بازار؛ گروه بین الملل: پس از مخالفت محکم ماه گذشته شورای امنیت با تمدید تحریم های جنگ افزاری ایران، اکنون روشن شده که راهبرد ترامپ در برابر ایران، در رسیدن به هدفش ناکام مانده و هرچه که دولت آمریکا، بیشتر در تقلای کشتن برجام برآمده است، خودش منزوی تر و ایران سرسخت تر گردیده است.
اظهارات فوق بخشی از گفته های «ولی نصر» رئیس مدرسه مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز و مشاور ریچارد هولبروک در کابینه باراک اوباما است که تحت عنوان مقاله ای در مجله فارین پالیسی به چاپ رسانده است.
عضو پیوسته ارشد موسسه بروکینگز در این مقاله می گوید که حتی اظهارات جو بایدن مبنی بر بازگشت برجام نیز در پی توافق هسته ای فراگیرتری صورت خواهد گرفت که قمار نافرجام ترامپ، رسیدن به چنین نتیجه ای را نیز غیرمحتمل کرده است. ترامپ به جهان نشان داد که واشنگتن، توانایی بی مانندی برای وارد کردن رنج و آسیب اقتصادی بر کشورها دارد.
از نظر این تحلیگر و استاد روابط بین الملل عمق و گستره تحریم های آمریکا موجب شده تا صادرات نفتی ایران قطره چکانی شده، دست ایران از نهادهای مالی بین المللی کوتاه، اقتصاد ایران به ته دره بیکاری و تورم کشاند و دسترسی اش به امکانات دارویی برای رویارویی با بحران شدید بیماری کووید قطع گردد که البته این نمایشِ قدرتِ خیره کننده، به هدف خود نرسید و این امر اکنون می تواند امکان مهار بلندپروازی هسته ای ایران را دشوارتر کند.
ولی نصر همچنین اظهار کرد که استفاده حداکثری ترامپ از تحریم ها، به سیاستی افراطی تبدیل شده که دوستان و دشمنان آمریکا را به هشدار آورده و نه تنها موجب ایجاد یک مقاومت فشرده دیپلماتیک شده، بلکه سرمایه گذاری در زمینه تدابیر متقابل اقتصادی را به دنبال داشته که هدف آنها، تضعیف حاکمیت دلار آمریکا بر سامانه مالی جهانی است.
استفاده حداکثری ترامپ از تحریم ها، به سیاستی افراطی تبدیل شده که نه تنها یک مقاومت فشرده دیپلماتیک را پدید آورده بلکه موجب سرمایه گذاری در زمینه تدابیر متقابل اقتصادی با هدف تضعیف حاکمیت دلار آمریکا بر سامانه مالی جهانی شده است
وی افزود: برای نمونه، پکن ماه گذشته بانک های چینی را تشویق کرد که اتکای خود به سامانه سوئیفت برای انجام تراکنش های بین بانکی را کاهش دهند تا از فشار آمریکا در امان بمانند. چین به روشنی به دنبال از میان بردن توانایی آمریکا در محروم ساختن دشمنانش از دسترسی به شبکه های مالی بین المللی است که یک ابزار فشار کارساز واشنگتن به شمار می رود. افزایش مقاومت در برابر تحریم های آمریکا، می تواند کار واشنگتن برای حمایت بین المللی از فشار بر ایران را دشوار سازد. این کار به تحریم های کمتر و نه به تحریم های بیشتر، نیاز دارد.
نویسنده معتقد است که تحریم ها در دوره ترامپ، برخلاف دوره اوباما، به ایران انگیزه مقاومت داد و به رغم فشار اقتصادی بیشتر، ترامپ تنها ایران را ترغیب کرد تا سرمایه گذاری در برنامه هسته ای را افزایش دهد. آمریکا برای رسیدن به توافق ۲۰۱۵، امتیاز کمی داد و آنچه را هم که داده بود با اعمال دوباره تحریم ها، پس گرفت. اگر برنامه هسته ای ایران، پیشرفته تر بود، در آن صورت ایران می توانست امتیازات بیشتری را طلب کند و در پی آن امتیاز کمتری بدهد و در نتیجه واشنگتن هم پایبندی بیشتری به توافق نشان می داد.
