مشکلات تامین گاز نیروگاه ها و صنایع؛ مشعل ها در دوران «سوختن» و «نساختن»

بازار، گروه استان ها: دولت شعار حمایت از تولید می دهد و اقدامات خوبی را هم در این زمینه صورت داده است اما با فرا رسیدن فصل سرما بازهم شاهد هستیم که علی رغم تمام تلاش ها و شعارها، بازهم مشکل تامین انرژی مورد نیاز صنایع پابرجا است.

دولتمردان بر این باورند که توسعه تولید، تنها راهکار عملی برای مهار تورم و رونق و رشد اقتصادی است که این امر با تامین زیر ساخت ها؛ حمایت های دولتی، تسهیل فرایند های قانونی و حمایت بانک ها به راحتی دست یافتنی است.

در این ایام سرد سال که با کمبود گاز روبرو هستیم کارخانه ها بعضاً به مازوت سوزی روی می آورند که متاسفانه عامل اصلی آلودگی کلان شهرهای کشورمان نیز همین موضوع است سوختی که به شدت سمی است و می تواند آثار مهلکی را داشته باشد.

کمبود انرژی و ضرورت ورود دانش بنیان ها

رئیس اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه آهن و فولاد تهران در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: بر اساس آمارها دومین کشور تولید کننده فولاد هستیم پس حفظ این جایگاه نیاز به حمایت دارد دولت برنامه ریزی برای مصارف داخلی، صادرات و حامل های انرژی از جمله گاز داشته باشد تا قیمت معین شده نیز در جهت حمایت از تولید و کمک به تولید کننده باشد.

رئیس اتاق اصناف تهران رخی از شرکت های دانش بنیان در زمینه کاهش دهنده مصرف گاز به کمک کارخانجات آمده اند

حمیدرضا رستگار ضمن تاکید بر اینکه قیمت تمام شده حامل های انرژی برای دولت هم افزایش یافته لذا تعرفه هایی که برای حامل های انرژی در نظر گرفته می شود باید مشخصا برای تولید مفید باشد، تاکید کرد: آمارهای بسیار جزئی از کارخانه هایی وجود دارد که با کمک شرکت های دانش بنیان ها توانسته اند مصرف سوخت خود را کاهش دهند گرچه بهترین گزینه سوخت در کشور گاز است اما برخی مناطق از منابع خورشیدی یا دیگر انرژی ها در کنار گاز استفاده می کنند.

وی با بیان اینکه عدم برنامه ریزی و بی توجهی به شرایط مصرف و خدماتی که باید در این موضوع مورد توجه قرار بگیرد باعث بروز مشکلات کمبود سوخت شده از این رو به نظر می رسد برنامه ریزی و هم اجرا نیاز به بررسی مجدد دارد، تاکید کرد: اگر می خواهیم صرفه جویی اتفاق بیفتد دستگاه ها و نحوه تولید باید مجدد مورد بررسی قرار گرفته و به روز شود همه سیستم ها بازسازی با تکنولوژی روز شود مطابق با کارخانجاتی که در کشورهای دیگر مورد بهره برداری قرار گرفته اند که این موضوع مستلزم هزینه زیاد است

رئیس اتاق اصناف تهران ادامه داد: برخی از شرکت های دانش بنیان در زمینه کاهش دهنده مصرف گاز به کمک کارخانجات آمده اند این شرکت ها نشان داده اند که در تمام زمینه ها استعداد در کشور وجود دارد و حرکت های بسیار خوبی هم اتفاق افتاده است اما باید توضیحات بیشتری به مردم علاقمند به سرمایه گذاری در این مورد داده شود.

تامین گاز مصرفی

از پایتخت دور شده و به سمت شرق کشورمان می رویم، خراسان رضوی با برخورداری از ذخایر قابل توجه معدنی و سرمایه های خُرد از یک سو و هم‌جواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان از سوی دیگر، بهترین شرایط را برای تولید دارد و تاکنون نیز رشد قابل توجهی در این زمینه داشته است اما مشکل اصلی در توسعه این بخش از استان، ضعف زیرساخت ها و موانع قانونی است، به طوری که حل همین دو مسئله بار بزرگی را از دوش تولیدکنندگان این منطقه برداشته و مسیر را هموار می کند.

ابراهیم حسینی کارشناس حوزه صنعت و انرژی در گفت و گو با بازار اظهار می کند: ما در حالی تصمیم به جلوگیری از تورم داریم که قطع گاز و تعطیلی واحدهای صنعتی تاثیرات منفی به دنبال دارد.افزایش قیمت کالا، تعدیل نیرو در کارخانه ها، فشار بیشتر روی صنعتگران و در نهایت تاثیر منفی بر اقتصاد کشور همگی از عوارض کمبود انرژی برای تولید است.

