بازار، گروه استان ها؛ اسما محمودی: با وجود شدت بحران آب در کرمان اما همچنان کشاورزی نقش پررنگی را در اقتصاد این استان ایفا می کند و از اهمیت زیادی برخوردار است. این مساله نیاز به رصد و برنامه ریزی برای این حوزه را دو چندان می کند.
امسال قرار است سرشماری عمومی کشاورزی در کرمان همزمان با سراسر کشور اجرا شود. این سرشماری ۱۲ آبان کلید می خورد و ۲۶ آذر به پایان می رسد. در این مدت ۴۵ روزه ماموران آمارگیر از کشاورزان سوالاتی را می پرسند که همکاری کشاورزان با ماموران برای به دست آمدن آمار دقیق و صحیح دارای اهمیت فراوانی است.
آمارهای به دست آمده از سرشماری عمومی کشاورزی که مهمترین رویداد آماری سال ۱۴۰۳ به شمار می رود، نشان دهنده اقدامات، عملکرد و تغییرات بخش کشاورزی طی ۱۰ سال گذشته در سطح آبادی ها، شهرستان ها، استان ها و کشور است. آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۳ اجرا شد که بر اساس آن بیش از ۴ میلیون بهره بردار کشاورزی در کشور وجود دارد که ۹۰ درصد آنها در مناطق روستایی فعالیت دارند. از این تعداد بیش از ۲۷۵ هزار بهره بردار کشاورزی در استان کرمان حضور دارند.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور اول شهریور ماه امسال فرمان اجرای سرشماری عمومی کشاورزی را ابلاغ کرد. در این ابلاغیه آمده است «در اجرای ماده ۴ قانون مرکز آمار ایران و با استناد به مصوبه ۶۲ جلسه شورای عالی آمار، شورای راهبری سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳، سازمان برنامه و بودجه کشور و مرکز آمار ایران و پژوهشکده تابعه مکلف هستند سرشماری عمومی کشاورزی را در آبان ماه سال ۱۴۰۳ به مرحله اجرا درآورند.
در مدت زمان اجرای سرشماری یاد شده، تمام وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکت‌های دولتی مکلف هستند بر اساس مواد ۵ و ۶ قانون مرکز آمار ایران نسبت به در اختیار قرار دادن تمام امکانات و تجهیزات مورد نیاز سرشماری اقدام کنند.»
سرشماری در صورتی خوب است که باعث حل مشکلات کشاورزان شود
رضا رجبی از کشاورزان صوغان ارزوئیه به بازار گفت: من در زمینم محصولاتی نظیر گندم، ذرت و سیب زمینی کشت می کنم. ما کشاورزان منطقه ارزوئیه با مشکلاتی نظیر کمبود بذر، کود و... مواجه هستیم. در زمینه ماشین آلات کشاورزی هم دچار مشکل هستیم.
وی با استقبال از اجرای سرشماری کشاورزی اظهار کرد: نیاز است مسئولان مشکلات کشاورزان را متوجه شوند و برای رفع آنان تلاش کند.
این کشاورز صوغانی ادامه داد: نیاز است مهندسان کشاورزی با تجربه به کمک کشاورزان بیایند و نهاده های کشاورزی به موقع در اختیار ما قرار داده شود.
وی با تاکید بر لزوم حرکت به سمت کشاورزی مدرن گفت: مسئولان امکانات و ماشین آلات لازم را در اختیار کشاورز قرار دهند و محصول خوب تحویل بگیرند.
رجبی با اشاره به مشکلات متعدد کشاورزان اظهار کرد: سال گذشته یک کرم به جان ذرت افتاد و حتی ساقه آن را هم خورد، چه برسد به خوشه! ما حتی نتوانستیم پنج عدد ذرت برداشت کنیم و به بچه های خودمان بدهیم. هیچ کدام از مسئولان به ما سری هم نزد. در این شرایط ما امسال ارزن کاشتیم این در حالیست که یک دانه ذرت برابر با ۱۰۰ الی ۲۰۰ دانه ارزن است؛ فقط ببینید ما چقدر افت کرده ایم که ارزن می کاریم که بادهی چندانی را هم برای ما ندارد.
