بازار؛ گروه خودرو: خودرو سازی محرک بیش از ۶۰ صنعت وابسته به آن است. در این جمله می توان درک کرد که پیشرفت سایر صنایع سبب پیشرفت صنعت خودرو سازی خواهد شد. نخستین صنعتی که باید دستخوش تغییر قرار گیرد و پیشرفت کند، صنایع فولادی است. زیرا بیشترین حجم از تولید یک خودرو را اجزای با ساختار فلزی تشکیل می دهند. بنابراین در این گزارش سعی کردیم وضعیت صنایع فلزی و فولادی و پیشرفت آن در صنعت خودرو سازی را بررسی کنیم:
طراحی عامل اصلی پیشرفت
برای ساخت و تولید هر خودرویی حداقل، پارامترهای اصلی مذکور؛ فرآیند طراحی خودرو، فرآیند ساخت قطعات و مونتاژ، مواد و فرآیندها، نیروی انسانی ماهر، مدیریت کارآمد، تضمین کیفیت و بهبود مستمر، زیرساخت های ساخت و آزمون مطرح هستند. حال از موارد فوق، کدامیک در صنعت ما وجود دارد و دارای چه درجه ای از بلوغ است؟ پیشرفت صنعت خودرو نیازمند بلوغ در حوزه دانش، برنامه ریزی، مدیریت، ساخت و تولید، نیروی متخصص در تمام حوزه های طراحی صنعتی، مکانیک، برق و الکترونیک، مواد، شیمی و ... و اجرای کامل طرح های تضمین کیفیت است.
از طرف دیگر می توان گفت برای ساخت و تولید خودرو به دو پارامتر اساسی و اولیه نیاز است. نخست این که، طراحی و تولید قطعات با کیفیت و دارای فناوری جدید. دوم این که طراحی و تولید خودروی پیشرفته جدید و قابل رقابت با سایر رقبا است. در کشورهای دارای صنعت خودرو، صنایع آهنی، غیر آهنی، شیمیائی، پلیمری، الاستومری، الکترونیکی و غیره که کاربرد مستقیم در خودرو دارند، در کشور خودشان یا کشورهای هم پیمان از پیشرفتهای شگرفی برخوردار است و در دنیای رقابتی شدید تسخیر بازار فروش قرار دارند که خود منجر به بهبود مستمر خواهد شد.
بنابراین قطعه سازان مطرح دنیا به دلیل خودکفایی و همکاری های بین المللی به راحتی به این مواد اولیه با کیفیت دسترسی دارند و در نتیجه قطعات جدید و با کیفیت را نیز می توانند تولید نمایند. ولی این صنایع در کشور ما پیشرفت قابل توجه و درخور رقابت با سایر کشورها را ندارند و البته مافیای خودرو هم مانع بزرگی است که خود حدیث مفصل است. در ایران قطعه سازان برنامه ای برای طراحی و نو آوری در ساخت قطعات ندارند چراکه آنها بیشتر درگیر مشکلات تولید و هزینه هستند.
مراکز تحقیق و توسعه همجوار هم وجود ندارد و حاصل این نقصان به حدی رسیده که قطعات تولید شده چندین دهه قبل کشورهای خودرو ساز(حتی دسته دوم و سوم) را هم با کیفیتی پایین تر از نمونه اصلی تولید می نمایند و به علت عدم وجود رقابت مورد استفاده خودرو سازان هم قرار می گیرند.
جایگزینی فولاد؛ عقب ماندگی صنعت در کشور
استفاده از فلزاتی مانند فولاد و بخصوص آلومینیوم به احتمال زیاد تا چندین سال آینده ادامه خواهد یافت. فولاد به علت قیمت پایین، فرم دهی ساده و تعمیر ارزان و ساده و آلومینیوم به علت سبکی، مقاومت در برابر خوردگی، انتقال حرارت بالا و زیبایی هنوز جایگاه خاصی در خودرو سازی دارند. آلیاژهای آلومینیوم، تیتانیوم و منیزیم به علت دارا بودن استحکام به وزن بالا به زودی از چرخه تولید خودرو سازی کنار نخواهند رفت.
مواد پلیمری پایه نفتی وکامپوزیت های پایه پلیمری مانند فیبر کربن که جایگزین فایبرگلاس شده به علت مشکلات حاد محیط زیستی که پلاستیکها تاکنون ایجاد کرده اند به احتمال زیاد، در آینده نه چندان دور، از چرخه استفاده در زندگی بشر حذف خواهند شد. هرچند فیبر کربن بسیار مقاوم تر و سبک تر از فلزات است اما قیمت آن نیز بسیار بالاتر بوده و بیشتر در اجزا و بخش هایی از خودروهای لوکس و سوپر اسپرت هایی مانند بوگاتی، هنسی و مدل های لوکس و گران قیمت خودروهای تولیدی شرکت های بنز و ب ام و استفاده می شود.
فراگیر شدن استفاده از فیبر کربن منوط به آن است که تحول نو آورانه ای در فناوری بازیافت پلاستیکها ایجاد شود و یا در تولید پلیمر های پایه گیاهی تحول شگرفی صورت پذیرد. کامپوزیت های فلزی ساختاری (صفحات ساندویچی) اما شرایط متفاوت تری دارند و کاربرد آنها در صنعت خودرو به علت عدم وجود مشکل محیط زیستی و استحکام به وزن و جذب انرژی کرنشی بالا فراگیر تر خواهد شد.
کیفیت ورق های خودرو
بطور کلی می توان گفت، ورق های مورد نیاز خودرو سازان شامل گرید های کششی و (E۲۷۵,E۳۳۵) و فوق کششی DX۵۳,DX۵۴,DX۵۶ و استحکام بالای میکرو آلیاژی است. آلیاژ فولاد ضد زنگ و آلیاژ ۳۰۴ از پر کاربرد ترین آلیاژ مورد استفاده در صنعت خودرو سازی است. فولاد ضد زنگ با دارا بودن بیش از ۵ درصد کروم و حداکثر ۲ درصد کربن به اضافه دیگر آلیاژهای نیکل، آلومینیوم، تیتانیوم، سیلیسیوم، نیتروژن، سلنیوم و ... به اشکال مختلف از قبیل فویل، تسمه، ورق های فولادی، سیم و لوله در این صنعت بکار می رود.
فولاد آلیاژ ۳۰۴ نیز دارای ۸ درصد نیکل و ۱۸ درصد کروم است. ورق های خودرو در کل به ۲دسته تقسیم می شود. یک دسته ورق های گالوانیزه که مربوط به داخل خودرو می شود و یک دسته دیگر نیز مربوط به بدنه خودرو مانند کاپوت، در و گلگیر و... است. علاوه بر فولاد مبارکه، ۲ واحد تولیدکننده ورق خودرو گالوانیزه در داخل کشور در حال تولید هستند.
گفتمان قالب امروز کشور در خصوص ورق های خودرو، خودکفایی تولید است. بنابراین صحبت از کیفیت، محلی از اعراب ندارد. دخالت های بالا دستی واردات و انحصار تولید داخل راه را بر هر نوع انتقاد، رقابت و پیشرفتی بسته است. اما آنچه که کیفیت محصولات داخلی و وارداتی را بصورت شفاف مشخص می کند و چندان هم وابسته و نیازمند به آزمونهای پیچیده علمی نیست، وضعیت خودروهای آسیب دیده در تصادفات و خوردگی مشهود بر بدنه خودروهای موجود در شهرهای شمالی و جنوب کشور است.
نظر شما