مبادله پهپادهای ایران با جت های جنگنده و بالگردهای روسی| گام مهم تهران در اقتصاد صنعت نظامی

بازار؛ گروه بین الملل: اندیشکده استیمسون در مقاله ای با قلم «رابرت چولدا» استادیار دانشگاه لودز لهستان نوشت: خرید هواپیماها و بالگردهای روسیه از سوی ایران، گام اولیه در بازسازی قابلیت‌های نظامی متعارف این کشور است. این امر می تواند در درجه اول به عنوان موفقیتی سیاسی تلقی شود که نشان دهنده نقطه عطف دیگری در تعمیق همکاری بین تهران و مسکو است.

ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

خرید هواپیماها و بالگردهای روسیه از سوی ایران، گام اولیه در بازسازی قابلیت‌های نظامی متعارف این کشور است. این امر می تواند در درجه اول به عنوان موفقیتی سیاسی تلقی شود که نشان دهنده نقطه عطف دیگری در تعمیق همکاری بین تهران و مسکو است. اگر گزارش‌های رسانه‌ها دقیق باشد، ایران سه نوع هواپیما سفارش داده استSu-۳۵، Mi-۲۸ و Yak-۱۳۰. خرید هیچ یک از این هواپیماها نباید غافلگیر کننده باشد زیرا مدتی است که شایعاتی در مورد علاقه ایران به خرید هواپیاماههای جنگی از روسیه به گوش می رسد.

در حالی که توجه زیادی بر روی جت جنگنده دو موتوره Su-۳۵ متمرکز شده است، گمانه زنی های مشابهی در مورد بالگردهای تهاجمی Mi-۲۸ و جت های آموزشی رزمی سبک Yak-۱۳۰ مطرح شده است. هنوز جزئیاتی از زمان تحویل و تعداد نهایی خرید فاش نشده است. همچنین در مورد اینکه آیا توافق‌نامه‌های چارچوبی - که حداکثر تعداد هواپیماهایی را که ایران در نظر دارد خریداری کند - امضا شده است یا اینکه توافق‌نامه‌های قراردادی دقیق برای تعداد خاصی از هواپیماها نهایی شده است، اطلاعات کافی وجود ندارد.

ایرانی ها از قبل می دانند چگونه با تسلیحات روسی کار کنند و با فناوری شوروی/روسی آشنا هستند

نکته مثبت این است که ایرانی ها از قبل می دانند چگونه با تسلیحات روسی کار کنند و با فناوری شوروی/روسی آشنا هستند. دوم این هواپیماها احتمالا تنها هواپیماهایی هستند که ایران می تواند به سرعت آنها را خریداری کند.

آنها توسط شرکت سوخو برای مصر ساخته شدند که بعداً از پذیرش آنها خودداری کردند. ثالثاً روسیه در شرایطی است که چنین هواپیماهایی را با پهپادهای ایرانی مبادله کند - هیچ کشور دیگری چنین معامله ای را در نظر نمی گیرد. با این حال برای ایران، دستیابی به Su-۳۵ و ادغام آنها در خدمات عملیاتی یک چالش مهم خواهد بود، زیرا ایران قبلاً چنین هواپیماهای پیشرفته فناوری را به کار نگرفته است.

دستیابی به حدود ۱۸ هلیکوپتر Mi-۲۸NE NIGHT HUNTER از برخی جهات پیشرفت جالب تری است. این نوع یک نسخه صادراتی از پیکربندی Mi-۲۸N است. Mi-۲۸ در ابتدا در دهه ۱۹۷۰ به عنوان جایگزینی برای Mi-۲۴ طراحی شد. با وجود تأخیرهای متعدد، نوع N اولین پرواز خود را در سال ۲۰۰۵ انجام داد، در حالی که آخرین نسخه پرواز اولین پرواز خود را در سال ۲۰۱۶ انجام داد. هلیکوپترهای Mi-۲۸NE قبلاً توسط اوگاندا، الجزایر و عراق خریداری شده اند. Mi-۲۸ نیز توسط روسیه با نوع NM از سال ۲۰۲۰ استفاده می شود.

برای ایران این فرصت بدون شک بسیار مهم و کمک کننده است، با توجه به اینکه کشور در حال حاضر تنها از هلیکوپترهای جنگی به دست آمده در دوران پهلوی استفاده می کند. اگرچه تهران در سال‌های اخیر «طراحی‌های داخلی» را به نمایش گذاشته، این موارد اساساً ارتقاء هلیکوپترهای ساخت ایالات متحده آمریکا از دهه ۱۹۷۰ هستند.

