تلاش بریکس برای زمین زدن دلار| پیام‌رسان جایگزین سوئیفت در دستور کار!

بازار؛ گروه بانک و بیمه: از آنجای که برخی کشورهای عضو گروه بریکس به عنوان قدرت‌های اقتصادی نوظهور حتی مدعی کنار زدن قدرت اقتصادی آمریکا در جهان هستند، هم اکنون این گروه بدنبال ایجاد ساختاری تشکیلاتی با سیاست گذار های همسو بین کشورهای عضو است تا بتوانند با برنامه ریزی دقیق و سیاست گذاری های خاص، قدرت اقتصادی خود را با انجام مراودات و تعاملات گسترده به خوبی پیش ببرند. کارشناسان می گویند، با پیوستن ایران، عربستان سعودی، امارات، آرژانتین، ‌ مصر و اتیوپی به گروه بریکس که کشورهای اصلی آن برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی هستند، بی تردید می توان شاهد تحولی خاصی در پیشبرد اهداف اقتصادی و بین المللی با رویکرد دلارزدایی و همبستگی اقتصادی بین کشورهای عضو این گروه بود.

توجه رهبران این گروه بر همبستگی و حرکت در مسیر پیشبرد اهداف اقتصادی به این دلیل است که این کشورها دارای مخازن عظیم سرشار خدادادی در کنار موقعیت مناسب جغرافیایی همچنین توان بالای اقتصادی و ... هستند به طوری که تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو گروه بریکس بر روی هم حدود ۲۰ درصد کل تولید ناخالص جهان است، به همین دلیل است که رهبران این کشورها می‌کوشند تا از قدرت اقتصادی خود برای تاثیرگذاری بر شرایط جهانی به خوبی بهره برداری کنند چرا که جمعیت کشورهای بریکس مجموعا بیش از ۳.۲ میلیارد نفر یعنی بیش از ۴۰ درصد جمعیت تقرییا ۸ میلیاردی جهان است.

استفاده از سازوکار ارتباط مالی و بانکی مختص بریکس، به‌کارگیری سامانه تسویه ناخالص آنی، استفاده از پول‌های ملی در مبادلات تجاری بمنظور دلارزدایی، بهره‌گیری از مزایای اتصال شبکه‌های کارتی و تعاملات مالی و پولی میان کشورهای عضو بریکس اقداماتی است که در دستور کار این گروه قرار گرفته است

استفاده از ارزهای ملی در تعاملات تجاری میان اعضای گروه بریکس

اخیرا نیز نخستین اجلاس معاونان روسای بانک‌های مرکزی عضو گروه بریکس به ریاست برزیل با حضور هیات‌های فنی اعضای این گروه اقتصادی در شهر کیپ‌تاون آفریقای جنوبی آغاز و هیات تخصصی و فنی بانک مرکزی کشورمان به ریاست دکتر ابوالحسنی قائم مقام این بانک در این اجلاس شرکت کردند. دستور کار این اجلاس کارشناسی که در کنار اجلاس گروه ۲۰ (G۲۰) برگزار شد، چگونگی عملیاتی‌سازی توافقات اجلاس روسای بانک‌های مرکزی بریکس در نشست مسکو از جمله استفاده از ارزهای ملی در تعاملات تجاری میان اعضای گروه بریکس بود. استفاده از سازوکار ارتباط مالی و بانکی مختص بریکس، به‌کارگیری سامانه تسویه ناخالص آنی، استفاده از پول‌های ملی در مبادلات تجاری بمنظور دلارزدایی، بهره‌گیری از مزایای اتصال شبکه‌های کارتی و تعاملات مالی و پولی میان کشورهای عضو بریکس بخشی از این همکاری‌هاست که مورد توجه اعضای گروه قرار گرفت.

قائم مقام بانک مرکزی کشورمان در نخستین اجلاس بین‌المللی معاونان روسای بانک‌های مرکزی گروه بریکس ضمن تاکید بر نقش ویژه اعضای گروه بریکس در اقتصاد جهانی، راهکارهای اجرایی جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از ارزهای ملی در تسویه حساب‌های تجاری، ایجاد یک پیام رسان مالی داخلی بجز سوئیفت، ادغام سیستم‌های پرداخت و پتانسیل ایجاد ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی عضو بریکس (CBDC) را اعلام کرد. البته قبلا نیز بانک توسعه جدید (New Development Bank) که توسط بریکس ایجاد شده است طبق تاکید روسای بانک‌های مرکزی این گروه، چنین بانکی می‌تواند بسیاری از اهداف توسعه کشورهای عضو بریکس را دنبال کند.

