اسدالله خسروی؛ بازار: سیاست اخیر بانک مرکزی در افزایش یک درصدی نرخ سود بانکی یکساله برای سپرده گذاران هر چند تصمیمی درست است اما به عقیده کارشناسان این نرخ سود جذابیت آنچنانی ندارد و تصمیم بر افزایش نرخ سود بانکی آن هم با افزایش ۴ تا ۵ درصدی نرخ سود باید سال گذشته اتخاذ می شد تا بازارهای موازی به چنین روزی دچار نمی شدند.
رشد ۱۰۰ درصدی قیمت ارز و سکه طی ۶ ماه اخیر در کنار رضایت بخشی فعالان بورسی در سرمایه گذاری در بازار سرمایه و سودآوری قابل توجه آنها در یکسال اخیر موجب شده است تا سایر بازارها چون بازار پولی و سرمایه گذاری در بانک ها به حاشیه برود چرا که دولت به جای بالا نگه داشتن نرخ سود بانکی در چند ماه گذشته موافق رسیدن نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد مصوبه شده شد و این رویکرد سرمایه ها را از بازار پول فراری داد و روانه بازار ارز و سکه و بورس کرد.
اکنون بانک مرکزی با تغییر در نرخ سود بانکی و رساندن آن از ۱۵ درصد به ۱۶ درصد برای سپرده گذاران یکساله همچنین تعیین نرخ ۱۸ درصدی سود برای سرمایه گذارانی که دو سال پول خود را در بانک نگه دارند شده است. اقدامی درست اما دیرهنگام که کارشناسان اقتصادی در این باره می گویند این نرخ سود در مقابل سودهای زیادی و آنی که بازارهای دیگر به سپرده گذاران می دهند جذابیت چندانی ندارد.
ریسک بازهایی که در بازار ارز هستند سرمایه هایشان را به بانک ها نمی آورند
محسن زنگنه اقتصاددان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «بازار» درباره تصمیم بانک مرکزی در افزایش نرخ سود بانکی گفت: تغییر نرخ سود بانکی در زمانی که نرخ تورم در کشور بسیار بالاست باید انجام شود، تغییری که البته باید با در نظر گرفتن شرایط کنونی بازارها و وضعیت اقتصادی کشور صورت گیرد زیرا اکنون نقدینگی به بازارهایی سرازیر شده که نرخ سود بهتری متناسب با نرخ تورم دارند.
وی نرخ های تعیین شده اخیر سود بانکی را که بانک مرکزی با هدف چرخش نقدینگی به سمت بانک ها تعیین کرده است را مطلوب ندانست و افزود: واقعیت این است که نرخ ۲ یا ۳ درصدی سود بانکی در مقابل سودآوری بالای سرمایه گذاران از دیگر بازارها تاثیری بسزایی بر بازگشت سرمایه به سیستم بانکی ندارد چرا که کسانی در بانک ها سرمایه گذاری می کنند که اهل ریسک نیستند اما اکنون بازیگران پرریسک بازار ارز و ...را قرق کرده اند و آنها رغبت آنچنانی برای سرمایه گذاری در بانک ها آن هم با این نرخ سود اندک از خود نشان نمی دهند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به جلسه این کمیسیون با همتی رئیس کل بانک مرکزی اشاره کرد و افزود: در آن جلسه از آقای همتی سئوال کردم که چرا در این شرایط بد اقتصادی نرخ سود بانکی را کاهش دادید؟ گفت: نرخ سود بانکی کاهش داده نشده است و رقم ۱۵ درصد سود همان رقمی است که قبلا توسط شورای پول اعتبار تصویب شده بود اما از آنجایی که اواخر سال ۹۶ دولت برای جذب نقدینگی اعلام کرد؛ پرداخت نرخ سود بانکی تا ۲۰ درصد نیز امکان پذیر است این موضوع به قوت خود باقی ماند تا اینکه در اوایل اردیبهشت ماه نرخ سود بانکی به نرخ مصوب شورای پول و اعتبار ( ۱۵ درصد) بازگشت.
نرخی که کم در نظر گرفته شده است
زنگنه خاطر نشان کرد: رویکرد اخیر بانک مرکزی در تغییر نرخ سود طوری است که این نرخ کم در نظر گرفته شده است چرا که با افزایش نرخ سود بانکی بی شک نرخ سود تسهیلات نیز افزایش می یابد و این به نفع بانک هاست. در چنین شرایطی با توجه به وضعیت بانک ها و ترازنامه مالی آنها افزایش سود سپرده مقدمه ای برای افزایش نرخ سود تسهیلات بانکی است.
وی افزود: هر چند افزایش نرخ سود تسهیلات تا حدی به زیان چرخه تولید است و از طرفی بانک ها نیز منابع آنچنانی برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان را ندارند اما مشتریان اصلی بانک ها شرکت های بزرگی هستند که سرمایه آنها افزایش یافته است در چنین شرایطی بانک ها باید با فروش اموال و دارایی های خود بنیه مالی خود را تقویت کنند تا بتوانند نیاز متقاضیان وام و تسهیلات بگیران را برآورده کنند.
تعجب کارشناسان از تغییر نرخ سود بانکی در کمتر از ۳ ماه
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران نیز در گفتگو با «بازار» درباره نرخ سود بانکی و تبعات آن گفت: تغییر نرخ سود بانکی ۲ نقش دارد یکی بخش پس انداز را تحت تاثر قرار می دهد و دیگری تسهیلات و یا عرضه وجوه را که هر گونه حرکت در این مسیر به یکی از آنها لطمه می زند.
وی افزود: با کاهش نرخ سود بانکی سپرده ها از بانک ها فراری می شوند و با افزایش این نرخ سرمایه گذاران و تسهیلات بگیران در فشار قرار خواهند گرفت، البته اینکه نرخ سود بانکی که کمتر از ۳ ماه دو بار تغییر کرد جای تعجب است چرا که هدف باید مشخص باشد. نرخ بهره این طور نیست که ماهانه و یا هفتگی تغییر کند، اگر اول اردیبهشت ماه نرخ سود به ۱۵ درصد رسید هدف چی بود که الان عکس آن عمل شد؟ آیا هدف از کاهش نرخ سود بانکی که سپرده ها کوتاه مدت به دراز مدت کوچ کنند یا اینکه بورس فعال شود؟
این کارشناس اقتصادی افزود: نرخ سود بانکی که یک یا دو سه درصد افزایش یافته است در شرایطی که بازارهای دیگر سود سرشاری به سرمایه گذاران می دهند منطقی و درست نیست و کسی به سمت سپرده گذاری در بانک ها نمی آید چرا که همان کسی که می خواهد پول خود را در بانک ها نگه دارد به راحتی می تواند کالایی بخرد که سودآورتر است.
وی خاطر نشان کرد: بانک مرکزی سیاست درستی را برای تعیین نرخ سود بانکی در چند سال اخیر بکار نگرفته است چرا که زمانی که باید نرخ سود بانکی بالا در نظر گرفته می شد بانک مرکزی با رسیدن نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد موافقت کرد و بسیار اشتباه کرد اکنون که سودآوری در بازارهایی چون بورس، ارز و سکه بالاست نرخ سود ۲ تا ۳ درصد افزایش یافته که جذابیتی برای سرمایه گذار ندارد.
نظر شما