پیش بینی های عجیب کارشناسان از آینده ای نه چندان دور؛ بازارِ دل‌آزار

 بازار، گروه ایران: التهاب بازارها هر روز بیشتر می‌شود. دیگر کسی را نمی توان پیدا کرد که نگران آینده اقتصاد ایران نباشد و از افت ارزش پول ملی و فقیر تر شدن مردم کشور ناراحت نشود. فضای بازارها در این التهاب‌ها به‌ قدری غبارآلود است که کمتر کسی می‌تواند با اطمینان از روند تحولات آینده سخن بگوید. بورس که امسال قله ۲ میلیون و ۷۰ هزار واحدی را فتح کرده بود اما حالا نزدیک به ۲۵ درصد عقب نشسته و همین مساله ترس و دلهره تازه‌واردهای بورس را به دنبال داشته است. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد بورس در ۱۵ روز ابتدای شهریور ماه شاهد خروج حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی‌ها بوده است.

نگرانی‌ها نسبت به ریزش بیشتر حالا منجر به تشکیل صف‌های طولانی فروش شده و شاهد بودیم که برخلاف بسیاری از پیش بینی‌ها شاخص دیروز به کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد بازگشت.
کامران ندری کارشناس اقتصادی که شرایط پیش آمده در بازارهای مختلف را ناشی از حمایت‌های دولت در بازار سرمایه و البته کاهش نرخ سود بانکی می‌داند، در گفتگو با بازار می گوید: بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به عنوان سیاستگذار با پایین آوردن نرخ‌های بهره، با بی‌ارزش کردن پس‌اندازهای ریالی به مردم علناً پیام داد که به سمت خرید دارایی‌های دیگر بروید. حالا هم بهتر است دامنه نوسان را دولت به ۲ درصد کاهش دهد تا  از رفتارهای هیجانی در بازار بکاهد در غیر این صورت با زیان های سنگینی را در بازار تجربه خواهیم کرد.

ندری: سیاستگذار با پایین آوردن نرخ‌های بهره، با بی‌ارزش کردن پس‌اندازهای ریالی به مردم علناً پیام داد که به سمت خرید دارایی‌های دیگر بروید. حالا هم بهتر است دامنه نوسان را دولت به ۲ درصد کاهش دهد یا از رفتارهای هیجانی در بازار بکاهد

اقتصاد ایران دلال پرور است؟
اما در طرف مقابل بازار سرمایه بازار خودرو، دلار و سکه و البته مسکن این روزها حسابی رونق گرفته است. دلار که در مدت مشابه پارسال حدود ۱۱ هزار و ۶۵۰ هزار تومان قیمت خورده بود، حالا در آستانه ۲۶ هزار تومان قرار دارد. رشد شدید قیمت‌ها در روزهای گذشته صف‌های طولانی در برابر صرافی‌های مجاز بانک مرکزی ایجاد کرده بود. از پیر زنی که به گفته خودش به اصرار نوه‌اش راهی میدان فردوس شده تا جوانی ۱۹ ساله ای که می‌گفت یک روزه پول قرض کرده تا دلار دولتی بخرد و در بازار دوباره بفروشد تا بتواند شهریه دانشگاهش را بپردازد. بر اساس آنچه که دولت اعلام کرده هر فرد با در دست داشتن کارت ملی خود می‌تواند ۲ هزار و ۲۰۰ دلار دولتی دریافت کند. دلاری که در هفته گذشته بین ۲ هزار تا ۲ هزار ۳۰۰ تومان با قیمت بازار آزاد اختلاف داشته است. کامبیز افسری، کارشناس بازار ارز که معتقد است اقتصاد ایران دلال پرور است، ادامه داد: در هفته‌های گذشته شاهد اجاره کارت ملی برای خرید دلار بودیم. برخی از افراد به صورت خانوادگی به بازار می‌آمدند، دلار دولتی می‌خریدند و همانجا به قیمت آزاد می‌فروختند. کدام کسب و کاری است که در کمتر از نصف روز حدود ۴.۵ میلیون تومان سود داشته باشد.

سلطانی : با دخالت دستوری  قیمت دلار به دوبرابر قیمت واقعی خود رسیده است. اما از آنجایی‌که بازار کشش لازم برای این قیمت‌ها را ندارد بانک مرکزی با ایجاد اختلاف بین دلار آزاد و دولتی مردم را فریب داده و برای کسب سود از این اختلاف قیمت حریص کرده و صف‌های خرید ایجاد کند

سود بانک مرکزی از اختلاف قیمت ارز آزاد و دولتی
احسان سلطانی کارشناس اقتصادی اما معتقد است که بانک مرکزی خود پشت اختلاف ۲ هزار تومانی دلار دولتی و آزاد بوده است. او در توییتی اعلام کرده که «با دخالت دستوری دولت، بانک مرکزی و بانک‌های دولتی و خصوصی قیمت دلار به دوبرابر قیمت واقعی خود رسیده است. اما از آنجایی‌که بازار کشش لازم برای این قیمت‌ها را ندارد بانک مرکزی با ایجاد اختلاف بین دلار آزاد و دولتی مردم را فریب داده و برای کسب سود از این اختلاف قیمت حریص کرده و صف‌های خرید ایجاد کند.» نگاهی به افزایش تقاضا و تشکیل صف‌های خرید در روزهای گذشته نشان می‌دهد که بانک مرکزی توانسته به هدف خود به نوعی دست یابد.