کنار زدن دلار از بازیهای تجاری به دلیل استفاده خیلی کشورها از چنین ارزی به این زودهای و به صورت سریع السیر نیست با این وجود بایستی زمینه حذف تدریجی دلار با انجام راهکارهای اصولی کارشناسانه فراهم و اقدامات لازم در این بخش بکارگرفته شود

تعیین یک ارز واحد بین کشورهای عضو بریکس

مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت و گو با «بازار» با بیان اینکه عضویت در گروه بریکس بی تردید برای دور زدن تحریم ها و تضعیف دلار می تواند به مرور تاثیر بسزایی بر جای گذارد، افزود: اعضای این گروه چون سری کشورهای قدرتمند از حیث برخورداری از منابع طبیعی و دارای محصولات مختلف هستند همچنین حدود نیمی از جمعیت جهان در کشورهای عضو این گروه قرار دارند، بنابراین تعاملات و انجام مبادلات اقتصادی و فعالیت های بازرگانی بین چنین کشورهای بی شک نیازهای متقابل کشورهای عضو را بدون رد و بدل پول و از طریق تهاتر کالا تامین خواهد کرد. رویکردی که در میان مدت زمینه ساز ایجاد یک ارز واحد برای استفاده همگانی کشورهای عضو با هدف به عقب راندان دلار در معاملات بین المللی درآینده می تواند باشد.

وی با بیان اینکه تعیین یک ارز واحد بین کشورهای عضو بریکس نیازمند پروسه زمانی چندساله است، افزود: ۶۵ درصد ذخائر ارزی دنیا در قالب اسکناس دلار است، همچنین بیش از نیمی از تجارت جهانی نیز با ارز دلار انجام می شود و مابقی ارزها چون یورو، پوند، یوان و ... در مراحل بعد قرار دارند به همین دلیل کنار زدن دلار از بازیهای تجاری به دلیل استفاده خیلی کشورها از چنین ارزی به این زودهای و به صورت سریع السیر نیست با این وجود بایستی زمینه حذف تدریجی دلار با انجام راهکارهای اصولی کارشناسانه فراهم و اقدامات لازم در این بخش بکارگرفته شود.

قبل از کارایی سوئیفت برای رد و بدل پول و نظارات بر آن بانک ها از طریق رمز بین بانکی با کشورهای دنیا کار می کردند، بر این اساس بانک های مرکزی کشورهای عضو بریکس هم می توانند با ایجاد یک رمز بین بانکی از آن برای مبادلات پولی استفاده کنند

رد و بدل کالا ابتدا با تهاتر و سپس ارز توافقی بین کشورها

عضو اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه مقابله با دلار برای رانده شدن آن از بازارهای جهانی و تعاملات بازرگانی همچنین اقتصاد بین المللی نیازمند یک پروسه زمانی حداقل ۵ ساله با اقدامات جدی است، گفت: اعضای گروه بریکس ابتدا بایستی با راهکارهای درست مبادلات تجاری را با انجام مبادلات تهاتری کالا به کالا شروع کنند، رویکردی که پس از گذشت مدتی به این نتیجه خواهند رسید کدام کشور به چه کالایی نیازی دارد که کشور یا کشورهای مقابل با رد و بدل کالا آن را تامین کنند، در چنین شرایطی امکان اینکه ابتدا بتوان یک ارز صوری پایه ریزی و از طریق آن مناسبات و تبادلات تجاری انجام شود، ضروری است تا بعد آن را به یک ارز واقعی البته با تائید همه اعضای گروه تبدیل کرد.

دانشمند در ادامه اظهارداشت: در معاملات تجاری بین کشورهای عضو بریکس مهم این است که چه کالایی وارد و چه محصول یا کالایی را صادر کرد. به طور مثال ایران منابع معدنی، ذخائر و محصولات پتروشیمی فراوانی دارد که می تواند با انجام تهاتر کالا با کشورهای مقابل سویا، ذرت، گندم یا سایر کالاهای غیر از مواد خوراکی و ... را در قبال واردات این نوع کالاها به آنها عرضه کند. رویکردی که بدون تبادل ارز انجام و نیاز کشورها از این طریق تامین خواهد شد. استفاده از یک ارز فرضی پس از گذشت مدتی برای کشورهای عضو بریکس ضروری است و پس از آن به راحتی می توان همان ارز را به ارز کاغذی تبدیل کرد.

وی افزود: قبل از کارایی سوئیفت برای رد و بدل پول و نظارات بر آن بانک ها از طریق رمز بین بانکی با کشورهای دنیا کار می کردند. بر این اساس بانک های مرکزی کشورهای عضو بریکس هم می توانند با ایجاد یک رمز بین بانکی از آن برای مبادلات پولی استفاده کنند. بنا به این گزارش، در آخرین جلسه کشورهای عضو بریکس قائم مقام بانک مرکزی کشورمان در اجلاس معاونان روسای بانک‌های مرکزی این گروه بر استفاده از ارزهای ملی در تسویه حساب‌های تجاری تاکید و بر ایجاد یک پیام رسان مالی داخلی بجز سوئیفت، ادغام سیستم‌های پرداخت و پتانسیل ایجاد ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی عضو بریکس (CBDC) را اعلام کرد. رویکردی که با استفاده از آن می توان امیدوار بود که بدون استفاده از دلار تحریم ها نیز دور زده شوند.