کشف ذخایر عظیم نفتی در چین؛ پکن در مسیر کاهش وابستگی به نفت خاورمیانه!

بازار؛ گروه بین الملل: دسترسی به منابع انرژی دستکم از ابتدای قرن بیستم به این سو، یکی از مهمترین دغدغه های کشورهای صنعتی و همچنین، برگ برنده ای در دستان کشورهای تولید کننده منابع انرژی به ویژه نفت و گاز محسوب می شود. اساسا، بخش مهمی از تنش های ژئوپولیتیک طی حدود دو قرن گذشته نیز به کشمکش های مربوط به دسترسی به ذخایر نفتی در گوشه و کنار جهان باز میگردد که آخرین نمونه آن، درگیری مربوط به ونزوئلا و گویانا باز میگردد؛ موضوعی که اواخر سال گذشته میلادی تا مرز درگیری نظامی میان دو کشور نیز پیش رفت.

امروزه اگرچه تنوع سبد انرژی جهان به واسطه نوآوری های مربوط به به کارگیری منابع جدیدی همچون هیدروژن، متانول و انواع منابع انرژی های سبز دیگر همچون باد، نور خورشید و آب از یک سو و لزوم کربن زدایی و مقابله با تغییرات آب و هوایی از سوی دیگر بر سر زبان ها افتاده، اما حقیقت امر این است که همچنان فاصله زیادی با جایگزین سازی این دست از انرژی ها با سوخت های فسیلی داریم. هزینه تولید بالا، در دسترس نبودن فناوری لازم بهره برداری از انرژی های سبز در کشورهای در حال توسعه و همچنین، نیازمندی سیستم های لجستیک جهان به ماشین آلات جدید برای حمل انرژی های نو، امکان بهره برداری از ظرفیت کامل انرزی های سبز را تا حد زیادی محدود ساخته و لذا، سوخت های فسیلی همچنان مطمئن ترین منبع انرژی جهان به حساب می آیند.

اگرچه چین یکی از بزرگترین دارندگان منابع استراتژیک نفتی در جهان به حساب می آید، اما با توجه به قرار داشتن این کشور در جایگاه نخست وارد کنندگان نفت جهان، کشف منابع نفتی جدید چه از حیث اقتصاد داخلی و چه از منظر تاثیرگذاری بر بازار نفت جهانی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

با اینحال، کشف منابع جدید سوخت های فسیلی در گوشه و کنار جهان مانند منطقه مشترک میان ونزوئلا و گویانا و یا آب های حوالی قبرس در دریای مدیترانه، معادلات انرژی در جهان را دچار چالش ساخته که در صورت ادامه چنین روندی، می بایست منتظر کاهش اهمیت کشورهای نفتی خاورمیانه و نفت آنها در گذر زمان باشیم.

کشف منابع عظیم نفتی جدید در چین

اگرچه چین یکی از بزرگترین دارندگان منابع استراتژیک نفتی در جهان به حساب می آید، اما با توجه به قرار داشتن این کشور در جایگاه نخست وارد کنندگان نفت جهان، کشف منابع نفتی جدید چه از حیث اقتصاد داخلی و چه از منظر تاثیرگذاری بر بازار نفت جهانی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

نشریه دولتی شینهوآ چین روز ۸ مارس، از کشف یک میدان نفتی عظیم در دریای جنوبی چین توسط شرکت ملی نفت چین (CNOOC) خبر داد. بنابر اعلام شرکت ملی نفت چین، محل اکتشاف این منابع عظیم نفتی که ذخایر آن چندصد میلیون تن برآورد شده، در منطقه نفتی کایپینگ واقع در عمق آب های دریای چین جنوبی است. منطقه کایپینگ در ۳۰۰ کیلومتری سواحل جنوبی چین واقع شده و نفت این میدان نیز از نوع نفت سبک است. فیلد جدید نفتی این منطقه نیز در عمق ۵۰۰ متری واقع شده و سه شرکت بزرگ نفتی چین به عنوان اپراتور اکتشاف و گسترش این فیلد معرفی شده اند.

چین طی ماه های گذشته به یکی از مهمترین بازیگران در عرصه تولید و صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی تبدیل شده و در حال حاضر، عمدتا نفت خام را از کشورهای عضو اوپک و روسیه خریداری می کند.

چین همچنین دو فیلد نفتی بزرگ دیگر به نام های داکینگ و بوهای را در اختیار داشته و همانطور که در نقشه زیر مشاهده می فرمایید، ذخایر استراتزیک نفتی بزرگی در بخش های مختلف این کشور نیز در مالکیت خود دارد.

«ژو چانگ گوئی» مدیر اجرایی شرکت مالی نفت چین در خصوص اکتشاف این فیلد جدید نفتی گفت: «فیلد نفتی جنوبی کایپینگ نخستین میدان نفتی چین در آب های عمیق بوده و ذخایر آن صدها میلیون تن برآورد شده است... شرکت ملی نفت چین طی سال های اخیر، اقدامات و دستاوردهای مهمی در حوزه اکتشاف نفتی در منطقه شرقی دریای چین جنوبی داشته که می تواند کمک شایانی به توسعه صنعت نفت و گاز کشور ما نماید».

تاثیر کشف ذخایر جدید نفت بر بازار انرژی جهان

پیش از هر چیز باید بدانیم که چینی ها طی سال های اخیر، پیشرفت قابل توجهی در زمینه کشف میادین نفتی و همچنین، توسعه صنایع پالایشگاهی خود داشته اند. به طوریکه میزان واردات محصولات نفتی به این کشور طی یک سال گذشته، تا حد زیادی کاهش داشته است. در عوض، چین طی ماه های گذشته به یکی از مهمترین بازیگران در عرصه تولید و صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی تبدیل شده و در حال حاضر، عمدتا نفت خام را از کشورهای عضو اوپک و روسیه خریداری می کند. در حقیقت، طی سال های اخیر، چین از بزرگترین وارد کننده محصولات نفتی و پتروشیمی به یکی از مهمترین صادر کنندگان این محصولات تبدیل شده است.

به گفته «لی چن» کارشناس ارشد بازار نفت چین، کشف ذخایر جدید نفتی می تواند به تامین نفت ارزان قیمت تر برای کارخانه ها و واحدهای تولیدی این کشور انجامیده و در نتیجه، قیمت تمام شده محصولات صادراتی نیز کاهش خواهد یافت. چنین موضوعی می تواند منجر به تصاحب بیشتر بازارهای جهانی توسط شرکت های چینی شده و رقبای غربی آنها بیش از وضعیت فعلی تحت فشار قرار خواهند گرفت.

اما آنچه مسلم است؛ ادامه تحرکات چین در کشف ذخایر جدید نفتی به طور حتم به ضرر کشورهای نفتی از جمله ایران تمام خواهد شد. هرچند، همانطور که گفته شد، در حال حاضر نیز این کشور عمدتا اقدام به خرید نفت خام از کشورهای نفتی نموده و علاقه چندانی به خرید محصولات پتروشیمی و نفتی ندارد. با اینحال، در آینده نه چندان دور باید منتظر کاهش میزان خرید نفت خام از سوی چینی ها نیز باشیم.