کشاورز صوغانی: ما یک دستگاه تراکتور نداریم و برای گرفتن تراکتور باید هفت خوان رستم را طی کنیم، دائما به صورت استیجاری از ماشین آلات مورد نیازمان استفاده می کنیم
وی گفت: ما یک دستگاه تراکتور نداریم و برای گرفتن تراکتور باید هفت خوان رستم را طی کنیم، دائما به صورت استیجاری از ماشین آلات مورد نیازمان استفاده می کنیم.
این کشاورز صوغانی بیان کرد: مسئولان به کشاورزان برای خرید تراکتور وام بدهند و حتی هزینه آن را از روی محصولمان بردارند. مسئولان از نزدیک وضعیت و مشکلات ما را مشاهده کرده و برای آن چاره اندیشی کنند.
محمود وزیری از کشاورزان پسته کار بخش چترود به بازار اظهار کرد: سرشماری کشاورزی به شرط اینکه حساب شده و دقیق باشد اقدامی مناسب است.
وی با انتقاد از قطع آب و خاموشی موتور پمپ های کشاورزی در فصل تابستان گفت: این کار باعث نابودی محصول کشاورزان می شود. امسال شاهد پوکی ۴۰ درصد محصول پسته بودیم که علت آن قطعی آب بود.
وزیری ادامه داد: یکسری سیستم های آبیاری نوین وجود دارد، پیشنهاد می شود دولت برای تجهیز باغات به این سیستم ها به کشاورزان وام بدهد تا مصرف آب در بخش کشاورزی کم شود. در گذشته وام هایی پرداخت می شد که حالا خبری از آنها نیست.
این کشاورز پسته کار بخش چترود اجرای طرح سرشماری را در حل مشکلات کشاورزان موثر دانست و افزود: در حال حاضر در شرایطی بحران آب شدید در استان کرمان شاهد هدررفت زیاد آب در بخش کشاورزی هستیم. من به عنوان یک کشاورز تصور می کنم که ۵۰ درصد آب هدر می رود. نیاز است مسئولان در این خصوص چاره اندیشی کنند.
۴۰ درصد اشتغال استان کرمان مربوط به بخش کشاورزی است
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: کرمان برخلاف اینکه به عنوان استانی کویری شناخته می شود، استانی است که ظرفیت ها و قابلیت های بسیار زیادی در حوزه کشاورزی دارد و در زمینه برخی محصولات باغی و زراعی رتبه های برتر را در کشور داراست.
مهرداد محمدی سلیمانی با اشاره به اینکه بیش از ۴۰ درصد اشتغال استان کرمان مربوط به بخش کشاورزی است، افزود: بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۳ بیش از ۲۷۵ هزار بهره بردار کشاورزی در استان کرمان حضور دارند. پیش بینی می شود در سرشماری جدید این آمار افزایش پیدا کند.
معاون مدیریت و برنامه ریزی کرمان: سهم بخش کشاورزی از ارزش افزوده استان کرمان ۱۶ درصد است این در حالیست که این سهم در کشور ۸ درصد است، ارزش افزوده کشاورزی در استان کرمان نسبت به سایر بخش ها دو برابر است
وی بیان کرد: سهم بخش کشاورزی از ارزش افزوده استان کرمان ۱۶ درصد است این در حالیست که این سهم در کشور ۸ درصد است، ارزش افزوده کشاورزی در استان کرمان نسبت به سایر بخش ها دو برابر است.
محمدی سلیمانی رتبه استان کرمان در زمینه تولیدات گلخانه ای کشور را دوم دانست و افزود: سهم این نوع محصولات کرمان در کشور نزدیک به ۱۷ درصد است. ۲۰ درصد مساحت باغات کشور مربوط به استان کرمان است که در این زمینه رتبه نخست را به خود اختصاص داده ایم.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان بیان کرد: میزان تولیدات کشاورزی استان کرمان حدود ۸ میلیون تن است و سهم استان در کشور نزدیک به ۷.۹ درصد بوده و رتبه دوم را داراست.
وی با اشاره به چالش های بخش کشاورزی در کرمان گفت: منابع آب و خشکسالی یکی از این چالش هاست. بر اساس سرشماری قبل مساحت باغات و زمین های زراعی استان بیش از ۷۰۰ هزار هکتار است که این میزان به واسطه کمبود منابع آب کاهش یافته است.
