بازار: نجمه جهان تیغ؛ سامانه معاملات بازار ارز تجاری از ۲۶ آذرماه امسال به طور رسمی آغاز به کار کرد. بانک مرکزی معتقد است ایجاد سامانه ارز تجاری (توافقی) نیازهای ارزی کشور را در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین میکند.
رئیس بانک مرکزی در خصوص این سامانه می گوید: ایجاد سامانه ارز تجاری (توافقی) ضمن اینکه قرار است به گونهای کار کند که نه تنها اطمینان حاصل خواهد شد که نیازهای ارزی کشور در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین میشود بلکه عرضه کنندگان میتوانند با عرضه خود نیازهای صنعت خود را تامین کنند و نرخ آن نیز باید به طوری باشد که هم به نفع عرضه کننده و هم به نفع متقاضی باشد.
محمد رضا فرزین معتقد است در این سامانه بستری فراهم میشود که واسطههای ارزی حذف شوند، بنابراین، هرآنچه که در این بازار وجود دارد یا باید برای عرضه کننده باشد یا برای متقیان خریدار ارز است.
هفتمین جلسه کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی گرگان به آموزش در خصوص این سامانه اختصاص داده شد که البته با انتقاد تجار و بازرگانان نسبت به را اندازی آن همراه بود. برخی از تجار از این سامانه به عنوان آشی یاد کردند که دولت پخته و هر چند به ذائقه صادرکننده خوش نیاید باز هم باید آن را بخورد.
ایجاد شفافیت در معاملات ارزی
معاون ارزی بانک ملت گلستان که به منظور بیان نکات آموزشی برای استفاده از سامانه جدید ارز تجاری در این جلسه حاضر شده بود، کاهش هزینه جستجو و جورسازی (به ویژه ارز اشخاص)، همزمان شدن معامله ارز و انتقال کوتاژ (در ارز اشخاص) و رفع تعهد در لحظه معامله به صورت سیستمی را از ویژگی های سامانه جدید ارز تجاری عنوان کرد.
حسن خسروی افزود: از دیگر ویژگی های این سامانه می توان به ایجاد بازار معاملاتی جهت جورسازی سفارشات و کشف قیمت به صورت مرکزی، حذف ریسک طرف معامله در فرآیند تسویه ریالی و ارزی، حذف نقش واسطه ها و کاهش هزینه در انتقال مالکیت ارز و ایجاد نقش فعال برای نظام بانکی به عنوان کارگزار اشاره کرد.
وی با اشاره به ویژگی دیگر این سامانه یعنی ایجاد شفافیت در معاملات ارزی گفت: در این روش به طور روزانه معاملات رصد می شود و همه آن را می بینند و هیچ کسی نمی تواند نرخ پرت خود مختار ارائه دهد.
وی ادامه داد: در این روش وارد کننده و صادرکننده درخواست، مبلغ و نرخ پیشنهادی را به بانک کارگزار اعلام می کنند.
خسروی در ادامه در خصوص نحوه انتقال به سامانه مرکز مبادله و سفارش گذاری در سامانه مرکز اشاره و گفت: در گام اول سفارش گذاری توسط بانک از طریق سامانه جامع ارزی صورت می گیرد و در گام دوم سفارش گذاری توسط بازرگان از طریق سامانه جامع تجارت و یا توسط بانک از طریق سامانه جامع ارزی انجام می شود.
وصول ارز صادرکننده توسط بانک کارگزار
خسروی با اشاره به اخذ کارمزدها در این روش اظهار کرد: صادر کننده کالای خود را به خریدار خارجی می فروشد و ارز را بانک کارگزار وصول می کند، اگر ارز نزد صراف باشد مشمول یک کارمزد می شود بنابراین بهترین گزینه این است که از خریدار بخواهید ارز را به بانک کارگزار بپردازد.
