درس هایی از تجارب دوران کرونا برای تحقق جهش تولید

محسن محمدی- بازار؛ با مشاهده بیماری کووید-۱۹ در ایران و افزایش شمار مبتلایان به این بیماری، به مدد وجود مفهومی به نام گروه های جهادی، شیوه مقابله با این بیماری در ایران تفاوت هایی با سایر کشورها داشت. گروه های جهادی اقدام به راه اندازی کارگاه های تولید ماسک و مواد ضدعفونی کننده کرده و در کنار گروه های جهادی، صاحبان بنگاه های اقتصادی نیز با تغییر خط تولید خود، شروع به تولید ماسک و مواد ضدعفونی کردند.

با توجه به نیاز فزاینده کشور به تجهیزات بهداشتی، گسترش تولیدکنندگان این محصولات با سرعت انجام شده و مدت زمان اهدای مجوز کارگاه های تولیدی فعال در این بخش نیز تسریع شد. هرچند بعضی از ادارات دولتی با توجه ماهیت حرکت کند این دستگاه ها در صدور مجوز فعالیت کارگاه های تولیدی قدری کند عمل کرده و حتی شاهد بروز مشکلاتی نیز برای گروه های جهادی بودیم اما «نیاز» اهرمی بود تا سازمان های دولتی در این زمینه قدری از بروکراسی خود بکاهند.

تجربه راه اندازی سریع کارگاه های تولیدی تجهیزات بهداشتی سبب شده است تا درس هایی برای کمک به رونق تولید و نیل به جهش تولید نیز ارائه شود.

وضعیت تولید ماسک پیش از شیوع کرونا و حین آن در کشور
بنابر اعلام رئیس سازمان غذا و دارو کشور قبل از بیماری کرونا میزان تولید ماسک سه لایه صنعتی در کشور روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار عدد بود که  تا ۲۰ فروردین ۹۹ این رقم به بالای یک میلیون در روز رسیده است. تا قبل از بروز بیماری کرونا ظرفیت تولید ماسک های N۹۵ نیز روزانه در کشور، زیر پنج هزار عدد بود که تا ۲۰ فروردین ۹۹ این رقم به بالای ۱۴۰ هزار عدد رسیده و با افزایش تولید و واردات محموله در اوایل فروردین، نیاز مراکز بهداشتی و درمانی به خوبی مرتفع شده است.

دکتر محمدرضا شانه ساز رییس سازمان غذا و دارو همچنین با اشاره به تولید روزانه یک میلیون ماسک سه لایه در کشور پیش بینی کرده است که تا اواسط اردیبهشت ماه ظرفیت تولید ماسک سه لایه، روزانه به پنج میلیون عدد برسد. در چنین شرایطی زمینه صادرات به کشورهای دیگر نیز مهیا می شود.

ظرفیت تولید لباس های مورد نیاز کادر درمان که در گذشته بسیار محدود بود، با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت، دستگاه‌های مرتبط و صنایع نساجی، افزایش یافته و علاوه بر تولید پارچه لباس های ایزوله در داخل کشور، ظرفیت تولید به حدود ۵۰ هزار عدد رسید. علاوه بر تولید ماسک صنعتی، تولیدات صنفی نیز با اخذ مجوزهای لازم از اداره کل تجهیزات پزشکی و با نظارات بیشتر در کشور دنبال می ‌شود. ظرفیت تولید اقلام بهداشتی مانند محلول و ژل های ضد عفونی کننده به هشت برابر قبل از کرونا رسیده و با توزیع گسترده آن در داروخانه ها، کمبودی احساس نمی‌ شود.

حال سوال این است که چگونه ظرفیت تولید ماسک و تجهیزات بهداشتی ویژه مقابله با کرونا در مدت کوتاه توانست افزایش چشم گیری پیدا کند.

عدم نیاز به مجوز جداگانه از وزارت بهداشت جهت صدور جواز تاسیس و احداث فضاهای تولیدی
شرکت های تولیدی نیازی به دریافت مجوز جداگانه از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت صدور جواز تاسیس و احداث فضاهای تولیدی خود ندارند.