افسری: اقتصاد ایران دلال پرور است.  در هفته‌های گذشته شاهد اجاره کارت ملی برای خرید دلار بودیم. برخی از افراد به صورت خانوادگی به بازار می‌آمدند، دلار دولتی می‌خریدند و همانجا به قیمت آزاد می‌فروختند. کدام کسب و کاری است که در کمتر از نصف روز حدود ۴.۵ میلیون تومان سود داشته باشد.

دلار ۳۰ هزار تومان می‌شود؟
دلار دیروز در بازار آزاد بهای ۲۵ هزار تومان را رد کرد و امروز هم تا زمان تنظیم این گزارش (ساعت ۱۲ و نیم) به قیمت ۲۵ هزار و ۴۰۰ معامله می‌شده است. با این وجود عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی گفته که بازار ارز به صورت کنترل شده و قیمت‌های فعلی دلار را غیر واقعی خوانده اما بسیاری از فعالان بازار از احتمال افزایش قیمت دلار به بالای ۳۰ هزار تومان سخن می‌گویند. البته افسری می‌گوید که پیش بینی وضعیت بازار این روزها خیلی سخت شده، اما تجربه ماه‌های گذشته نشان داد که هر اتفاقی ممکن است در بازار رخ دهد.

زاوه : اسفند پارسال پیش بینی کردم که تا پایان سال ۹۹ خودروی زیر ۱۰۰ میلیون تومان نخواهیم داشت. اما شرایط اقتصادی کشور بدتر از پیش بینی من بود. حالا هم می گویم اگر تغییری در سیاست های پولی و مالی ایجاد نشود و انضباط مالی در کشور ایجاد نشود،   تا پایان سال دیگر خودرویی زیر ۲۰۰ میلیون تومان نخواهیم داشت 

خداحافظی با خودروی زیر ۲۰۰ میلیون
علاوه بر افزایش نرخ ارز، بازار خودرو هم آرام و قرار ندارد. قیمت‌ها مدام در حال افزایش است و مردم در حال خرید؛ مسئولان هم مثل همیشه حرف تکراری می‌زنند. رئیس جمهوری هم به مساله ورود کرده است. او که پیش از این به بهانه ایجاد ثبات در بازار خودرو، رضا رحمانی وزیر صنعت را عزل کرده بود، حالا از برخورد با اخلال گران بازار خودرو خبر داده است. مهدی صادقی نیارکی معاون وزیر صمت هم گفته که خریداران خودرو در این روزها زیان می‌کنند. البته این اولین بار نیست که مسئولین چنین ادعایی را مطرح می‌کنند. همین چند ماه پیش بود که مردان ساختمان سمیه به مردم توصیه می‌کردند که در شرایط التهابی بازار، سراغ خرید خودرو نروند. در آن روزها پراید زیر ۸۰ میلیون قیمت داشت و پژو ۲۰۶ تیپ دو حدود ۱۲۵  میلیون تومان معامله می‌شد. حالا اما پراید ۱۱۱ و پژو ۲۰۶ که دو خودرو پرطرفدار بازار خودرو هستند به ترتیب به قیمت ۱۰۵ و ۱۸۰ میلیون تومان معامله می‌شوند.