دکتر ولی رضا نصر مشاور ایرانی الاصل باراک اوباما همچنین بر این باور است که درسی که تهران در رابطه با تحریم ها آموخت این است که یک توافق هسته ای، تنها زمانی می تواند موفق باشد که کشور از اهرم کافی برای وادارکردن آمریکا در جهت برداشتن تحریم های بیشتر و سپس پایبند ماندن به توافق برخوردار باشد. بیست هزار سانتریفیوژ و چندصد کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد، برای این هدف کفایت نمی کرد. اگر قرار است در آینده گفتگویی انجام شود، ایران می خواهد با دست پرتری پای میز بیاید.
با وجود فشار اقتصادی بیشتر، ترامپ فقط ایران را تشویق کرده است که سرمایه گذاری خود را در برنامه هسته ای دو برابر کند
وی در ادامه گفته های خود اضافه کرد که تهران بر این باور است که آمریکا، حتی پیش از کناره گیری از برجام هم، در انجام تعهداتش کوتاهی کرده است. تحلیلگران ایرانی، به روشنی در درک رخنه های حقوقی رژیم تحریم های آمریکا، ناتوان ماندند و نتوانستند در توافق، تضمین های لازم را برای برداشته شدن تحریم ها بگنجانند. اما درس بزرگتر این است که در برجام، ایران دارایی های فیزیکی ملموسی را از دست داد که در گذر زمان و با هزینه های سنگین ساخته شده بود، حال آنکه آمریکا، فقط توافق کرد که قوانینی را تعلیق کند که می توانستند روزی دوباره اجرایی شوند.
ولی نصر: درسی که تهران آموخته است این است که توافق هسته ای تنها در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که ایران اهرم فشار کافی برای تحمیل تحریم های بیشتر و سپس متعهد بودن به توافق را داشته باشد
ولی نصر بر این باور است که آمریکا، هیچ راه همواری برای رسیدن به یک توافق بزرگتر هسته ای با ایران ندارد و متحمل هیچ هزینه معنی بخشی برای برداشتن تحریم ها یا اعمال دوباره آنها نشده است. واشنگتن ناچار است که در گام اول، بطور کامل به برجام باز گردد و سپس با اروپا، چین و روسیه برای کار دشوار اعتمادسازی و هموار کردن زمینه یک توافق تازه و برای مدیریت راه دراز باقیمانده، کار کند.
آمریکا، هیچ راه همواری برای رسیدن به یک توافق بزرگتر هسته ای با ایران ندارد. واشنگتن ناچار است که در گام اول، بطور کامل به برجام باز گردد و سپس با اروپا، چین و روسیه برای کار دشوار اعتمادسازی و هموار کردن زمینه یک توافق تازه و برای مدیریت راه دراز باقیمانده، کار کند
این تحلیلگر در مقاله خود همچنین می گوید: دولت ترامپ به ایران و همه کشورهای مشتاق پیوستن به باشگاه هسته ای درس اشتباهی آموخته که آنها باید قبل از گفتگو برنامه هسته ای بزرگتری داشته باشند، به صورت تدریجی مذاکره کنند و به آرامی دست از دارایی های هسته ای بردارند تا مبادا تحریم ها برگردد.
وی در پایان با اذعان به این نکته که برای ایالات متحده راه آسانی برای دستیابی به توافق هسته ای بزرگتر با ایران وجود ندارد، گفت: این کار باید با بازگرداندن کامل توافق هسته ای ۲۰۱۵ آغاز شود و سپس با اروپا، چین و روسیه ادامه یابد. برنامه ریزی در جهت بازسازی اعتماد و حرکت برای یک توافق جدید به همراه مدیریت راه طولانی فراتر ضرروی است.
نظر شما