اداره کل تجهیزات پزشکی با انتشار مطلبی به نقل از دکتر رضا مسائلی مشاور وزیر و مدیر کل تجهیزات پزشکی اعلام کرد: پیرو بهبود اجرای مفاد قانون بهبود فضای کسب و کار و همچنین حذف فرآیندها و استعلام های غیرضروری متقاضیان احداث واحدهای تولید تجهیزات پزشکی در شهرک های صنعتی مراتب طی نامه شماره ۱۱۵۵۱/۶۶۴ مورخ ۱۴/۰۵/۹۷ به وزارت صنعت معدن و تجارت سراسر کشور درخصوص عدم نیاز به مجوز جداگانه از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی جهت صدور جواز تاسیس و احداث فضاهای تولیدی اعلام گردید.

ضمنا در متن نامه مذکور اشاره شده است که برای اطمینان از ایمنی و عملکرد تجهیزات پزشکی که با سلامت جامعه ارتباط دارد، صدور پروانه بهره برداری پس از صدور پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کفایت می کند.

 الزام به درج خوداظهاری تولیدکنندگان ماسک واحدهای غیرصنعتی (صنفی و گروه های جهادی)
شیوه اتخاذ شده توسط وزارت بهداشت برای برخورد با تولید کنندگان اقلام بهداشتی مرتبط با بیماری کرونا شیوه خوداظهاری تولیدکنندگان است. تولیدکنندگان ماسک در واحدهای غیرصنعتی، ملزم به درج خوداظهاری واحد مربوطه در پورتال اداره کل تجهیزات پزشکی به آدرس www.imed.ir  در قسمت ویژه ها در بخش ثبت خوداظهاری واحدهای غیرصنعتی تولید کننده ماسک بوده و پس از استعلام نتیجه می توانند نسبت به توزیع این محصولات به مراکز غیر درمانی و دارخانه ها جهت عرضه اقدام کنند.

در این روش اداره کل تجهیزات پزشکی معیارها و نکات ضروری تولید انواع ماسک ها را اعلام کرده است. همین امر سبب شده است تا گروه هایی که بنابر نیاز کشور به میدان آمده اند، توانستند اقدام به تولید گسترده این تجهیزات کنند.

ورود بسیج و گروه‌های مردمی به تولید ماسک در کشور
بنابر نیاز کشور به تولید ماسک و سایر تجهیزات مراقبتی برای مقابله با کرونا، تمامی اقشار بسیج و گروه های جهادی اقدام به ساماندهی نیروهای مردمی در جهت تولید تجهیزات بهداشتی کردند که در این بین سازمان بسیج اصناف نیز با همکاری واحدهای صنفی اقدام به راه اندازی چندین واحد صنفی تولید ماسک و لباس های ایزوله کرد.

غلامرضا حسن پور، رئیس سازمان بسیج اصناف کشور در مراسم افتتاح کارخانه تولید ماسک در کهریزک شهرری اعلام کرد بزرگترین واحد صنفی تولید ماسک در کشور افتتاح شد؛ این کارخانه تولید پوشاک به دلیل نیاز کشور خط تولید خود را تغییر داده و نسبت به تولید ماسک اقدام کرده است. رئیس سازمان بسیج اصناف تصریح کرد پس از برآورده کردن نیاز کشور، آمادگی کمک به کشورهای اروپایی در زمینه تولید، عرضه و توزیع ماسک را داریم.

محسن اسماعیلی مدیر کارخانه تولید ماسک در کهریزک شهرری نیز اعلام کرده است بر اساس نیاز و درخواست جامعه این کارخانه پوشاک تغییر خط داده و نسبت به تولید ماسک اقدامات خود را آغاز کرده است. کار با تولید روزانه ۵۰ هزار ماسک آغاز شده که پس از تعطیلات نوروزی تولید ماسک به روزانه ۱۵۰ هزار عدد افزایش یافت. یک سالن دوخت لباس ایزوله با تولید روزانه ۱۰ هزار لباس از این دست آماده شده است.

تاکنون به همت سازمان بسیج اصناف،شش واحد تولیدی ماسک در تهران فعال شده اند که این میزان در صورت نیاز کشور امکان گسترش را نیز دارد.

بسیج تمامی ارکان جامعه برای راه اندازی و گسترش تجهیزات بهداشتی در مدت زمان بسیار کوتاه، تجربه بسیار خوبی برای کشور بود تا تمامی مسئولان بدانند در صورت احساس نیاز و ضرورت و به خرج دادن همت بیشتر، می توان زمینه های تحقق جهش تولید را در کشور ایجاد کرد. در قسمت دوم از این یادداشت، به مرور روند طولانی صدور مجوزها در کشورهای مختلف و  نقش آن در تحقق جهش تولید پرداخته می شود.