بابا «جان» می‌دهد| روایت خانواده‌ کارگرانی که بی‌سرپرست می‌شوند

محمد حسین عابدی، بازار؛ اگر در بازه زمانی یکسال اخیر نگاهی به اخبار حوادث کارگری در استان سمنان بیاندازیم خواهیم دید که در هر ماه بیش از یک کارگر به صورت میانگین در استان جان خود را از دست داده و این موضوع نگرانی های گسترده ای را درباره وضعیت ایمنی صنایع و معادن استان تقویت کرده است.

در این گزارش قصد داریم نگاهی به مهمترین حوادث کار در ۱۵ ماه اخیر در استان بیاندازیم و به این سوال بپردازیم که چه زمانی قرار است این حوادث تمام شوند و تا چه زمان قرار است خانواده های کارگران استان سمنان در بی فکری مسئولان و بی توجهی صاحب کاران یکی یکی بی سرپرست شوند.

نگاهی به مهمترین حوادث کارگری

قبل از آن نگاهی به حوادث کارگری در این بازه زمانی می اندازیم که قطعاً مهمترین آنها درگذشت شش کارگر در رزمجاه غربی از معادن البرز شرقی بود که در نهایت به زندانی شدن دو نفر نیز انجامید اما هرگز جبران این این شش کارگر نشد هر چند مدیرعامل جدید البرز شرقی اعلام کرده که از هر کدام از این کارگران یک فرزند به استخدام این شرکت درآمده تا دست کم به لحاظ معیشت خانواده هایشان دچار مشکل نشوند.

فعال کارگری: در صنایع و معادن مان آموزش کارگر و مسائل مرتبط با ایمنی را جدی نمی گیریم

پیکر این شش معدنچی روزها و روزها زیر صدها تن خاک بود و رسانه ای شدن و ابراز تاسف عموم مردم در ایران و حتی خارج از کشور سبب شد تا دستگاه قضایی به این موضوع ورود و در کمتر از یکسال حکم سهل انگاران در این موضوع به خصوص در شرکت البرز شرقی صادر شود اما در دیگر موارد که آنچنان بعد رسانه ای نداشته پرونده های فراوانی هستند که به احکام نرسیده اند.

حریق باعث جان باختن کارگر مهدیشهری شد این خبری بود که هشتم آبان ماه سال قبل رسانه ای شد حادثه حریق در یک کارخانه تولید دستکش رخ داد و یک کارگر زنده زنده در آتش سوخت حریق مخازن اتانول آنچنان حرارتی ایجاد کرده بود که به نظر می رسید این کارگر حتی مهلت فرار کردن هم نداشته است. مهدی ذوالفقاری ۳۰ ساله در این حادثه رفت و یک خانواده بدون سرپرست شد و دستگاه قضایی استان سمنان هم اعلام نکرد که آیا با خاطیان این حادثه برخورد جدی صورت گرفته است یا خیر؟

پرپر شدن کارگران یکی پس از دیگری

انفجار کوره یک واحد صنعتی در گرمسار هشتم دیماه سال ۱۴۰۲ حادثه بعدی بود حادثه ای که دو کارگر در آن دچار سوختگی شدید شدند و دو نفر دیگر هم با شکستگی شدید استخوان آنچان روبرو شدند که هنوز بعد از یکسال یکی از آنها دچار مشکلاتی است. شدت حادثه آنچنان زیاد بود که تا چندین کارخانه آن سو تر نیز صدای انفجار شنیده شده بود.

در هفته اول دیماه سال قبل و در حوادثی که بیان شد چهار کارگر که البته یکی از آنها مهندس و سرپرست کارگاه بود جان خود را از دست دادند تا زمستان ۱۴۰۲ با هفته ای خونین برای جامعه کارگری استان سمنان آغاز شود حوادثی که چهار خانواده را بدون سرپرست کرد.

