بازار؛ گروه بین الملل: موفقیت صنعت کشاورزی را می توان مهمترین و اصلی ترین مساله برای دنیای امروز دانست زیرا این صنعت است که می تواند نقش مهمی در بقای انسانها و تامین نیازهای آنها داشته باشد. در سالهای اخیر نگرانی های زیادی در مورد ناتوانی صنعت کشاورزی در تولید غذای دنیا مطرح شد ولی بررسی های اخیر نشان داده است بدون اجرای طرح های اصلاحاتی در این صنعت و تمرکز روی افزایش توان تولید آن، نمی توان امیدی به آینده داشت.
به همین دلیل اصلاح این صنعت به عنوان یک ضرورت در کارگروه های مطالعاتی و تحقیقاتی در دستور کار قرار گرفته است. بررسی های انجام شده توسط سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی نشان می دهد یارانه ها نقش مهمی در افت عملکرد این صنعت دارند. این سازمان در گزارش خود نوشت: «بررسی های انجام شده در ۵۴ کشور دنیا نشان می دهد که سالانه بالغ بر ۷۰۰ میلیارد دلار یارانه به صنعت کشاورزی تعلق می گیرد که رقمی برابر با ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا است. از طرف دیگر میزان یارانه تعلق گرفته به بخش کشاورزی در کشورهای صنعتی دو برابر کشورهای در حال توسعه است و این مساله نشان می دهد بحران صنعت کشاورزی در کشورهای صنعتی بزرگتر است.»
جاناتان بروک، رییس بخش کشاورزی در سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی در این مورد گفت: «فرصتهای زیادی برای اصلاح این روند وجود دارد و باید از این فرصتها استفاده کرد. مطالعات نشان داده است دولتها در دنیا در هر روز ۲ میلیارد دلار به عنوان یارانه به صنعت کشاورزی می دهند و ۴۰ درصد از این منابع مالی در اختیار کشاورزان خرد قرار می گیرد. وضع سیاستهایی از قبیل سیاستهای حمایت از قیمت، پرداخت یارانه در صورت استفاده از کودهای خاص یا پرداخت یارانه در صورت کشت محصول خاص یا پرورش دام مشخص، همه از سیاستهایی است که می تواند حمایتهای نادرستی از صنعت کشاورزی کند.»
وی ادامه داد: «مطالعات تاریخی نشان داده است در تمامی صنایع ارایه یارانه به معنای بی توجهی فعالان صنعت در ارتقای راندمان و استفاده از روشهای اصولی تولید است که می تواند در میان مدت و بلند مدت اثرات مخربی روی اقتصاد داشته باشد.»
بررسی های انجام شده توسط سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی نشان می دهد تنها یک هشتم از کل حمایتهای مالی انجام شده از صنعت کشاورزی، در جهت ایجاد سیستم های کشاورزی خلاق یا نوآوری در بخشهای مختلف کشاورزی است و این ضعف بزرگی است. اگر در یک صنعت روی فعالیتهای مطالعاتی و خلاقیت سرمایه گذاری شود، فرصت رشد در آینده فراهم می شود ولی اگر این سرمایه ها در بخش حمایت از تولید باشد و انگیزه تلاش برای افزایش راندمان تولید یا کاهش هزینه تولید را فراهم نکند، سیاست غیر ثمر بخشی خواهد بود.
بررسی ها نشان داده است در فاصله سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ میلادی میزان یارانه پرداختی به کشاورزان در دنیا برابر با ۱۷.۶ درصد درآمد ناخالص مزارع در کشورهای صنعتی و اقتصادهای توسعه یافته بود در حالی که در کشورهای در حال توسعه و بازارهای در حال گذار میزان یارانه های پرداختی سهمی برابر با ۸.۵ درصد درآمد کشاورزان این منطقه را به خود اختصاص داده بود
کشورهای صنعتی یارانه بیشتری پرداخت می کنند
بررسی ها نشان داده است در فاصله سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ میلادی میزان یارانه پرداختی به کشاورزان در دنیا برابر با ۱۷.۶ درصد درآمد ناخالص مزارع در کشورهای صنعتی و اقتصادهای توسعه یافته بود در حالی که در کشورهای در حال توسعه و بازارهای در حال گذار میزان یارانه های پرداختی سهمی برابر با ۸.۵ درصد درآمد کشاورزان این منطقه را به خود اختصاص داده بود. این در حالیست که در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ میلادی سهم یارانه پرداختی به درآمد کشاورزان در کشورهای صنعتی برابر با ۲۸.۹ درصد و در کشورهای در حال توسعه برابر با ۴.۲ درصد بوده است.
