بازار؛ گروه بین الملل: افت تقاضای نفت در دنیا باعث شد تا قیمت این منبع انرژی کاهش پیدا کند و اوپک در اصلاح این وضعیت نقش مهمی داشت. این سازمان در جریان توافق به کاهش ۹.۷ میلیون بشکه ای تولید نفت به همراه روسیه توانست مانع از افت بیش از حد قیمت نفت در بازار شود. توافقی که باعث شد تا ۱۰ درصد تولید نفت اوپک پلاس کاهش یابد و قیمت را از منفی ۳۷ دلار به حدود ۴۰ دلار رسانید. اما سوالی که این روزها ذهن تمامی سران اقتصادی و فعالان بازار نفت را به خود مشغول کرده این است که آیا پسا کرونایی برای بازار نفت وجود دارد یا خیر؟ آیا می توان انتظار داشت قیمت نفت در بازار جهانی به سطح قبل از کرونا باز گردد و آیا میزان تقاضا دوباره رشد می کند؟
مرکز مطالعات انرژی دی ان وی در این مورد نوشت: «تقاضای نفت در دنیا روند نزولی دارد و انتظار می رود این افت تقاضا در بازار برای طولانی مدت ادامه داشته باشد. از یک طرف تولید انرژی های پاک در دنیا رشد کرده است و تکنولوژی های جدید بهره وری مصرف سوخت را افزایش داده است و از طرف دیگر برخی از الگوی مصرف انرژی مثل الگوی مصرف در صنعت حمل و نقل هوایی تغییر کرده است. سازمان بین الملی حمل و نقل هوایی در گزارش اخیر خود اعلام کرده است تا سال ۲۰۲۳ میلادی نمی توان انتظار داشت تعداد سفرهای هوایی به سطح قبل از کرونا باز گردد و این یعنی کاهش تقاضا برای نفت در صنعت حمل و نقل هوایی.»
این مرکز مطالعاتی پساکرونایی به معنای بازگشت تقاضا و قیمت به سال ۲۰۱۹ میلادی را برای بازار نفت متصور نیست و بر این باور است که در سال ۲۰۱۹ میلادی بالاترین میزان تقاضای نفت در بازار ثبت شده است و از این پس ما روند نزولی تقاضا را شاهد خواهیم بود.
در این سالها اوپک همیشه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در دنیا بوده است و این سازمان بالغ بر ۴۰ درصد از تولید نفت دنیا را بر عهده داشت. انتظار می رود شرایط ایجاد شده در بازار نفت تاثیر زیادی روی عملکرد این سازمان داشته باشد و چالشهای زیادی را برای اوپک ایجاد کند. البته اعضای این سازمان با این دیدگاه موافق نیستند و می گویند اوپک به چالش و بحران در بازار نفت عادت دارد و می تواند از دل بحران ها و چالشها، ثبات را در بازار ایجاد کند.
مرکز مطالعات انرژی دی ان وی : پساکرونایی به معنای بازگشت تقاضا و قیمت به سال ۲۰۱۹ میلادی را برای بازار نفت متصور نیست و بر این باور است که در سال ۲۰۱۹ میلادی بالاترین میزان تقاضای نفت در بازار ثبت شده است و از این پس ما روند نزولی تقاضا را شاهد خواهیم بود
پیش بینی ها هیچ گاه محقق نشد
مساله قابل تامل این است که بررسی پیش بینی های بازار نفت و آنچه در عمل محقق شده است نشان از یک تغییر جدی در روند مصرف نفت در دنیا دارد. در یک دهه اخیر همیشه پیش بینی هایی که اوپک در مورد میزان تقاضا در سال ارایه می داد، بیشتر از میزانی بود که در انتهای سال محقق شده بود و دلیل آن هم پیشرفتهای سریع تکنولوژیکی و سرمایه گذاریهای کلان در انرژی های پاک بود. حتی پیش بینی هایی که برای سالهای آتی انجام می شود هم هر ساله تغییر می کند. مثلا در سال ۲۰۰۷ میلادی پیش بینی شده بود میزان تقاضا در سال ۲۰۳۰ به مرز ۱۱۸ میلیون بشکه در روز برسد ولی در سال ۲۰۱۸ این پیش بینی تغییر کرد و اعلام شد در خوش بینانهترین حالت در سال ۲۰۳۰ میزان تقاضای نفت به روزانه ۱۰۸ میلیون بشکه خواهد رسید. تحلیل گران در ماه جولای امسال پیش بینی میزان تقاضای نفت درسال ۲۰۳۰ را تغییر دادند و اعلام کردند که در خوش بینانهترین حالت به مرز ۱۰۴ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
این آمارها و پیش بینی هایی که بارها تغییر کرده است، تایید می کند عصر حکومت نفت در اقتصاد دنیا در حال پایان است و منابع انرژی احیا شدنی به تدریج جایگزین منابع نفت و گاز خواهند شد. البته این تغییر به معنای از بین رفتن نقش سوختهای فسیلی در اقتصاد نیست بلکه به معنای کاهش تدریجی سهم آنها در تامین نیاز انرژی دنیا است که مساله بسیار مهمی برای اقتصادهای نفت خیز دنیا است و بر ضرورت ایجاد تنوع در این اقتصادها و کاهش وابستگی آنها به درآمد نفتی تاکید دارد.
در یک دهه اخیر همیشه پیش بینی هایی که اوپک برای سالهای آتی تغییر می کند. مثلا در سال ۲۰۰۷ میلادی پیش بینی شده بود میزان تقاضا در سال ۲۰۳۰ به مرز ۱۱۸ میلیون بشکه در روز برسد ولی تحلیل گران در ماه جولای امسال پیش بینی میزان تقاضای نفت درسال ۲۰۳۰ را تغییر دادند و اعلام کردند که در خوش بینانه ترین حالت به مرز ۱۰۴ میلیون بشکه در روز خواهد رسید
پیش بینی اوپکی
در پایان باید گفت دوازده سال پیش یعنی در سال ۲۰۰۸ میلادی، اوپک با حجم انبوهی از پولهای نفتی روبرو بود. در آن زمان هر بشکه نفت در بازار جهانی با قیمت ۱۴۵ دلار به فروش می رسید و دلیل افزایش قیمت نفت افزایش تقاضا در بازار بود. در همین زمان بود که اعضای اوپک افزایش تولید را آغاز کردند تا از شرایط ایجاد شده در بازار بیشترین منفعت را کسب کنند. این بار که قیمت نفت سقوط کرده است و دلیل آن هم کاهش تقاضا است، همکاری اعضای اوپک با هم و با تولید کنندگان بزرگ غیر اوپکی مانند روسیه برای مدیریت عرضه اهمیت زیادی دارد. اوپک در تلاش است تا بازار را به سمت و سویی هدایت کند که سهمش در تامین نفت دنیا کم نشود و برای تحقق این هدف نه تنها اوپک که همه تولید کنندگان باید تولید خود را به یک نسبت ثابتی تقلیل دهند.
جدیدترین پیش بینی های اوپک نشان می دهد که در خوش بینانه ترین حالت تا سال ۲۰۴۰ میلادی تقاضای جهانی نفت در دنیا به مرز ۱۱۰ میلیون بشکه در روز می رسد. در حالیکه پیشتر از رسیدن میزان تقاضا به مرز ۱۲۰میلیون بشکه در روز حکایت داشت. این پیش بینی هم تایید می کند اوپک شرایط کنونی را پایدار و افت تقاضا را دایمی می داند.
نظر شما