سایر خودروها هم از رشد قیمت‌ها بی نصیب نبوده‌اند. روز گذشته سمند ال‌ایکس با افزایش ۱۵ میلیون تومانی با قیمت ۱۷۳ میلیون تومان، سمند سورن با افزایش ۱۲ میلیون تومانی با قیمت ۲۱۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ با افزایش ۱۱ میلیون تومانی با قیمت ۱۶۸ میلیون تومان به فروش رسید.
این افزایش قیمت در شرایطی رخ داده که کارشناسان بازار خودرو از مدت‌ها قبل نسبت به رشد شدید قیمت‌ها در این بازار هشدار داده بودند. فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو، پیشتر در گفتگو با بازار اعلام کرده بود که تا پایان امسال خودرویی زیر ۱۰۰ میلیون تومان نخواهیم داشت. پیش بینی که حالا ۶ ماه زودتر محقق شده و نگرانی‌های او نسبت به آینده بازار خودرو را بییشتر کرده است. او حالا می‌گوید: با این وضعیت تا پایان سال دیگر خودرویی زیر ۲۰۰ میلیون تومان نخواهیم داشت.
او که معتقد است این روزها نوعی رقابت بین مسئولین برای گفتن حرف‌هایی غیر واقعی و البته مضحک  شکل گرفته است، می‌گوید: توصیه به نخریدن خودرو پیش از این از طرف آقای مدرس خیابانی و رضا رحمانی هم مطرح شده بود. حالا سوال اینجاست چه کسی خسارت کسانی که به گفته‌های این مسئولین اعتماد کردند را پرداخت خواهد کرد. ای کاش شرایط کشور به گونه ای بود که مسئولین بابت اشتباهات و حرف‌های نادرست خود پاسخ گو بودند.
او که ریشه مشکلات امروز را در سیاست‌های پولی و مالی کشور می‌داند، می‌گوید : ای کاش آقای رئیس جمهور به جای دستور دادن به معاون تولید، آقای نوبخت را مجبور به تغییر رفتار خود بکند.
این کارشناس صنعت خودرو تاکید می‌کند که مشکل اقتصاد با گفتار درمانی حل نمی شود و باید به دنبال انضباط مالی بود.

بر اساس گزارش بانک مرکزی متوسط قیمت خانه در هفته نخست شهریور از مرز ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را هم رد کرده است. حالا حتی در شهرهای اطراف تهران هم خرید ملک به قیمت کمتر از ۱۵ میلیون تومان به ازای هر مترمربع غیر ممکن به نظر می‌رسد

قید اجاره در تهران را هم بزنید
بازار مسکن هم از التهابات اخیر خیلی دور نمانده است. هرچند که وزارت راه و شهرسازی برای جلوگیری از رشد قیمت‌ها قید اعلام قیمت مسکن را زده اما فعالان بازار از ادامه رشد قیمت‌ها سخن میگویند. بر اساس گزارش بانک مرکزی متوسط قیمت خانه در هفته نخست شهریور از مرز ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را هم رد کرده است. حالا حتی در شهرهای اطراف تهران هم خرید ملک به قیمت کمتر از ۱۵ میلیون تومان به ازای هر مترمربع غیر ممکن به نظر می‌رسد. خانوارهای تهرانی که از مدت‌ها قبل قید خرید خانه در تهران را زده بودند حالا حتی توانانی اجاره ملک در پایتخت را هم ندارند. حالا بسیاری برای اجاره به سراغ شهرهای اطراف تهران رفته‌اند. اما سئوال اینجاست دو سال دیگر که قدرت مالی خانواده‌ها با قیمت‌های اجاره در شهرهای کوچک را هم نمی خواند، قرار است چه اتفاقی بیفتد.

ندری : نقدینگی جدیدی که در بازار سهام ایجاد شده بود با ریزش شاخص حالا به سایر بازارها سرایت کرده است. به گفته او، بازدهی شدید بازار سرمایه منجر به خلق نقدینگی شده است که بر روی تورم بازار ارز، طلا و مسکن اثر مستقیمی گذاشته است

 همه مشکلات به بورس برمی گردد
جدای از عوامل مطرح شده، افت شاخص بورس از دیگر دلایل رشد قیمت‌ها در بازارهای مختلف است که تقریبا تمامی کارشناسان اقتصادی به آن اشاره کردند. کامبیز افسری کارشناس بازار ارز در اینباره می‌گوید: دارایی‌هایی که در ماه‌های گذشته راهی بورس شده حالا وارد بازار ارز شده و همین مساله تقاضای سرمایه گذاری در این بازار را بالا برده است.
او با بیان اینکه اقتصاد یک سیستم است که بازارهای اجزای آن تشکیل می‌دهند، ادامه داد: وقتی یک بازار به هم می‌ریزد سایر بازارها هم از آن تاثیر می‌پذیرند.
کامران ندری اقتصاددان در این باره به بازار می‌گوید: نقدینگی جدیدی که در بازار سهام ایجاد شده بود با ریزش شاخص حالا به سایر بازارها سرایت کرده است. به گفته او، بازدهی شدید بازار سرمایه منجر به خلق نقدینگی شده است که بر روی تورم بازار ارز، طلا و مسکن اثر مستقیمی گذاشته است.
محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی هم به تازگی گفته که با توجه به اتفاقات بازار سرمایه، پیش‌بینی می‌شود که تکانه‌هایی به بازار مسکن وارد شود. زاوه هم می‌گوید : مردم برای اینکه فقیر تر شدن خود را به تاخیر بیندازنند هر روز به دنبال بازاری برای سرمایه گذاری هستند. یک روز بازار جذاب بورس است و یک روز خودرو.