جاناتان بروک در این زمینه گفت: «کشورهای صنعتی به مضرات اجرای این سیاست آگاه شده اند و به همین دلیل برای تنزل سهم یارانه ها تلاش کرده اند. طی بیست سال مورد بررسی سهم یارانه های پرداختی به درآمد مزارع در کشورهای در حال توسعه دو برابر شده است ولی در کشورهای صنعتی کاهش ۱۰ درصدی این سهم مشاهده شده است که نشانه مثبتی است. شاید به همین دلیل باشد که مزارع در کشورهای صنعتی و توسعه یافته در زمره مزارع کارآمد و پر تولید در دنیا هستند.»
وی ادامه داد: «این حرکت از زمانی شروع شد که سازمان های بین المللی در مورد معایب ارایه یارانه به بخشهای مختلف از جمله انرژی هشدار دادند. یارانه هایی که زمینه ساز کاهش کارایی در مصرف و تولید است. صنعت کشاورزی از همان زمان در جهت اصلاح نظام یارانه ها گام برداشت و تا کنون هم موفقیت های زیادی در این زمینه به دست آورده است. البته بیشترین کاهش میزان یارانه ها از سال ۲۰۰۸ تا کنون اتفاق افتاده است. ولی این سیاست در کشورهای در حال توسعه اجرا نشده است.»
باید در نظر داشت هم اکنون سهم یارانه ها به درآمد صنعت کشاورزی در کشور کره جنونی و ژاپن برابر با ۴۰ درصد است در حالیکه این نرخ در کشورهای چین و اندونزی و کشورهای در حال توسعه اروپا بین ۱۲ تا ۳۰ درصد است. سهم یارانه های کشاورزی به درآمد صنعت کشاورزی در کشورهای مکزیک، کانادا و روسیه کمتر از ۵ درصد است که کمتر از متوسط جهانی است
یارانه پرداختی در کشورهای در حال توسعه در دو دهه اخیر رشد کرده است
در طرف دیگر ماجرا کشورهای در حال توسعه و بازارهای در حال گذار قرار دارند که یارانه های کشاورزی در آنها مسیر افزایشی داشته است. آمارها نشان می دهد در کشورهای اندونزی، چین، روسیه سهم یارانه ها به درآمد صنعت کشاورزی طی بیست سال اخیر رشد کرده است ولی در کشورهای ژاپن و امریکا و اتحادیه اروپا این سهم روند کاهشی داشته است. باید در نظر داشت هم اکنون سهم یارانه ها به درآمد صنعت کشاورزی در کشور کره جنونی و ژاپن برابر با ۴۰ درصد است در حالیکه این نرخ در کشورهای چین و اندونزی و کشورهای در حال توسعه اروپا بین ۱۲ تا ۳۰ درصد است. سهم یارانه های کشاورزی به درآمد صنعت کشاورزی در کشورهای مکزیک، کانادا و روسیه کمتر از ۵ درصد است که کمتر از متوسط جهانی است.
سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی وضعیت کشور امریکا را نگران کننده می داند به خصوص که سیاستهای اقتصادی دولت ترامپ تنها حامی رشد در سالهای ریاست جمهوری خودش است و در مورد تاثیرات این سیاستها در سالهای آتی دغدغه ای ندارد. پیش بینی می شود امریکا در سال جاری ۳۳ میلیارد دلار یارانه به بخش کشاورزی بدهی که رقمی برابر با ۳۶ درصد درآمد کشاورزان است. این بالاترین رقم یارانه بخش کشاورزی از سال ۲۰۰۱ میلادی تا کنون است و می تواند اوج بحران در صنعت کشاورزی این کشور را نشان بدهد.
نظر شما