یاسمن بلوردی؛ بازار: وظایف رایزن های بازرگانی ایران در کشورهای مختلف شامل مواردی همچون «بازار سنجی، جذب سرمایه خارجی، معرفی تولید کننده های کشور مستقیما به وارد کننده های خارجی، شناسایی و دعوت از هیات های تجاری برای حضور در نمایشگاه ها و رویدادها و غیره» است و در این میان می توانند نقشی مهم در برقراری ارتباطات و توسعه روابط تجاری بین دو کشور ایفا نمایند. به نحوی که در ششمین دوره از نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران که ۸ تا ۱۲ اردیبهشت ماه در تهران برگزار شد حضور برخی رایزن های بازرگانی ایران به همراه هیات های تجاری کشورهای مختلف در جهت شناسایی قابلیت ها و توانمندی های ایران بودیم.
محسن رحیمی رایزن بازرگانی ایران در روسیه یکی از افراد حاضر در این رویداد بود که خبرنگار بازار گفتگویی با وی انجام داده است.
رایزن ایران در روسیه: بر اساس آمار گمرک ایران، در سال گذشته شمسی، رشد ۲۶ درصدی در صادرات کالایی به روسیه داشتیم و واردات ما از این کشور هم ۱۱ درصد رشد را نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است
*وضعیت مراودات تجاری ایران و روسیه را طی سال های اخیر چگونه ارزیابی می کند و چقدر رشد صادراتی در این میان رقم خورده است؟
بر اساس آمار گمرک ایران، در سال گذشته شمسی، رشد ۲۶ درصدی در صادرات کالایی به روسیه داشتیم و واردات ما از این کشور هم ۱۱ درصد رشد را نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است. از سوی دیگر در سال ۱۴۰۱ نیز نسبت به سال قبل از آن ۳۰ درصد رشد صادرات داشتیم و به این ترتیب طبق آمار گمرک ج. ا. ایران، در سال ۱۴۰۱ صادرات حدود ۷۵۰ میلیون دلار داشتیم که الان به حدود ۹۵۰ میلیون دلار رسیده است.
با این وجود طرف روس اعداد بزرگتری بعضا تا ۲ برابر را اعلام می کند. مساله اینجا است که بسیاری از کالاهای صادراتی ما با اظهار صادراتی روسیه صورت نمی گیرد و از مسیر کشورهای دیگر همچون آذربایجان، ارمنستان و قزاقستان صادر می شود که در نتیجه به نام این کشورها ثبت می شود. همچنین در زمینه ارزش گذاری گمرک دو طرف هم بعضا اختلاف وجود دارد چرا که تعاملات تجاری از طریق مسیر بانکی با گشایش ال. سی صورت نمی گیرد، لذا طرف روسی ممکن است ارزش کالایی اعلام شده و مندرج در «اینویس» را نپذیرفته و خود ارزش گذاری کند که معمولا ارزش گذاری روس ها بیشتر از ارزش اعلامی طرف ایرانی است.
*با توجه به اینکه سال ها است اصلی ترین کالای صادراتی ایران به روسیه میوه، سبزیجات و محصولات گلخانه ای است، چقدر تعداد کالاهای صادراتی به این کشور را می توان توسعه داد؟
اگرچه تنوع کالاهای صادراتی ما بالا است اما عمده صادرات ما مربوط به انواع محصولات کشاورزی مخصوصا میوه و سبزیجات و خشکبار است. از طرف روسیه هم آنچه به ایران صادر می شود عمدتا غلات، روغن خوراکی، چوب و محصولات چوبی است که معمولا تا ۷۰ درصد را این کالاها تشکیل می دهد.
