دانند و به همین دلیل است که در سالهای اخیر کشورهای صنعتی سرمایه گذاری کمتری در این صنعت انجام داده اند و بار اصلی را به دوش کشورهای در حال توسعه ای مانند چین و هند گذاشتند. کشورهایی که هم اکنون سهم بزرگی از نیاز بازار را تامین می کنند ولی از نظر سطح آلودگی هوا و مشکلات زیست محیطی هم در دنیا جایگاه اول را دارند. اما اخیرا ادعاهایی مطرح شده است که نشان می دهد این صنعت به دلیل پیشرفتهای تکنولوژیکی و ویژگیهای صنعتی توانسته است ردپای خود در محیط زیست را کمتر کند.

نشریه متال بولتن در گزارش اخیر نوشت: «در سالهای اخیر و بعد از افزایش مشکلات زیست محیطی در دنیا انتقادات زیادی از صنعت فولادسازی شد. در این دوره بیان شد که صنعت فولاد آلودگی های زیست محیطی زیادی ایجاد می کند و به همین دلیل باید مانع از افزایش سرمایه گذاری در این صنعت شد. البته این نظریه مورد قبول قرار نگرفت زیرا صنعت فولادسازی، صنعتی زیربنایی است و برای رشد تمامی صنعت مورد نیاز است. اما مطالعه در زمینه راه های کاهش انتشار کربن از این صنعت از همان زمان شروع شد و به تدریج هم اوج گرفت.»

این نشریه ادامه داد: «منتقدان به صنعت فولاد ادعا می کردند صنعتی که برای تولید محصولاتش نیاز به استفاده از انرژی های فسیلی و انتشار حجم زیادی از کربن دارد، صنعتی که حجم زیادی آب مصرف می کند و صنعتی که ردپایش تا سالها در محیط زیست باقی می ماند باید برای ماندن تغییرات اساسی کند. ادعایی که امروزه از طرف متخصصان این صنعت رد می شود.»

 صنعتی کاملا قابل بازیافت
اتحادیه بین الملل آهن و فولاد این نظریه ها را بسیار نادرست ارزیابی کرده است و صنعت فولاد را صنعتی حامی محیط زیست و در حال گذر به سمت صنعتی سبز معرفی کرده است. طبق گزارش ارایه شده توسط اتحایده بین المللی آهن و فولاد، فولاد ماده ای است که صددرصد قابل بازیافت است و به طور متوسط سالانه ۶۳۰ مگا تن از این محصول بازیافت می شود.

نرخ بازیافت فولاد در دنیا بین ۹۶.۴ درصد تا ۱۰۰ درصد در سال متغیر است. این محصول ارزشمند صنعتی را می تواند برای دوره های طولانی استفاده کرد و نمی توان این طور بیان کرد که ساختمانی که ۵۰ سال از قدمتش گذشته است، کیفیت بخش های فولادی اش از بین رفته است. فولاد به اندازه ای مقاوم و ماندگار است که سازه های فولادی بعد از پایان عمر ساختمان ها از آن خارج می شود و در ساختمان های بعدی استفاده می شود. بنابراین می توان این طور ارزیابی کرد که فراورده های فولادی دنیا نه تنها آلودگی هایی را برای محیط زیست ایجاد نمی کند بلکه به دلیل قابلیت بازیافتی کاملی که دارد می تواند بارها و بارها استفاده شود.

از طرف دیگر حجم منابع انرژی فسیلی مورد استفاده در تولید فولاد طی سالهای اخیر کاهش یافته است. آمارها نشان می دهد طی ۵۰ سال اخیر  میزان سوختهای فسیلی مورد نیاز برای تولید هر تن فولاد در دنیا ۶۱ درصد کاهش یافته است و با توجه به تغییرات تکنولوژیکی سالهای اخیر انتظار می رود طی سی سال پیش رو ما شاهد کاهش ۲۰ درصدی میزان مصرف سوختهای فسیلی در نتیجه انتشار گازهای آلاینده از این صنعت باشیم.

آب مصرفی صنعت فولاد به چرخه آب کشور باز می گردد
 یکی دیگر از انتقاداتی که به صنعت فولادسازی می شود این است که این صنعت برای کار نیاز به حجم زیادی آب دارد و این حجم انبوه آب در روزگاری که دنیا با پدیده گرمایش و کمبود بارندگی روبرو است، می تواند در حوزه های دیگری صرف شود. اتحادیه بین المللی آهن و فولاد در این زمینه نوشت: «صنعت فولادسازی برای کار نیاز به حجم زیادی آب دارد  ولی مساله مهم این است که ۹۰ درصد از آب مصرفی در این صنعت بعد از استفاده تصفیه می شود، سرد می شود و به چرخه آب مصرفی در کشورها بازمی گردد. آبهایی که به رودخانه ها باز گردانده می شود از آبی که در ابتدا بود، پاک تر است و هیچ آسیبی به جانوران و حیوانات مصرف کننده آن وارد نمی کند. ده درصد از آبی که به چرخه آبی کشورها بازگردانده نمی شود، آبی است که در جریان تولید فولاد و به دلیل حرارت بسیار بالا در فرایند تولید تبخیر می شود.»

از طرف دیگر در تشریح اهمیت این صنعت برای اقتصاد دنیا همین بس که بدانیم فولاد نقش مهمی در تولید و انتقال فراورده های انرژی احیا شدنی دارد. برای ساخت پنل های خورشیدی، مزارع انرژی بادی و حتی مزارع تولید انرژی های زمین گرمایی نیاز به فولاد و فراورده های فولادی است و این نیاز هر روز بیشتر می شود.

 بنابراین دنیا برای اینکه بتواند رد پای کربن خود را کاهش دهد و مانع از انتشار حجم زیادی کربن به محیط زیست شود، باید در تولید فولاد سرمایه گذاری کند. البته در سالهای اخیر شرکتهای فولادسازی تلاش کردند تا تولید فولاد سبز را در دستور کار خود قرار دهند. تولید فولاد سبز به معنای تولید فولاد  با انرژی های احیا شدنی و کم آلاینده است که می تواند  انتشار کربن از این صنعت را به شدت تقلیل دهد.