بازار، گروه استانها: خراسان جنوبی علی‌رغم داشتن مُهر محرومیت، دارای قابلیت‌ها و پتانسیل‌های زیادی بوده که گاها نادیده گرفته می‌شود.
پاییز و زمستان این دیار آغشته از عطر نرگس است. گلی که از دل کویر می‌روید و عطرش بوی خوش زندگی را یادآوری می‌کند. این روزها آغوش مزرعه‌های خوسف، طبس و سربیشه میزبان «نرگس» بوده و مشام روستاها را با عطر دل‌انگیز بهاری خوش کرده است.
سازگاری با شرایط اقلیمی، خواص و زیبایی گل نرگس و اقتصادی بودن این محصول از جمله مزایای کاشت گل نرگس در این استان بوده که اندک حمایتی می تواند راه توسعه را برای استان باز کند. این در حالی است که نرگس‌کاران از نبود برخی امکانات اعم از واحدهای فرآوری گل نرگس رنج می‌برند.
تشنگی نرگس‌زارها از دیگر مشکلاتی است که کشاورزان را با رنج و درد گلاویز کرده و خواستار حمایت مسئولان در راستای بازسازی قنوات و توسعه روش‌های نوین آبیاری در مزارع گل نرگس هستند.
هرچند خراسان جنوبی نسبت به دیگر استانها در تولید گل نرگس در ابتدای راه قرار دارد اما معرفی و شناساندن این محصول منحصربه‌فرد و ایجاد بازار فروش می تواند نقش بسزایی در توسعه و ترویج کشت گل داشته باشد. این در حالی است که صحبت‌های نرگس کاران از حلقه مفقوده بازاریابی در تولید گل نرگس سخن می‌گوید.
فرآوری گل نرگس انجام شود
کاظم نخعی از کشاورزان خوسفی در گفت و گو با خبرنگار ما، سطح زیر کشت گل نرگس را پنج هزار متر عنوان کرد و افزود: برای توسعه سطح زیر کشت هیچ تسهیلات حمایتی از مسئولان دریافت نکردم و با فروش ماشین و اخذ ۲۰۰ میلیون تومان وام، اراضی نرگس را گسترش دادم.
وی با بیان اینکه خوشبختانه در بازار فروش مشکلی نداریم و عمده مشکلات در زمینه کمبود آب است، افزود: کهن‌ترین نرگس‌زارهای خراسان جنوبی متعلق به شهرستان خوسف بوده که ثبت آثار ملی شده است بنابراین نیازمند توجه بیشتری است.
علیزاده از دیگر نرگس‌کاران خوسفی هم بی‌آبی را از مهمترین مشکلات تولیدکنندگان گل نرگس دانست و گفت: مسئولان به‌ازای ۲۵۰۰ مترمربع افزایش سطح زیر کشت، حمایت‌هایی دارند اما باتوجه‌به کمبود آب، گسترش این میزان امکان‌پذیر نیست.
وی خواستار فراوری گل نرگس شد و گفت: باتوجه‌به عطر خاص گل نرگس خوسف، خواستاریم بر روی اسانس‌گیری این محصول کار شود تا گل‌های ساق‌کوتاه که در بازار فروش ندارد، جنبه اقتصادی پیدا کند.
علیزاده که بنا به گفته خودش یک هکتار سطح زیر کشت گل نرگس دارد، گفت: خوشبختانه در بازار فروش مشکلی نداریم و محصول ما به مشهد و دیگر شهرها صادرات می‌شود.
نرگس‌زارها تشنه‌اند
علی جعفری، از دیگر بهره‌برداران گل نرگس در گفت و گو با بازار بیان کرد: گل‌های نرگس خوسف از کیفیت عالی برخوردار هستند و عطر ویژه‌ای دارند که این ویژگی باعث تمایز ما از دیگر مناطق کشور می‌شود.
وی با بیان اینکه نرگس خوسف به دلیل کیفیت بالا و عطر خاصی که دارد، برای تولید اسانس‌ها و محصولات دیگر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفت: این تحول باعث شده تا بسیاری از کشاورزان به فکر افزایش سطح زیرکشت و توسعه این محصول باشند.
جعفری یکی از مهمترین مشکلات در کشت گل نرگس را کمبود منابع آبی دانست و افزود: تأمین آب برای مزارع نرگس همیشه مسئله‌ساز بوده و به دلیل خشک‌سالی‌های اخیر، این مشکل شدت گرفته است.
زخم آفات بر تن نرگس‌زارها
وی ادامه داد: استفاده از شیوه‌های نوین کشاورزی مانند آبیاری بهینه و به‌کارگیری کودهای شیمیایی و ارگانیک هم در دستور کار قرار دارد تا بتوانیم بازدهی بیشتری داشته باشیم.
جعفری با بیان اینکه اگر بتوانیم تأمین آب را به‌طور پایدار حل کنیم، ظرفیت تولید گل نرگس در خوسف به شدت افزایش خواهد یافت، افزود: همچنین گسترش فرآوری این محصول و تولید اسانس نرگس از دیگر اقداماتی است که می‌تواند ارزش افزوده زیادی ایجاد کند.
