بازار-مونا مشهدی رجبی: در بسیاری از مقالات در مورد چهارمین انقلاب صنعتی در دنیا صحبتمی شود و تغییراتی که در این دوره ایجاد خواهد شد مورد بررسی قرار گرفته است. ولی به نظر میرسد این نسل چهارم تنها به صنعت مختص نمی شود بلکه ما شاهد چهارمین انقلاب در صنعت کشاورزی هم هستیم. انقلابی که ریشه در رسوخ تکنولوژیهای روز دنیا در صنعت کشاورزی وغذا دارد و به گفته رویترز میتواند باعث شود تا سال 2050 میلادی دیگر هیچ گرسنه ای روی زمین باقی نماند. در سال 2018 میلادی 800 میلیون نفر در دنیا به غذای کافی دسترسی نداشتند و در گرسنگی زندگی می کردند. اگر با روشهای نوین کشاورزی انجام شود، حجم تولید محصولات تا سال 2050 بیش از 70 درصد نسبت به تولید در سال 2018 بیشتر میشود که تاثیر زیادی در کاهش سطح گرسنگی در دنیا خواهد داشت.
سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی از چهارمین انقلاب کشاورزی دنیا به عنوان دورهای یاد کرد که فرایند تولید غذا در دنیا دگرگون شد و با استفاده از اینترنت و دیگر تکنولوژیهای مدرن عرضه محصولات غذایی تناسب بیشتری با خواست مصرفکننده پیدا کرد. طرفداران نسل چهارم صنعت کشاورزی در دنیا معتقدند در این دوره مشکل امنیت غذایی در دنیا حل میشود و کمبود عرضه محصولات کشاورزی به مناطق مختلف از بین خواهد رفت.در نتیجه استفاده از این روش نوین کشاورزی حجم تولید بیشتر و مشکل گرسنگی برطرف میشود.
چهارمین انقلاب کشاورزی چگونه شروع شد
چهارمین انقلاب در صنعت کشاورزی دنیا از زمانی شروع شد که تکنولوژیهای روز ارتباطی مانند اینترنت و پهبادها وارد صنعت کشاورزی شدند. زمانیکه عرضه و مبادله محصولات کشاورزی آنلاین انجام شد و بررسی وضعیت مزارع با استفاده از پهبادها و کامپیوترها انجام گرفت. در این دوران حتی برای آبیاری هم استفاده از یک سیستم کامپیوتری پیچیده برای شروع آبیاری در یک منطقه خاص کاربرد پیدا کرد و کشاورز به یک ناظر در کل فرایند تولید، تبدیل شد.
در دوره های قبلی کشاورزی ماشین آلات و تجهیزات مکانیکی تازه وارد بازار شدند که موجب افزایش حجم تولید محصول در مزارع شد ولی در این زمان کشاورز و نیروهایی که در مزرعه کار میکردند، در تمامی مراحل حضور داشتند. در واقع ماشین آلات در این دوره به کمک انسان آمده بودند و تکنولوژی در سطحی نبود که جایگزین انسانها شوند. ولی در چهارمین دوره انقلاب کشاورزی در دنیا که ما در ان قرار داریم، شرایط کاملا تغییر کرد و با استفاده از تکنولوژی-های ارتباطی و مخابراتی و کامپیوتر، کم کم ماشین آلات جایگزین نیروی انسانها شد.
یکی از این تکنولوژیهای بسیار کارآمد، استفاده از پهپادها در کشاورزی است. به عنوان مثال در کشور مکزیک کشاورزان با استفاده از پهبادها میتوانند متوجه سطح رطوبت خاک در دورترین قسمت مزرعه شوند. اطلاعات جمع آوری شده توسط پهپاد به شبکه کامپیوتری موجود در دفتر مزرعه منتقل میشود و با استفاده از نرم افزارها میزان آب مورد نیاز برای آبیاری در آن منطقه ارزیابی میشود. در این مزارع که امروزه به آنها مزارع هوشمند گفته میشود، سیستم آبیاری قطره ای در منطقه ای از مزرعه که دچار کم آبی است، راه اندازی شده و درنهایت آب مورد نیاز محصولات تامین میشود.استفاده از پهپادها در فرایند آبیاری، ارزیابی، سمپاشی و در مراحل مختلف تولید انجام می شود.
در حالت دیگر یک کشاورز توت فرنگی های تولید شده در مزرعه اش را به صورت آنلاین به مشتریان می فروشد و فیلم هایی از مراحل مختلف تولید را به آنها نشان می دهد. انواع کودهایی که در تولید محصول استفاده شده، روشهای بکارگرفته شده برای تولید و برداشت و حتی نحوه نگهداری بعد از برداشت محصول کاملا به تصویر کشیده می شود و در نهایت خریدار با اطلاع کامل از کیفیت محصولی که قصد مصرفش را دارد وارد معامله میشود.
مخالفان چه می گویند
این تحول بزرگ در صنعت کشاورزی مخالفانی هم دارد. مثلا شرکت های چندملیتی کشاورزی یا شرکتهای فعال در زمینه بیوتکنولوژی بر این باورند بدون وجود نظام قانونی مدون و قانونمند و تنها با استفاده از این سیستمهای مدرن کشاورزی و ارتباطی، بازار محصولات کشاورزی در انحصار شمار اندکی از شرکتهای بزرگ تولید محصول کشاورزی و غذایی در می آید و کشاورزان خرد، توان رقابت در بازار را از دست می دهند. انحصار در بازار محصولات کشاورزی موجب می شود تا قیمت گذاری دیگر تابع بازار و عرضه و تقاضا نباشد و انحصارگران فعال در بازار با تبانی با هم محصولات را قیمت گذاری و به مصرف کننده عرضه کنند.در این شرایط قیمت از سطح قیمت بازاری بالاتر خواهد بود. آنها از بین رفتن شمار زیادی از مزارع کوچک در کشورهای صنعتی را از پیامدهای این انقلاب کشاورزی می دانند و در مورد تبعات ان روی اقتصاد هشدار می دهند.
البته یک دیدگاه دیگر عدم نیاز به استفاده از نیروی انسانی در فرایند تولید است که خود موجب کاهش کل هزینه های تولید و در نهایت قیمت تمام شده محصول می شود. موافقان این تغییر با توجه به این دیدگاه و با توجه به اینکه استفاده از روش کشاورزی هوشمند بخش زیادی از مشکل غذایی را در دنیا حل میکند، از آن طرفداری می کنند.
مارکت واچ در این زمینه نوشت: باید در نظر داشت در جریان انقلاب های پیشین در عرصه کشاورزی و حتی صنعتی، نگرانیهای زیادی وجود داشت زیرا جایگاه و قدرت انسانها در فرایند تولید کمتر می شد. ولی با گذشت زمان و تعریف شدن جایگاه انسان در صنعت کشاورزی، وضعیت تغییر کرد و هم اکنون عدم استقاده از ماشین آلات کشاورزی و تجهیزات صنعتی در فرایند تولید امری غیر ممکن است. این تحول در صنعت کشاورزی هم گام بلندی به جلو محسوب می شود و تغییرات مثبتی برای اقتصاد جهان به همراه خواهد آورد.
نظر شما