محمدی سلیمانی آفات را یکی دیگر از چالش ها عنوان کرد و ادامه داد: همچنین تغییرات اقلیمی که منجر به سرمازدگی و گرمازدگی می شود، باعث ایجاد چالش در بخش کشاورزی شده است.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان همچنین با انتقاد از سنتی بودن کشاورزی بیان کرد: مجموع این عوامل باعث شده تولید ناخالص داخلی حوزه کشاورزی و سرانه درآمد بخش کشاورزی در استان کرمان پایین باشد.
وی با اشاره به اینکه در این زمینه نیازمند برنامه ریزی هستیم، افزود: کشاورزی یک حوزه فرابخشی است. علیرغم این که یک دستگاه متولی تحت عنوان جهاد کشاورزی دارد اما دستگاه های زیادی با این حوزه مرتبط هستند.
سلیمانی آب را یکی از حوزه های مرتبط با کشاورزی دانست و ادامه داد: اعتباراتی که در حوزه کشاورزی به واسطه افزایش بهره وری به کشاورزان اختصاص داده می شود نیازمند عملیات های فرابخشی است.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان گفت: اجرای سرشماری با هماهنگی مرکز آمار ایران و برنامه ریزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و همکاری تمامی دستگاه های اجرایی و در راس آنها جهاد کشاورزی انجام می شود.
سلیمانی بیان کرد: این سرشماری یک اقدام ملی است و تمامی دستگاه ها باید با توجه به فرمان رئیس جمهور و تاکیدی که در خصوص بحث امنیت غذایی وجود دارد، در این سرشماری مشارکت داشته باشند. ۱۲ آبان سرشماری در استان کرمان به مدت ۴۵ روز آغاز می شود.
معاون مدیریت و برنامه ریزی کرمان: اهمیت این سرشماری در این است که بتوانیم وضعیت کنونی کشاورزی را به خوبی ترسیم کنیم تا بتوانیم از آمار به دست آمده برای برنامه ریزی استفاده کنیم
وی عنوان کرد: برای توزیع متناسب امکانات در سطح کشور و استان و برخورداری کشاورزان از آنها نیاز به آمار و اطلاعات دقیق از وضعیت موجود است.
سلیمانی بیان کرد: در بحث برنامه ریزی یکی از مهم ترین اقدامات بحث وضع موجود است. هدف این سرشماری این است که متوجه وضعیت کشاورزان در استان و کشور شویم.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان تصریح کرد: اهمیت این سرشماری در این است که بتوانیم وضعیت کنونی کشاورزی را به خوبی ترسیم کنیم تا بتوانیم از آمار به دست آمده برای برنامه ریزی استفاده کنیم.
وی عنوان کرد: بخش کشاورزی در استان کرمان با توجه به اهمیتی که دارد نیازمند توجه خاصی است. با توجه به مشکل کمبود آب و سهم بالای بخش کشاورزی از مصرف آب (بین ۹۴ تا ۹۶ درصد). یکی از اهداف در این سرشماری این است که کامل بتوانیم وضعیت را رصد کنیم.
اهمیت سرشماری در تخصیص منابع و امکانات
سلیمانی گفت: با توجه به جایگاهی که کشاورزی در اقتصاد استان دارد، منابع و تسهیلات هم در کرمان برای بخش کشاورزی قوی دیده شده است به نحوی که بتواند تا حدودی پاسخگوی نیازهای این بخش باشد. این موارد قبلا در قالب تبصره ۱۸ و در سال ۱۴۰۳ در قالب تبصره ۲ در دستگاه های متولی این امر و دستگاه های حمایتی دیده شده است و این منابع به سمت و سوی افزایش بهره وری سوق داده می شود. اما در این زمینه نیازمند یک آمار دقیق هستیم که بدانیم در هر منطقه چه محصولی و به چه میزان و به چه صورت تولید می شود. این مساله برای تخصیص تسهیلات بانکی و ابزارها و ماشین آلات و نهاده های کشاورزی مورد نیاز دارای اهمیت زیادی است.
