امریکا حق بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را ندارد

بازار، گروه بین الملل: دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد.

آمریکا نامه‌ای را تقدیم اعضای شورای امنیت سازمان ملل کرده که ایران را به عدم پایبندی به توافق هسته‌ای برجام متهم می‌کند.

این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کند که از لحاظ تئوریک می‌تواند به «بازگشت خودکار» تحریم‌ سازمان ملل علیه ایران منجر شود.

درخواست آمریکا در حالی مطرح می شود که این کشور از برجام خارج شده است. اما آمریکا مدعی است مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که بر اساس تفسیر واشنگتن مستقل از برجام است و آمریکا نیز «مشارکت کننده» در آن است، حق فعال ساختن مکانیسم ماشه به معنای بازگشت تحریمهای بین المللی(تحریمهای سازمان ملل) را دارد.

در خصوص این موضوع خبرگزاری بازار گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده است که در ادامه می خوانیم. هانتر استاد دانشگاه جورج تاون امریکا است.

* آمریکا از فعال سازی مکانیسم ماشه علیه ایران خبر داده است. از جنبه حقوقی چگونه می شود این اقدام را خنثی کرد؟
از نظر حقوقی موقعیت آمریکا بسیار ضعیف است چرا که از برجام خارج شده است و بنابراین حق استفاده از راهکارهایی که در برجام هست را ندارد. البته آمریکا ادعا می کند که علیرغم بازگرداندن تحریمهای خود علیه ایران هنوز عضو برجام است.

مسأله دشوار دیگر این است که آمریکا ادعا می کند که خواستار بازگشت تحریمها بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.

این قطعنامه تحت ماده ۷ منشور تصویب شد و آمریکا استناد می کند این خاصیت قطعنامه به او اجازه می دهد که خواستار بازگشت تحریمها علیه ایران شود.

چالش بزرگ ایران این است که سایر کشورها را قانع کند که موضع آمریکا غیر قانونی است. اما کشورها بر اساس ملاحظات سیاسی در این مورد موضع خواهند گرفت.

* اگر کشورهای دیگر نتوانند مانع از اقدام آمریکا در شورای امنیت شوند، در واقع این بی اعتباری برای این شورا است که کشوری که ناقض یک توافق بوده از طریق همان توافق، توانسته خواسته خود را تحمیل کند. جدا از مباحث سیاسی، این نشان از فقدان ضمانت اجرایی برای قطعنامه های شورای امنیت دارد که ممکن است توسط سایر قدرتها نیز به عنوان عرف دنبال شود. ارزیابی شما چیست؟
شورای امنیت شخصیت جدا از اعضای خود ندارد. بسیاری از قطعنامه های شورا نادیده گرفته شده اند. سازمان ملل متحد نیروی اجرایی ندارد به خصوص نمی تواند قدرتهای بزرگ را وادار به پیروی از تصمیمات خود کند. بنابراین مسأله اعتبار برای آن زیاد مهم نیست. با توجه به این واقعیت ایران باید از راههای دیپلماتیک اعضای شورا را متقاعد کند که همراهی با آمریکا راه درستی نیست. در مرحله اول ایران باید سعی کند که مانع از این شود که آمریکا رأیی را که به آن احتیاج دارد تا مسأله تحریمها را در شورا مطرح کند، نیاورد.

* آمریکا اعلام کرده کشورهایی که از تحریمهای ایران پیروی نکنند مجازات خواهد کرد. با توجه به این موضوع آمریکا در تلاش هست تا خود ضامن اجرای تحریمهای بین المللی علیه ایران باشد. آمریکا تا چه اندازه می تواند این کار را انجام دهد؟
به نظر من که به آنجا نخواهد کشید. همانطور که تجربه های گذشته نشان داده است. اگر آمریکا در تلاش خود برای بازگرداندن تحریمها موفق شود کشورها با آن همکاری خواهند کرد.

* اگر مکانیسم ماشه فعال شود در این صورت ماندن ایران در برجام بی معناست. اینکه همه به ایران توصیه کنند که علیرغم هر اقدام آمریکا در برجام بماند نیز غیر منطقی است.  ارزیابی شما چیست؟
از نظر منطقی این حرف درست است. اما مسأله این است که خروج از برجام چه نفعی می تواند برای ایران داشته باشد؟ پاسخ این است که هیچ نفعی ندارد و حتما زیانهایی نیز خواهد داشت. چه بسا اینکه دوباره گزینه حمله نظامی را مطرح کند. به طور کلی با توجه به واقعیت بین المللی و منطقه ای و مشکلات داخلی، ایران گزینه های خوبی ندارد. متانت در برابر رفتارهای آمریکا شانس اینکه اروپا با ایران همراه شود را بیشتر می کند.