وی با بیان اینکه صنعت کشور بخش زیادی از بار تامین نیازهای ضروری مردم و اشتغال را بر دوش می کشد و هم اکنون نیز ۴۰ درصد از اشتغال کشور مربوط به حوزه صنعت است اظهار می کند: با این حال صنعت سهم مناسبی از منابع انرژی در اختیار ندارد، کل گازی که بخش صنعت در کشور مصرف می کند کمی بیشتر از ۱۰ درصد از کل گاز مصرفی است . سهم صنعت از آب مصرفی حدود دو درصد و سهمش از برق مصرفی کل کشور ۳۵ درصد است اما با این وجود همیشه قطع برق صنایع در اولویت قرار می گیرد!

گاز تنها سوخت مورد نیاز است

عضو هیئت مدیره انجمن نوردکاران ایران در گفتگو با بازار با بیان اینکه تنها سوخت مصرفی صنایع فولادی، گاز است و این بخش امکان استفاده از سایر فرآورده های سوختی را برای تولید ندارد، می گوید: از آن جا که ۳۴ واحد صنعتی در زمینه تولید شمش فولاد و سایر طرح های فولادی با اشتغال زایی برای ۹ هزار و ۲۶۲ نفر در استان خراسان رضوی فعالیت دارند لذا تردیدی نیست که این حجم از تولید فولاد در خراسان رضوی باید بستر پایداری از انرژی به ویژه گاز در اختیار داشته باشد.

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی: وقتی می‌دانیم در زمستان با کمبود گاز مواجه هستیم، چاره‌ای نداریم تا از صنایعی همچون فولاد بخواهیم در آن ایام کار نکنند

احمد رضوی نیک با بیان اینکه در پایین دست صنعت فولاد ۷۵ هزار نفر اشتغال مستقیم دارند اذعان می کند: اشتغال زنجیره فولاد را اگر بخواهیم از معدن تا فولاد محاسبه کنیم رقمی در حدود ۴۵۰ هزار نفر می شود لذا هر گونه شوک وارده به این حوزه و توقف خط تولید این اشتغال قابل توجه در کشور را مورد تهدید قرار خواهد داد. جدا از اشتغال وابسته به این صنعت در صورتی که گاز مورد نیاز فولاد سازان تامین شود این صنعت توان افزایش تولید تا سقف بیش از ۵۰ درصد را در اختیار دارد که می تواند رقم قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. در صورت تامین انرژی گاز و برق این صنعت قادر خواهد بود ظرفیت تولید را تا رقم ۴۵ میلیون تن در سال افزایش دهد اما متاسفانه محدودیت های ایجاد شده ناشی از کمبود انرژی حتی اجازه رسیدن به تولید ۴۰ میلیون تن در سال را هم نمی دهد.

وی با اشاره به بخشنامه ها و تصمیمات لحظه ای دولتمردان برای تولید انرژی اذعان می کند: در طی دو سال گذشته با کمبود برق در تابستان و کمبود گاز در زمستان مواجه بودیم و لذا دولت برای تامین انرژی از واحد های تولیدی درخواست کرد تا بخشی از این انرژی را از طریق خرید دیزل ژنراتور ها تامین کنند این در حالی است که دولتمردان توان تامین سوخت این دیزل ژنراتور هم را هم ندارند.

تائید روایت مازوت سوزی

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار بازار بیان می کند: مجموع گازی که از ذخیره‌سازی و پالایشگاه برداشت می‌کنیم روی هم ۵۵ میلیون متر مکعب در زمان اوج مصرف است، در حالی که مصارف استان در ایام پیک ۸۵ میلیون متر مکعب است لذا حدود ۳۰ میلیون متر مکعب در روز در خراسان رضوی کمبود گاز داریم که از این میزان بخشی را از طریق منابع گازی جنوب و از طریق خطوط انتقال سراسری و بخش دیگر را ناچارا با اعمال محدودیت و قطع گاز واحدهای صنعتی بزرگ تامین ‌می شود.

حسن افتخاری با تاکید بر اینکه وقتی می‌دانیم در زمستان با کمبود گاز مواجه هستیم، چاره‌ای نداریم تا از صنایعی همچون فولاد بخواهیم در آن ایام کار نکنند، تصریح کرد: در قانون هم آمده که در صورت شرایط اضطراری با تصویب مراجع امنیتی قطع گاز واحدهای صنعتی باید اتفاق بیفتد و ما قطعا برای قطع گاز فولاد مصوبه مراجع امنیتی را می‌گیریم. بدین صورت که در این ایام ما از نیروگاه‌ها می‌خواهیم که با سوخت مایع، برق خود را تامین کنند عمدتا نیروگاه‌های ما در استان گازوئیل می‌سوزانند و فقط یک نیروگاه است که مازوت می‌سوزاند البته فرهنگ‌سازی جهت مصرف بهینه نیازمند همکاری‌های فرا وزراتخانه‌ای و حتی فرادولتی است.