فعال کارگری: تحریم ها و وضعیت بد اقتصادی که کارخانه ها دارند عامل اصلی وقوع این حوادث است

حادثه اتوبوس در سمنان دیگر حادثه ای بود که به دلیل عجیب بودن آن سبب ورود دستگاه قضایی شد عجیب بود این حادثه از آن بابت بود که واژگونی اتوبوس کارگران در سمنان در خارج از شهر و با اتوبوس درون شهری! صورت گرفته بود یعنی کارخانه ای که کارگران برایش کار می کنند حتی کارگران خود را لایق یک مینی بوس جاده ای هم نمی دانست.

خبر واژگونی اتوبوس حامل کارگران کارخانه کفش سازی در محور سمنان – مهدیشهر با ورود دستگاه قضایی همراه شد اما شهرداری سمنان اعلام کرد که استفاده از اتوبوس درون شهری برای کارخانه ها مصوبه داشته و شهرداری موظف بوده که این خدمات را بدهد و فقط دستور را اجرا کرده است.

کارگران در صف انتظار

سه کارگر در این حادثه جان خود را از دست دادند و ۲۰ نفر نیز مصدوم شدند اینجا هم سه خانواده دیگر در استان سمنان بی سرپرست شد و به همین راحتی مسئولان از یر بار مسئولیت آن شانه خالی کردند و حالا ۹ ماه بعد از حادثه اصلا مشخص نیست که آیا با عوامل آن برخورد شده یا خیر؟

ریزش آوار در لوکیشن سریال سلمان فارسی جان ۲ نفر را گرفت این خبری بود که ۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۲ مخابره شد دو نفری که از ارتفاع پرت و زیر آوار دفن شدند اورژانس هوایی شاهرود مصدومان را برای درمان به بیمارستان امام حسین (ع) شاهرود انتقال داد اما تلاش برای نجات این افراد بی فایده بود و مسئولان هم فقط به پیام تسلیت و قول پیگیری بسنده کردند. حتی استاندار وقت سمنان هم دستور رسیدگی جدی را صادر کرد زیرا حادثه داشت ابعاد رسانه ای ملی پیدا می کرد سیدعلی نعیمی و حمید ظهیری به راحتی جان خود را از دست دادند و دو خانواده نیز در این بین داغدار شد.

به دلیل فقدان فرصت کافی تلاش می کنیم که فقط به حوادث مهمتر اشاره کنیم لذا به سراغ حادثه بعد می رویم. مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان سمنان مهرماه از وقوع انفجار در شهرک صنعتی گرمسار خبر داد اما این حادثه کشته ای برجای نگذاشت هر چند آتش نشانان بیش از یکروز به دنبال خاموش کردن حریق بودند چند روز بعد اما اعلام شد که یک کارگر معدن طزره در شمال شهرستان دامغان به دلیل حادثه در حین کار جان خود را از دست داد.

جوانی دیگر رفت ...

طبق اعلام مسئولان شرکت البرز شرقی این کارگر در برخورد با واگن‌های حمل زغال دچار حادثه شد تا بازهم یک خانواده کارگری دیگر در استان سمنان بی سرپرست شود کار با دستگاه تزریق در واحد تولیدی مواد شوینده شهرک صنعتی ایوانکی در همان هفته جان دومین کارگر را هم گرفت و مسئولان قول دادند که علت را بررسی کنند. یکماه از این حادثه نگذشته بود که جوان دیگری در معدن از مجموعه معادن شرکت توسعه استان سمنان در دامغان جان خود را از دست داد خبر فوت این جوان حتی ابعاد رسانه ای نیز نگرفت.

۱۲ آذر سال جاری حادثه در یک واحد صنعتی سرخه به جان باختن یک نفر انجامید. وقوع آتش سوزی بر اثر واژگونی دیگ فولاد مذاب در یک کارخانه صنعتی در شهرستان سرخه علت این حادثه اعلام شد و مسئولان در این مورد هم قول رسیدگی دادند هر چند فردای این روز مشخص شد که کارگر دومی هم در این حادثه جان خود را از دست داده و یک نفر مصدوم است به عبارت دیگر دو خانواده دیگر هم اینجا بی سرپرست شد.

