به گزارش بازار، بر کسی پوشیده نیست که لوله و اتصالات بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان هم در مقیاس عمومی، هم در مقیاس آزمایشگاهی و هم در مقیاس صنعتی است. ما از این تولیدات برای انتقال انواع سیال و کار با آنها استفاده می کنیم و کاربردهای آنها در مدل های مختلفشان آنقدر زیاد است که بعید است بتوان مقاله جامعی برای تمام کاربردهای آنها پیدا کرد. با این وجود، شکی نیست که این مدل های گوناگون هر کدام برای محیط های خاص و استفاده های مشخصی به کار می روند و این مورد را می توان راحت تر به بحث گذاشت.
در این مطلب به سراغ دسته ای از این تولیدات رفته ایم که اسم آنها را به کرات شنیده اید اما ممکن است با خصوصیاتشان آشنایی کمتری داشته باشید: اتصالاتی که به نام لوله گالوانیزه شناخته می شوند. در اولین گام به شما خواهیم گفت که چه خصوصیاتی در مدل های گوناگون این تولیدات وجود دارد و سپس به کاربردهای آنها هم می پردازیم.
تعریف لوله گالوانیزه
اول از همه لازم است بدانید که تفاوت اصلی مدل هایی که با این نام شناخته می شوند با اتصالات عادی از جنس خالص فولاد یا آهن چیست. فلزات معمولاً در زمینه رفتار زنگ زدگی و خوردگی خود سه دسته مختلف دارند:
- بعضی از آنها در هنگام زنگ زدگی تا عمق دچار واکنش با اکسیژن می شوند و به سرعت از بین می روند که آهن خالص مصداق بارز این مسئله است.
- برخی دیگر تنها در سطح با یک لایه اکسید مواجه می شوند که از رسیدن اکسیژن به لایه های زیرین جلوگیری کرده و در نتیجه از عمق فلز محافظت می کند. آلومینیوم مثال مناسبی برای این دسته به حساب می آید.
- برخی به هیچ عنوان با اکسیژن واکنش نمی دهند که شناخته شده ترین آنها طلاست.
در صنایع مشخصاً بالا بردن عمر قطعات فلزی اهمیت فراوانی دارد، اما نمی توان از فلزات گرانبهایی که هرگز اکسید نمی شوند برای مصارف روزانه بهره برد. بنابراین محققان حوزه متالورژی پیشنهاد داده اند تا فلزاتی مانند آهن با لایه ای از فلزات دسته دوم پوشانده شوند تا عمر مفید آنها بالا رفته و به راحتی از بین نروند. این اصل، سنگ بنای فرآیند گالوانیزاسیون است که به افزودن یک لایه روی به سطح قطعات می پردازد.لوله استیل و لوله گالوانیزه دو گروه پر مصرف از انواع لوله به شمار می روند.
لوله های گالوانیزه اتصالاتی هستند که از استیل ساخته شده و با یک لایه روی پوشانده می شوند. به این ترتیب مقاومت آنها در برابر خوردگی، زنگ زدگی، عوامل محیطی و رطوبت به مراتب بالاتر می رود. این کار از دو طریق صورت می گیرد که زمینه ساز جدا کردن انواع این محصول از یکدیگر هستند: روش گرم و روش سرد. هر دو روش در نهایت یک لایه نازک اما موثر از فلز روی را روی سطح پیاده سازی می کنند که از فلز زیرین در برابر انواع عوامل محیطی محافظت می کند.
از این فرآیند می توان به شکل های مختلفی بهره برداری کرد. یک راه پایین آوردن هزینه ساخت منابع و مخازن بزرگی است که ساخت تمام بدنه آنها از فلزات مقاوم در برابر زنگ زدگی می تواند فوق العاده گران تمام شود یا به محصولی ختم گردد که وزن بسیار بالایی داشته باشد. گرچه هزینه را می توان در برخی موقعیت ها توجیه کرد، اما وزن به خصوص برای منابعی که قرار است در ارتفاع نصب شوند می تواند فوق العاده مشکل آفرین باشد. راه دیگری که برای کاربرد آنها مطرح می شود تولید اتصالاتی است که عمر به مراتب طولانی تری نسبت به همتایان خود دارند و در عین حال تمام نقاط قوت استفاده از آلیاژی مثل فولاد را هم حفظ می کنند. اینجاست که بحث انواع و کاربردهای اتصالات بدست آمده از گالوانیزاسیون مطرح می شود که در ادامه هر کدام را به طور مجزا بررسی می کنیم.
