بهنازصفری؛ بازار: ایران در بخش مس و بسیاری از عناصر معدنی دیگر در بخش استخراج، اکتشاف و فرآوری پیشرفت های قابل توجهی داشته است، اما هنوز در بخش تکنولوژی که به علم شیمی مرتبط می شود، نیازمند پیشرفت های زیادی است. زیرا به خاطر کاستی هایی که در بخش تکنولوژی وجود دارد بسیاری از مواد و عناصر ارزشمند به بخش باطله های معدنی وارد می شود.
در واقع برخی از عناصری که از کانی اصلی جدا نمی شود به قدری ارزشمند و پر سود هستند که به اعتقاد کارشناسان مربوطه ۵۰ درصد از سود اصلی دو دستی تقدیم بخش باطله ها می شود.
این درحالی است که اگر ایران در بخش های مختلف معدنی بتواند تکنولوژی خود را با پیشرفت های جهانی همراه و هماهنگ کند، می تواند تمامی سود حاصل از مواد معدنی را از آن خود کرده و سود بیشتری را نصیب خود نماید. اما مشکلات و محدودیت هایی که در بخش تکنولوژی مس سونگون وجود دارد موجب شده بخش اعظمی از سود یا از بین برود و یا نصیب خارجی هایی که در این زمینه پیششرفت کرده اند برسد.
تکنولوژی ضعیف سود کلان را از بین می برد
حمید صفری، مشاور فنی سابق مدیرعامل مس آذربایجان در گفت و گو با بازار بیان کرد: در بحث فنآوری هایی که برای مس انجام داده می شود، به خصوص در بخش کنسانتره بسیاری از مواقع ۹۵ درصد کارها در ایران انجام می گیرد و پنج درصدی که مربوط به کف سازی است باقی می ماند، یعنی همین پنج درصد باعث می شود سودهایی زیادی را از دست بدهیم که غیرقابل جبران است.
وی افزود:موادی که برای بخش هایی مثل کف سازی در کنسانتره مس در ایران استفاده می شود، خیلی ضعیف است. کنسانتره، مواد خالص و متراکمی است که در اثر فرآیندهایی، غلیظ می شوند. کنسانتره های مس به عنوان مواد اولیه در ذوب مس استفاده می شود.
به گفته صفری؛ کنسانتره به کلیه مواردی اشاره دارد که به یک عصاره، ماده خالص و غلیظ تبدیل شده اند. کنسانتره مس حاوی۳۰ درصد مس و ۷۰ درصد آهن و گوگرد است. کنسانتره مس در دو نوع کنسانتره مس سولفیدی که حاصل تولید از سنگ معدن سولفیدی و کنسانتره مس اکسیدی که حاصل از تولید سنگ معدن اکسیدی است تولید می شود. البته کنسانتره اکسید مس، فراوان تر از کنسانتره سولفید مس است.
در واقع کانی هایی که در آنها عناصر مهمی مانند اکسید مولیبدن وجود دارد توسط مواد شیمایی که در ایران وجود دارد جدا سازی نمی شود. یعنی این که زور این مواد به آن عناصر نمی رسد تا آنها را از کانی اصلی جدا کند. به همین دلیل است که مولیبدن که ماده ای بسیار ارزشمند و گران قیمت است وارد باطله های معدنی می شود.
ای همین بسیاری از عناصر ارزشمندی که در مواد معدنی وجود دارد، مستقیما وارد بخش باطله های معدنی می شود. بنابراین بحث تکنولوژی در اینجا مطرح می شود که مباحث شیمی ما در بخش های معدنی ضعیف است. یعنی به خاطر همین تکنولوژی هاست که نمی توانیم عناصر ارزشمند و گران قیمت را از کانی اصلی جدا کنیم و آنها را مورد استفاده قرار دهیم
صفری خاطرنشان کرد: برای همین بسیاری از عناصر ارزشمندی که در مواد معدنی وجود دارد، مستقیما وارد بخش باطله های معدنی می شود. بنابراین بحث تکنولوژی در اینجا مطرح می شود که مباحث شیمی ما در بخش های معدنی ضعیف است. یعنی به خاطر همین تکنولوژی ها است که نمی توانیم عناصر ارزشمند و گران قیمت را از کانی اصلی جدا کنیم و آنها را مورد استفاده قرار دهیم.
