پژمان مرادی؛ بازار: صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است که ۷۰ درصد پرتفوی این صندوق را سهام شرکت‌های بورسی و ۳۰ درصد مابقی را سپرده‌های بانکی، گواهی سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و غیره تشکیل می‌دهد.
این صندوق بر خلاف دو صندوق ثابت و مختلط که جزو صندوق‌های فعال سرمایه‌گذاری مشترک در ایران هستند، دارای ریسک بیشتری هستند. میزان و نوع درای این صندوق‌ها که حاصل جمع میزان سهام، اوراق بانکی و سپرده‌های بانکی، نوع صندوق را مشخص می‌کند. به عنوان مثال در صندوق مختلط ۴۰ درصد دارای آن را سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت تشکیل می‌دهد و مابقی دارای در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود اما در صندوق ثابت ۹۰درصد آن غیر بورسی است.
هم اکنون ۶۴ صندوق سهامی در کشور فعال است که هر کدام متناسب با عملکردشان سودهای متفاوتی می‌دهند، به عنوان مثال در ماه اخیر کمترین سود متعلق به بانک مسکن با ۱.۷درصد و بیشترین آن متعلق به صندوق اندیشه خبرگان سهام با ۳۲.۳۲ درصد بوده است. بازده برخی از صندوق‌ها در طول فصل بهار به نزدیک ۲۰۰درصد می‌رسد یعنی اگر فردی یک میلیون تومان در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کند بعد از سه ماه ۳ میلیون تومان برداشت می‌کند.
جایگاه این صندوق‌ها در بازار بورس، جایگاه یک کارشناس خبره است که پول شما را با توجه به تجربه‌ای که دارد در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کند و در قبال این کار بخشی از سود شما را دریافت می‌کند.
کارکرد تمام صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی یکسان است یعنی تمام آن‌ها پول شما را می‌گیرند و در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند. تفاوت آن‌ها در نرخ سود و امیدنامه(یک نوع سند که در آن اطلاعات مختلفی اعم از انواع کارمزدها، مهم‌ترین ریسک‌هایی که سرمایه‌گذاران در طی سرمایه‌گذاری در این صندوق با آن روبه‌رو است، اسامی مدیران، نحوی پرداخت سود و غیره وجود دارد) صندوق‌ها است.
در برخی از صندوق‌های سهامی برای مشتری یک سود تضمینی مشخص می‌کنند که این باعث می‌شود سرمایه‌گذار با خیال راحتی در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. معمولا دوره تقسیم سود در صندوق‌های سهامی یک ماهه، سه ماهه و سالانه و در برخی دیگر بدون پرداخت دوره‌ای است.
جدا از موضوعات ساختاری صندوق سهامی که تا کنون عنوان شد به یکی از مباحث مهم در صندوق‌های می‌پردازیم که این روزه‌های دغدغه بسیاری از سهامداران شده است یعنی ورود حجم بالای از نقدینگی به بازار سهام که صندوق‌ها را دچار نگرانی کرده است به همین دلیل محدودیت‌های در تعداد پذیرش افراد در صندوق‌های سهامی ایجاد کردند.
کاهش سود ۵۰ درصد در طول یک ماه
در بررسی سود صندوق‌های سرمایه گذاری در خرداد ماه و تیرماه به یک نکته قابل تامل برخورد می‌خوریم و آن هم کاهش بازده حدود ۵۰ درصدی در طول یک ماه است، یعنی صندوقی که در خرداد ماه سود ۶۰درصدی به سهامداران خود می‌داد در تیرماه این سود به زیر ۳۰ درصد رسیده است این در حالی است که شاخص بورس در تیرماه نسبت به خرداد ماه رشد چند برابری داشته است. به عنوان مثال صندوق سهامی نقش جهان در طول سه ماه گذشته ۱۸۹درصد سود داده است اما در تیر ماه سود این صندوق به ۲۸ درصد رسیده است.
بر اساس بررسی‌های صورت گرفته و به گفته برخی از منابع مطلع در سیستم کارگزاری بانکی به این نتیجه رسیدیم که صندوق‌ها این احتمال را می‌دهند که بازار در ماه‌های آینده دچار ریزش شود اما صندوق‌ها مجبورند که سود تضمین شده خود را به سهامداران بدهند همچنین ریزش بازار سبب می‌شود که سرمایه‌گذاران در صندوق‌های سهامی، سهام صندوق را ابطال و از آن خارج شوند بنابراین صندوق برای جلوگیری از خرج سرمایه‌گذاران و دادن سود تضمین شده، کل بازده ماهانه را اعلام نمی‌کنند و قسمتی از آن نگه می‌دارند تا در دوران ریزش از این منبع به سهامداران سود بدهند.
همچنین افرادی که در طول سال سهام خود را ابطال کنند، در پایان سال مالی میزان سود حاصل در دورانی که در صندوق حضور داشته و به آن واگذار نشده را دریافت می‌کنند. به نظر می‌رسد که این پروسه از تیرماه آغاز شده باشد و صندوق‌ها از این به بعد با یک سود معقول و تعداد محدودی سهامدار فعالیت خود را ادامه می‌دهند.
نظر شما