پول بهتری در جیب بانک مرکزی می رود
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی گرگان هم اظهار کرد: سامانه جدید ارز تجاری وارد کننده را به صادرکننده لینک کرده، در گذشته این اقدام را کارگزار انجام می داد اما اکنون بانک مرکزی این کار را خود آن انجام می دهد و واسطه گری را حذف کرده است.
سعید صفوی افزود: این مسیر قدری تسهیل شده اما نه تنها توقع صادر کننده را برآورده نکرده بلکه فرقی در اصل قضیه هم نکرده است و تنها پول بهتری در جیب بانک مرکزی می رود.
وی تاکید کرد: در این روش بانک، صادرکننده را به صرافی مورد اعتماد خود که در بانک مبدا تضمین دارد، معرفی می کند و در نهایت رفع تعهد ارزی انجام می شود.
پافشاری دولت به کار اشتباه
وی گفت: نمی دانیم دولت و حاکمیت چه اصراری به کار اشتباه دارند و گاهی تصور می کنم شاید بیشتر از ما می دانند.
صفوی با تاکید به اینکه صادر کننده زحمات زیادی را متقبل شده تا کالایی را به فعل صادرات برساند، بیان کرد: بعد از سالها مسئولان ما نتوانستند یک ساز هماهنگ و موافق بنوازند و متاسفانه در سیستم دولتی ما هر کسی نت خود را می نوازد و قربانی این بهم ریختگی بخش خصوصی است.
صفوی ادامه داد: بخش خصوصی به جای اینکه به فکر توسعه فعالیت هایش باشد در دفتر کار خود نشسته و به این فکر می کند که صادرات سال ۹۷ خود را چگونه رفع تعهد کند! چرا باید صادر کننده این استرس را تحمل کند؟
در ادامه رحمان قره باش عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گرگان هم نسبت به راه اندازی این سامانه اعتراض کرد و گفت: در این روش کارگزار را حذف کرده اید اما با هزینه بالاتر نقش آن را خود بانک بازی می کند.
دو سه سال است که عملا برای بانک کار می کنیم
متین کلوی، تاجر و بازرگان گلستانی هم با تاکید بر اینکه این سامانه مشکل دارد، ادامه داد: می توانید به تک تک شرکت های صادرکننده مراجعه کنید و ببینید که ۲۰ درصد سود هم نمی برند.
وی با طرح این پرسش که آیا دولت مواد اولیه را با ارز ۶۵ هزار تومانی به تولید کننده تحویل می دهد؟، گفت: کارمزدهای بانک ها در خارج از ایران بسیار زیاد است و به شخصه دو سه سال است که عملا برای بانک کار می کنیم.
کلوی گفت: احساس می کنیم با سامانه جدید قرار است وارد بازار سیاه جدیدی شویم.
سامانه ارز تجاری در افزایش تورم اثر گذار است
علی صفر نژاد دیگر صادرکننده گلستانی هم اظهار کرد: دولت سامانه ای را طراحی کرده که انجام آن توسط بازرگان اختیاری نیست و چاره ای به غیر از طی کردن این روند نداریم، در واقع این آشی است که دولت پخته و مجبوریم بخوریم.
وی با تاکید به اینکه اصل قضیه اشتباه است، افزود: گپ ۲۰ درصدی اختلاف دلار با ایجاد این سامانه ها برطرف نمی شود و دولت می خواهد کار غلط را اشتباه انجام دهد.
وی بیان کرد: بانک ها به عنوان کارگزار وسط آمده اند اما می دانیم که تمام بانک ها سوپر ورشکسته هستند.
این صادر کننده گلستانی که مدعی است سالیانه حداقل ۲۰۰ میلیون دلار در سامانه نیما جابجا می کند، گفت: در بازار ارز توافقی خریدار و فروشنده هم دیگر را نمی بینند، در سامانه ارز توافقی، ثبت و تبادل بدون توافق انجام می شود.
وی بیان کرد: این سامانه بالای ۵۰ درصد روی کاغذ در افزایش تورم تاثیر می گذارد.
نظر شما