این نرگس‌کار با بیان اینکه یکی دیگر از چالش‌های اصلی ما آفات و بیماری‌های مختلف است، اظهار کرد: گاهی اوقات بیماری‌هایی مثل قارچ‌ها یا آفات مثل حلزون‌ها می‌توانند به گل‌ها آسیب بزنند.
وی بیان کرد: از مسئولان می‌خواهیم که در راستای توسعه کشاورزی، به‌ویژه کشت گل نرگس در خوسف و سایر مناطق خراسان جنوبی، برنامه‌های حمایتی بیشتری ارائه دهند.
برنامه‌های حمایتی مسئولان از نرگس‌کاران
مهدی خبیری، مدیرجهاد کشاورزی خوسف هم سطح زیرکشت گل نرگس خوسف را ۲۷ هکتار اعلام کرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود امسال از این سطح زیرکشت بیش از ۱۳ میلیون شاخه گل برداشت شود.
وی با بیان اینکه برنامه‌هایی برای اقتصادی‌تر کردن گل نرگس در خوسف در دستور کار قرار دارد، گفت: هر چه ساقه گل نرگس بلندتر باشد بازار پسندتر است به همین دلیل به‌دنبال این هستیم که گل‌های نرگسی با ساقه‌های بلندتر تولید کنیم.
خبیری ادامه داد: کشت قراردادی و پرداخت تسهیلات به نرگس‌کاران از طریق نهادهای حمایتی از جمله برنامه‌های تدوین شده برای توسعه این محصول مزیت‌دار خوسف است.
رئیس جهاد کشاورزی خوسف بیان کرد: همچنین در نظر داریم پیازهای مرغوبی را اصلاح نژاد کرده و تولید کنیم تا گل‌های نرگس مرغوب‌تری را به بازار تحویل دهند.
فرآوری در دستور کار است
وی با بیان اینکه بازار روزمره گل نرگس کشش خرید آن را ندارد پس باید در راستای صادرات گل نرگس اقدامات خوبی انجام شود، گفت: فرآوری این گل به‌ویژه اسانس‌گیری آن را در دستور کار قرار دهیم چون این کار در کشور انجام نمی‌شود.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی خوسف عمده مشکل نرگس‌کاران کمبود آب است که برای تامین آب مورد نیاز آن‌ها بهسازی و مرمت قنات‌ها و سیمانی کردن کانال‌های انتقال آب در دستور کار قرارگرفته است.
وی بیان کرد: سطح زیرکشت این گل در خوسف به حد و اندازه‌ای نیست که سرمایه‌گذاری بخواهد واحد تولیدی اسانس‌گیری عطر نرگس راه اندازی کند به همین واسطه اهالی به‌صورت سنتی عرق‌گیری از گل نرگس را همانند گل‌های محمدی و... انجام می‌دهند.
خرید توافقی گل نرگس
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی هم از خرید توافقی گل نرگس خبرداد و گفت: کشاورزان و روستاییان می‌توانند روزهای زوج هر هفته از ساعت ۸ تا ۱۰ صبح گل‌های خود را به دفتر این شرکت واقع در شهرستان خوسف، نبش امام خمینی پنج تحویل دهند.
رضوی با بیان اینکه مراکز عرضه مستقیم گل نرگس در سطح شهر بیرجند به زودی با همکاری شهرداری بیرجند راه‌اندازی می‌شود، افزود: در خرید توافقی معمولا قیمتی مد نظر قرار می‌گیرد که هم مورد رضایت کشاورز و هم شرکت تعاونی باشد
وی با بیان اینکه سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار شاخه گل نرگس خریداری کرده‌ایم، گفت: پیش بینی می‌شود در سال‌جاری حدود ۶۰۰ هزار شاخه گل نرگس از نرگس‌کاران شهرستان خوسف خریداری شود.
حمایت از سرمایه‌گذاران برای فرآوری گل نرگس
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم سطح زیرکشت گل نرگس را ۴۰.۲ هکتار دانست و گفت: در سال جاری پیش‌بینی می‌شود در استان ۱۸ میلیون شاخه گل نرگس تولید شود که نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد افزایش دارد.
محمدحسین اکبری با اشاره به بازار فروش محصول، بیان کرد: گل نرگس تولیدی این استان به تهران، اصفهان، زاهدان و مشهد ارسال می‌شود.
وی با بیان اینکه اینکه خراسان جنوبی رتبه پنجم تولید گل نرگس کشور را دارد و خوسف هم در استان رتبه نخست را به خود اختصاص داده است، افزود: همچنین در شهرستان خوسف یک کلکسیون الگویی از ارقام خارجی و داخلی به مساحت نیم هکتار احداث شده است.
وی تعداد بهره‌برداران گل نرگس استان را ۷۵۰ نفر اعلام کرد و گفت: نبود امکانات فرآوری در خراسان جنوبی مهمترین مشکل گل نرگس است.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار کرد: اگر در استان بخش خصوصی یا بهره‌بردار درخواست و توانایی انجام فرآوری گل نرگس را داشته باشد، حمایت‌های لازم را خواهیم داشت.
آنچه مسلم است سرمایه‌گذاری روی گل نرگس در حوزه فرآوری می‌تواند اشتغال و درامد اقتصادی منطقه را افزایش دهد و به دنبال آن سبد درآمد نرگس‌کاران را نسبت به وضعیت کنونی رونق بیشتری خواهد داد.
نظر شما