ناظر مرکز آمار ایران در گفتگو با بازار در خصوص اهمیت و ضرورت اجرای سرشماری ۱۴۰۳ اظهار کرد: با اجرای سرشماری ها مهم ترین و بنیادی ترین اطلاعات برای برنامه ریزی در هر حوزه ای به دست می آید.
نوراللهی گفت: سرشماری ها بنیادی ترین ابزاری هستند که برنامه ریزان به اطلاعات حاصل از آن نیاز دارند. سرشماری کشاورزی اطلاعات و داده های خوبی را برای برنامه ریزی مهمترین بخش اقتصادی کشور در اختیار برنامه ریزان قرار می دهد.
ناظر مرکز آمار ایران: این سرشماری به ما این امکان را می دهد که با جمع آوری اطلاعات لازم نسبت به شناسایی ظرفیت ها، چالش ها، فرصت های موجود در زمینه بخش کشاورزی بپردازیم و بر اساس نتایج حاصله سیاست های بهتری را برای توسعه کشاورزی به کار گیریم
وی بیان کرد: این سرشماری به ما این امکان را می دهد که با جمع آوری اطلاعات لازم نسبت به شناسایی ظرفیت ها، چالش ها، فرصت های موجود در زمینه بخش کشاورزی بپردازیم و بر اساس نتایج حاصله سیاست های بهتری را برای توسعه کشاورزی به کار گیریم.
ناظر مرکز آمار ایران مهم ترین کمک این سرشماری را در چهار دسته تقسیم کرد و افزود: نخست با داشتن اطلاعات دقیق سرشماری می توان وضعیت کشاورزی کشور و مناطق را تعیین کرد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس اطلاعات به دست آمده می توان در زمینه برنامه ریزی، سیاست گذاری و تدوین برنامه های توسعه پنج ساله و سایر برنامه های حوزه کشاورزی موثر عمل کرد، افزود: همچنین می توان تشخیص و تخصیص منابع را به درستی انجام داد.
نورالهی بیان کرد: یکی دیگر از اثرات مثبت سرشماری کشاورزی این است که می توان از کشاورزان در زمان های اضطراری و خشکسالی پشتیبانی خوبی انجام داد تا این افراد روزهای بحران را به سختی سپری نکنند.
ناظر مرکز آمار ایران گفت: کشاورزی به همراه بخش صنعت و خدمات، اقتصاد یک کشور را تشکیل می دهند. سهم کشاورزی در سطح ملی در مقایسه با صنعت و خدمات کمتر است. در کرمان کشاورزی سهم قابل توجهی در این زمینه دارد به گونه ای که ۴۰ درصد از اشتغال استان در بخش کشاورزی متمرکز است.
وی با اشاره به استفاده از داده های سرشماری برای برنامه ریزی افزود: داده های این سرشماری می تواند به ما در ایجاد و انسجام توسعه پایدار کمک کند چرا که مجموعه فعالیت های کشاورزی ارتباط مستقیم با توسعه پایدار دارد.
نورالهی ادامه داد: هدف از این سرشماری شناسایی چالش های حوزه کشاورزی، الگوهای مصرف، تاثیرات زیست محیطی، مدیریت بهینه منابع مختلف از جمله آب است.
تغییرات اقلیمی چالش بزرگ کشاورزی
ناظر مرکز آمار ایران با اشاره به اینکه مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی هم یکی از چالش های بزرگ نه فقط در ایران بلکه در اکثر کشورهاست، عنوان کرد: از جمله دیگر هدف های ما شناسایی اثرات تغییرات اقلیمی روی بخش کشاورزی است.
وی گفت: با جمع آوری داده ها می توانیم در زمینه های توسعه پایدار، تغیرات اقیلیمی و باز توزیع جمعیت استفاده کنیم.
امید است با اجرای این سرشماری و به دست آمدن اطلاعات لازم راه برای حل مشکلات کشاورزی که نقش اساسی در اقتصاد استان کرمان ایفا می کند، هموارتر از قبل شود.
سرشماری عمومی کشاورزی اطلاعات مهمی از فعالیت‌های کشاورزی کشور در سطح کوچک‌ترین واحد جغرافیایی در اختیار تصمیم گیران قرار می‌دهد. داشن آمارها و اطلاعات دقیق در هر منطقه می تواند در راستای حل مشکلات کشاورزان می تواند کمک کننده باشد.
نظر شما