در واقع بیشترین کمبودی که در بخش معادن مس وجود دارد، همین مسائل مربوط به تکنولوژی است. در مس هم در بخش کف سازی این مشکل وجود دارد است که سود ۵۰ درصدی را تقدیم بخش باطله های معدنی می کنیم. درحالی که اگر از افراد باسواد که علم این کار را دارند در بخش فرآوری مورد استفاده قرار گیرند، قطعا چنین سودهای هنگفتی از بین نمی رود
وی افزود: در واقع بیشترین کمبودی که در بخش معادن مس وجود دارد، همین مسائل مربوط به تکنولوژی است. در مس هم در بخش کف سازی این مشکل وجود دارد است که سود ۵۰ درصدی را تقدیم بخش باطله های معدنی می کنیم. درحالی که اگر از افراد باسواد که علم این کار را دارند در بخش فرآوری مورد استفاده قرار گیرند، قطعا چنین سودهای هنگفتی از بین نمی رود.
فعال معدنی بیان کرد: البته در ایران اساتید و دانشمندان بسیار بزرگی داریم که در زمینه ی معادن تخصص زیادی دارند، اما مساله ای که وجود دارد این است که متاسفانه برخی سنگ اندازی ها مانع پیشرفت این افراد می شود. در واقع بسیاری موارد اصلا اجازه کار کردن به متخصصان داده نمی شود، تا آنها با استفاده از دانش خود کشور را به پیشرفت و شکوفایی برسانند.
مشاور فنی سابق مدیرعامل مس آذربایجان تصریح کرد: متاسفانه برخی مدیران که در بالادست نشسته اند، اجازه نمی دهند زیردستان خودشان که اتفاقا با سوادتر از آنها هستند پیشرفت کنند یا پروژه های خودشان را پیش ببرند. همین مسائل باعث شده، معادن ایران که بخش بسیار تخصصی هم هستند در طول سالیان دراز با مشکلات فراوانی روبه رو شوند.
به گفته وی؛ برای همین است که در بسیاری از موارد پیشرفتی حاصل نمی شود، زیرا از افراد بی سواد در قسمت بالادستی معادن استفاده کرده اند که هم خودشان اطلاعات کافی ندارند و هم اجازه فعالیت به افراد آگاه و با سواد رانمی دهند.
صفری تاکید کرد: اگر بتوانیم از تکنولوژی های خوبی استفاده کنیم، تولید مس سونگون تا ۳۰ درصد افزایش پیدا می کند. اما متاسفانه در مس سونگون محدودیت های زیادی ایجاد شده است که اجازه پیشرفت در کارها داده نمی شود.
در مس کرمان چنین شرایطی وجود ندارد، زیرا وضع در آنجا بهتر است، شاید حتی بتوان گفت مس کرمان حدود صد سال از مس آذربایجان از نظر تکنولوژی جلوتر هستند و مدیران خوبی هم در آنجا فعالیت می کنند
وی افزود: اما در مس کرمان چنین شرایطی وجود ندارد، زیرا وضع در آنجا بهتر است، شاید حتی بتوان گفت مس کرمان حدود صد سال از مس آذربایجان از نظر تکنولوژی جلوتر هستند و مدیران خوبی هم در آنجا فعالیت می کنند.
فعال بخش معدن خاطرنشان کرد: در مس سونگون هنوز فرآوری طلا احداث نشده است، درحالی که ۹۰ درصد کارها در بخش طلا در همین منطقه انجام می گیرد و سپس برای فرآوری نهایی به جاهای دیگر می رود. در واقع کارها شسته و رفته تحویل داده می شود.
نظر شما