یک فعال کارگری: مسئولان به بهانه واهی حمایت از تولید، در برابر کارخانه ها اهمال می کنند

۱۵ آذرماه ۱۴۰۳ بازهم خبر فوت یک کارگر دیگر این بار در ایوانکی رسید کارگری که مشخص نشد چطور جانش از دست رفته است. تنها در این بین باید به حادثه فوت یک کارگر شاهرودی بر اثر کار با جرثقیل هم اشاره کرد که چند ماه رخ داده بود و آن هم ابعاد رسانه ای چدانی پیدا نکرد. شگفت آور است که با این حجم از خسارات نه کسی استعفا داده و نه کسی اعلام کرده که عزم جدی رای برخورد با این حوادث به کار بسته است.

چرایی حوادث

یک کارشناس و فعال کارگری در گفتگو با خبرنگار بازار، درباره علت این حادثه ها گفت: تحریم ها و وضعیت بد اقتصادی که کارخانه ها دارند عامل اصلی وقوع این حوادث است تحریم ها و مسائل مرتبط با موضوعات مالی کارخانه ها را تحت فشار گذاشته و مجبور هستند از دستگاه های قدیمی، مستعمل، درجه چهار و پنج و مشخصاً بدون ایمنی بهره گیری کنند و در نهایت شاهد وقوع فاجعه هایی از این دست هستیم.

اسماعیل عامری با بیان اینکه تحریم هایی که زمانی فرد دوم مملکت آن را کاغذ پاره می خواند سند مرگ کارگران را امضا کرد، ابراز کرد: فقدان ورود دستگاه ها و تجهیزات و قطعات سبب شده تا کارخانه ها به هر دری بزنند تا خط تولید شان نخوابد و این سبب شده تا گاهی دستگاه ها به صورت ناایمن و ابتکاری راه اندازی شوند و در حقیقت این بازی با جان کارگران است.

وی با بیان اینکه برخی کارخانه داران همچنین به دلیل وضعیت بد مالی که دارند از خرج کردن برای ایمنی و به روز کردن ماشین آلات و آموزش به کارگران و ... طفره می روند و این خود حادثه می آفریند، افزود: اگر دلایل این حوادث بررسی شود غیرممکن است که در ۵۰ درصد موارد کارخانه مقصر نبوده باشد و به اعتقاد من حتی بیشتر؛ اما اخبار این موضوع رسانه ای نمی شود.

سهل انگاری‌ها

این فعال کارگری با بیان اینکه مسئولان به بهانه واهی حمایت از تولید، در برابر کارخانه ها اهمال می کنند، تاکید کرد: کارخانه ها آلودگی، فقدان ایمنی، کیفیت پایین و خلاصه هر چه بخواهند دارند اما کسی با آنها برخورد نمی کند تا مبادا تولید در استان سمنان نخوابد.

عامری با بیان اینکه این وضعیت بازی با جان کارگران است، تاکید کرد: پاره شدن یک زنجیر در کارخانه فولاد سبب جان باختن دو نفر می شود این مشخص است که حتی کسی یک زنجیر ساده فلزی را هم کنترل نکرده و این موضوع دیگری را به نام سهل انگاری در ایمنی نشان می دهد که بخشی از آن به کارخانه باز می گردد اما بخشی هم کارگران مقصر هستند.

وی با بیان اینکه بارها شنیده ایم که کارگران معادن به طرز خطرناکی روی واگن های زغال می نشینند یا روی آن می پرند و اینها انصافاً قصور از جانب کارگر است، تاکید کرد: مشکل اینجا است که ما در صنایع و معادن مان آموزش کارگر و مسائل مرتبط با ایمنی را جدی نمی گیریم و این فرهنگ خود مراقبتی را باید تقویت کنیم

علیرغم تمام این مواد هنوز این سوال پابرجاست که چند خانواده دیگر باید در استان سمنان به دلیل سهل انگاری کارخانه و مسئولان و یا حتی تحریم ها و فقدان دستگاه های به روز و ایمن و ... بی سرپرست شوند و چه کسی می تواند بگوید که این موارد آخرین موارد مرگ کارگران در استان سمنان هستند؟