شاید جالب باشد بدانید تنوع کالایی که از روسیه وارد می کنیم کمتر از تنوع اقلامی است که ما صادر می کنیم. نکته قابل تامل اینکه تراز تجاری روس ها با ایران مثبت بوده و واردات ما از این کشور کمتر از دو برابر صادرات مان به این کشور است که البته در سه سال اخیر این فاصله دائما در حال کاهش بوده و به سمت تراز تجاری صفر حرکت می کنیم. اما نباید از تراز تجاری منفی تلقی نادرستی داشته باشیم و این امر لزوما بار منفی ندارد چون محصولی که وارد می کنیم کالای خام است که روی آن ارزش افزوده و اشتغال ایجاد می کند و این تجارت به نفع ما است. به عبارت دیگر این واردات، واردات کالای خام است که موتور متحرکه صنایع ما است مثلا غلات صنایع تکمیلی را در بخش کشاورزی ما تقویت می کند، باعث ایجاد اشتغال می شود و ارزش افزوده در داخل کشور ایجاد می کند.
با این وجود در ۲ سال اخیر اتفاقی که افتاده این است که از صادرات محصولات خام در حال حرکت به سمت صادر کردن محصولات کالاهای نهایی و محصولات صنعتی هستیم. محصولات صادراتی ما به جز میوه و سبزیجات به سمت کالاهای نهایی یا واسطه ای و صنعتی می رود و طی دو سال اخیر بسیار به سمت صنعتی پیش رفته و بخش عمده رشد در دوسال گذشته از محل رشد در صادرات محصولات پتروشیمی و صنعتی علی الخصوص ماشین الات حاصل شده است.
*اصلی ترین مزیت رقابتی کالاهای ایران در روسیه چیست؟
به لحاظ قیمتی و کیفیت، محصولات ما شرایط مناسبی در بازار روسیه دارند به شرطی که برای بحث نرخ ارز هم فکری شود و ثباتی هم در بازار داخلی وجود داشته باشد. چون معمولا برای تنظیم بازار داخلی، صادرات فدا می شود و ما مجبوریم که با اعمال محدودیت های صادراتی بازار داخلی را به تعادل برسانیم که در نتیجه تداوم صادرات و حضور مداوم محصول در بازار هدف به مخاطره می افتد.
رایزن بازرگانی ایران در روسیه: به رغم اینکه به لحاظ قیمتی ما در بازار روسیه مزیت داریم اما یکی از مشکلات ما هزینه های لجستیکی و حمل و نقل است و مشکل بعدی ما این است که صادر کننده ایرانی شناخت درستی از بازار و نیاز بازار روسیه ندارد
به رغم اینکه به لحاظ قیمتی ما در بازار روسیه مزیت داریم اما یکی از مشکلات ما هزینه های لجستیکی و حمل و نقل است. مشکل بعدی ما این است که صادر کننده ایرانی شناخت درستی از بازار و نیاز بازار روسیه ندارد. از سوی دیگر روس ها هم شناخت چندانی از ظرفیت ها و توانمندی های ما نداشتند و به تدریج از طریق حضور در نمایشگاه های تخصصی و تبادل هیات های تجاری در حال کسب شناخت هستند. به نحوی که می توان گفت افزایش صادرات در طی ۲ سال اخیر تا حد زیادی مدیون این آشنایی های بیشتر است. علاوه بر این حضور کالای ایرانی در بازار روسیه مستلزم شناخت و اعمال استانداردها و الزامات مورد پذیرش طرف روس در تولید کالاهای صادراتی به این بازار می باشد که نهادهای ذیربط دو طرف در تعامل جدی با یکدیگر برای تطبیق و یا پذیرش متقابل استانداردها می باشند. رقابت منفی صادرکنندگان ایرانی در بازار روسیه و حضور غیر حرفه ای در این بازار نیز از جمله موضوعاتی است که به صادرات کشورمان به این کشور لطمه می زند و رفع این مشکل مستلزم حضور شرکت های توانمند مدیریت صادرات، تلاش در جهت برند سازی و صادرات در قالب کنسرسیوم صادراتی می باشد.
نظر شما