مدیرعامل شرکت گاز قم: طرح تشویقی برای سرمایه‌گذاران در بخش ذخیره‌سازی و تبدیل گاز به صورت CNG ،LNG ،SNG از سوی وزارت نفت ابلاغ شده است

وی می افزاید: برای بهینه سازی مصرف گاز، استفاده از تجهیزات راندمان بالا بسیار گران است، بنابراین گاهی تامین این تجهیزات برای مشترکین خانگی با این قیمت گازی که پرداخت می‌کنند خیلی توجیهی ندارد و لذا برای همترازی تولید و مصرف باید اقدامات بسیاری را با همکاری تمامی وزارتخانه ها در دستور کار قرار داد.

تقسیم بندی مصارف

در ادامه باید تاکید کرد که مصرف سالانه گاز طبیعی در کشور بیش از ۲۲۸ میلیارد متر مکعب است که ۷۰ درصد آن در بخش صنعت و ۳۰ درصد دیگر در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود اما در فصل سرد سال و با توجه به برودت هوا این مصرف دو برابر می‌شود و در مناطق سردسیر کشور گاهی با کمبود گاز روبرو می‌شویم.

به عبارت دیگر ۶۴ درصد از مشترکان گاز کشور در بخش خانگی مصرفی متعارف و بهینه دارند ولی مشکل اصلی مصرف بالای گاز در ۳۶ درصد مشترکان است؛ اما آن چه که آمارهای جهانی می‌گویند میانگین مصرف گاز در ایران ۲.۵ برابر مصرف جهانی است. در آمارهای جهانی که سالانه به روز رسانی می‌شوند ایران در ردیف ۱۰ کشور اول در مصرف انرژی قرار دارد.

مرتضی خوش لهجه مدیرعامل شرکت گاز استان قم در این باره به خبرنگار بازار، می گوید: کمبود گاز در کشور محدود به دوره سرد سال بوده و حجم آن مستقیماً با شرایط جوی، میزان برودت هوا و مقدار افزایش سرجمع مصارف گرمایش خانگی و تجاری در هر بازه زمانی، متفاوت است.

اولویت بندی شرکت گاز

مدیرعامل شرکت گاز قم تاکید دارد: طبق اولویت‌بندی شرکت ملی گاز در تأمین گاز مشتریان، اولین گروهی که مصرف گاز ایشان هرساله در دوره سرد مشمول محدودیت می‌شود پتروشیمی‌ها، نیروگاه‌ها، کارخانجات سیمان و فولاد بوده که به‌جز پتروشیمی سه گروه دیگر از سوخت مایع در دوره مذکور استفاده می‌کنند و سایر صنایع همچنان از گاز طبیعی بهره‌مند هستند؛ البته با توسعه روز افزون شبکه‌های گازرسانی و افزایش تعداد مشترکین، حجم کمبود گاز هرساله بیشتر شده و اعمال محدودیت مصرف به گروه دوم یعنی سایر صنایع نیز تسری می‌یابد.

مرتضی خوش لهجه در پاسخ به این سوال که برای کاهش مصرف سوخت جایگزین و یا نیروگاه‌های کوچک در صنایع چه برنامه‌ریزی شده است؟، می گوید: قاعدتاً وزارت صمت و نیرو به عنوان متولیان صنایع و نیروگاه‌ها می‌بایست به این سؤال پاسخ دهند ولی بدیهی است مصرف سوخت مایع باعث افزایش آلاینده‌های جوی شده و سلامت هموطنان را با مخاطره مواجه خواهد کرد. بهترین توصیه استفاده از تجهیزات با راندمان انرژی بالا در صنعت و همچنین در سطح جامعه به منظور جلوگیری از هدر رفت منابع انرژی به عنوان سرمایه‌های ملی است.

مدیرعامل شرکت گاز قم: مصرف مشترکان خانگی در زمان برودت هوا در دوره سرد سال تا ۷۰ درصد مصرف کل افزایش می‌یابد

وی با بیان اینکه در ابتدای امسال طرح تشویقی برای سرمایه‌گذاران در بخش ذخیره‌سازی و تبدیل گاز به صورت CNG ،LNG ،SNG از سوی وزارت نفت ابلاغ شده است که می‌تواند در زمان اوج مصرف جایگزین گاز و یا سوخت‌های مایع آلاینده شود، ابراز کرد: به صورت کلی یک سوم مصرف سالانه گاز استان قم توسط نیروگاه، یک سوم توسط صنایع و یک سوم توسط سایر مشترکین اعم از خانگی، تجاری، آموزشی و عمومی مصرف می‌شود. مصرف مشترکان خانگی در زمان برودت هوا در دوره سرد سال تا ۷۰ درصد مصرف کل افزایش می‌یابد.

این آمار تقریباً در دیگر نقاط کشور هم صادق است لذا باید دید که در ادامه سال برنامه دولت برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه ها و همچنین صنایع در جای جای ایران اسلامی چیست و آیا شاهد کاهش مشکلات تامین سوخت خواهیم بود.