انواع لوله گالوانیزه
همان طور که گفتیم دسته بندی این دو محصول بر اساس دمای اعمال لایه فلز روی به سطح اتصالات انجام می شود. این موضوع برخلاف آنچه که ممکن است تصور کنید، اثر فوق العاده قابل توجهی بر خصوصیات فیزیکی محصولات بدست آمده داشته و در نتیجه حتی قیمت آنها را هم مشخص می کند. بر این اساس دو روش اصلی وجود دارد:
- روش گرم
- روش سرد
نوع گرم در دمای حدود ۴۲۰ درجه سانتی گراد و با فرو بردن لوله در استخر روی مذاب بدست می آید. در این مدل، مولکول های روی با مولکول های آهن واکنش شیمیایی انجام داده و اتصال محکم و مقاومی تشکیل می دهند و باعث می شوند تا لوله گالوانیزه گرم مقاومت بیشتری نسبت به لوله گالوانیزه سرد داشته باشد. با توجه به شرایط محیطی که لوله در آن استفاده می شود می توان گفت که عمر مفید آن بین ۲۵ تا ۳۰ سال است. این مدل ها به خاطر دشواری تولیدشان معمولا کاربردهای سنگین تری دارند و از همتایان سرد خود گران قیمت تر هستند.
مدل های سرد همان طور که نامشان نشان می دهد، در دماهای پایین آبکاری می شوند. در این مدل ها از روش الکترولیز استفاده شده و طی آن نمک فلز روی، داخل یک محلول آبی یا اسیدی حل می شود. سپس به کمک اسپری این محلول روی سطح اتصالات پاشیده می شود. ضخامت لایه محافظ در این مدل ها به ۲۵ میکرون می رسد و بین ۲ تا ۷ درصد (بسته به قطر اتصالات) به وزن آنها می افزاید. این محصولات در محیط های نیمه مرطوب مانند خاک، داخل مصالح ساختمانی و امثالهم بین ۳ تا ۵ سال عمر می کنند، پس با توجه به عمر کمترشان نسبت به مدل های گرم و همچنین وزن بیشتر، قیمت کمتر و کاربردهای عمومی تری پیدا کرده اند.
اما حالا که خصوصیات هر دو مدل را متوجه شدیم، وقت آن رسیده که کاربردهایشان را هم به بحث بگذاریم.
کاربردهای لوله گالوانیزه
همان طور که گفتیم، تمرکز در تولید این محصولات بر روی بدست آوردن محصولی است که در برابر انواع شرایط دشوار محیطی مثل حضور رطوبت در مقدار بالا، حضور مواد خورنده، شرایط پدیدآورنده و تسریع کننده فرسایش و... مقاومت بیشتری نسبت به نمونه های عادی داشته باشد. پس وقتی تمرکز بر روی به حداکثر رساندن عمر اتصالات باشد، می توان انتظار داشت که کاربردهای سنگین و صنعتی مهمی برای آنها در نظر گرفته شود و این انتظار هم با بررسی کاربردهای آنها برآورده می شود.
مهمترین کاربردهای اتصالات از این نوع عبارتست از:
- لوله های انتقال آب در ضخامت های بالا، مثل لوله های اصلی آب و فاضلاب و اتصالات تصفیه خانه ها
- گارد ریل جاده ها، به خصوص در نواحی کوهستانی که باید بتوان جلوی از مسیر خارج شدن وسایل نقلیه را تا حد امکان گرفت
- اتصالات انواع سیستم های انتقال سیال کارخانه ای که تعمیر و نگهداری مداوم آنها می تواند پرهزینه باشد
- دکل های مخابراتی و دکل های فشار قوی انتقال برق
- خودروسازی، به خصوص در اتصالات اتومبیل های سنگین و بزرگ یا خودروهایی که به خاطر قدرت موتورشان با فشار کاری بیشتری روی اتصالات خود روبرو هستند
جمع بندی
دانش هر چقدر که بیشتر باشد، بیشتر هم می تواند برای رشد ذهنی ما انسان ها اثر مثبت به همراه داشته باشد. برای بسیاری از کسانی که با حوزه های مختلف خودرو و تعمیرات آن، راه اندازی سیستم های انتقال سیال صنعتی یا استفاده از آنها و حتی آبرسانی در مقادیر کلان روبرو هستند یا می خواهند صرفا در این مسائل آگاهی بیشتری کسب کنند، دانستن اینکه چرا از لوله گالوانیزه استفاده می کنیم می تواند بسیار مفید باشد. شفاف سازی و کمک به افزایش آگاهی در این زمینه وظیفه کسانی است که اطلاع دقیقتر و بیشتری از چند و چون کاربرد محصولات مختلف دارند و در همین راستا تلاش کردیم تا در این مطلب، اطلاعات دقیق و جامعی در اختیار شما عزیزان قرار بدهیم. امیدواریم از این اطلاعات به نحو احسن استفاده کرده و از آنها چه برای اهداف کاری، چه برای اهداف تحقیقاتی و چه برای اطلاع رسانی به شکل بهینه بهره برداری نمایید.
منبع : گروه تولیدی و صنعتی پیا صنعت
نظر شما