با این حال Mi-۲۸ که توسط روس ها در سوریه مستقر شدند، به طور قابل توجهی از بالگردهای متعلق به پادشاهی های عرب در خلیج فارس پایین تر هستند. یک گزینه بسیار قدرتمندتر، کا-۵۲ است که توسط روسیه در اوکراین استفاده می شود و در کنار Mi-۲۸ عمل می کند. کا-۵۲ به موشک هایی با برد بیشتر از Mi-۲۸ مسلح است. به احتمال زیاد ایران تلاش خواهد کرد تا موشک های خود را با Mi-۲۸NE ادغام کند، اما این امر فرآیندی زمان بر خواهد بود. هلیکوپترهای کا-۵۲ برای روسیه برای صادرات بسیار ارزشمند تلقی می شوند، به ویژه زمانی که در اوکراین در حال جنگ هستند.

هواپیمای مادون صوت Yak-۱۳۰ اولین هواپیمای خود را در ناوگان هوایی ایران در سپتامبر ۲۰۲۳ قرار داد

هواپیمای مادون صوت Yak-۱۳۰ اولین هواپیمای خود را در ناوگان هوایی ایران در سپتامبر ۲۰۲۳ قرار داد. اینها اولین هواپیماهایی هستند که ایران در بیش از دو دهه گذشته از خارج دریافت کرده است. گمان می رود که ایران ۲۴ فروند یاک-۱۳۰ سفارش داده است. به نظر می رسد این یک خرید منطقی باشد زیرا خلبانان Su-۳۵ به آموزش نیاز دارند و Yak-۱۳۰ برای این منظور طراحی شده است. از دیگر مشتریان این هواپیما می توان به الجزایر، بلاروس، بنگلادش، لائوس، سوریه و ویتنام اشاره کرد.

از منظر نظامی، ارزیابی بی چون و چرای این دریافت ها چالش برانگیز است. تهیه تجهیزات نظامی خاص - اعم از هواپیما، هلیکوپتر، تانک یا خودروی جنگی - مستلزم ادغام آن در خدمات نظامی است که مستلزم ایجاد سیستمی کامل و پیچیده است. این امر شامل تطبیق زیرساخت های زمینی از جمله تعمیر و نگهداری و تعمیرات، آماده سازی پرسنل و تدوین دکترینی در مورد نحوه استفاده از یک سلاح خاص در رابطه با سایر عناصر یک سیستم دفاعی است. به عبارت دیگر، خرید ساده ترین عنصر باید در فرآیند پیچیده دستیابی به تجهیزات نظامی در نظر گرفته شود.

بدون شک ایران فرصتی خوب جهت ارتقا توانمندی‌ها و آموزش‌های نظامی خود دارد و در حال حاضر از اکثر کشورهای همسایه پیشی گرفته است

بدون شک ایران فرصتی خوب جهت ارتقا توانمندی‌ها و آموزش‌های نظامی خود دارد و در حال حاضر از اکثر کشورهای همسایه پیشی گرفته است. هواپیماهای ایرانی از جمله مدل هایی مانند F-۴، F-۵، F-۱۴، Mirage F-۱ و F-۷ نه تنها قدیمی هستند، بلکه کاربرد آن نیز سخت شد است. ایران سرانجام تجهیزات نسبتاً مدرنی دریافت خواهد کرد و با فرض ایجاد یک سیستم آموزشی مؤثر، فرصتی برای آموزش خلبانان خود به شیوه مدرن به دست خواهد آورد. اگر ایران در آینده تصمیم به سفارش هواپیماها و هلیکوپترهای اضافی از روسیه بگیرد و موفق به دستیابی به فناوری ها و ایجاد قابلیت های بومی مانند تعمیرات اساسی و تولید قطعات یدکی شود، ارزش این خریدها بیشتر خواهد بود.

از سوی دیگر تعداد سفارش‌ هواپیماها و بالگردها برای تقویت قابلیت‌های نظامی ایران کافی نیست، به‌ویژه در صورت وقوع جنگی متعارف. هنوز مشخص نیست که ایران چه مقدار و چه نوع موشک، بمب و قطعات یدکی (مانند موتورهای اضافی) به دست خواهد آورد. علاوه بر این صنعت دفاعی روسیه ممکن است با چالش های مهمی در ارائه به موقع با توجه به جنگ اوکراین مواجه شود. علاوه بر این گزارش های مکرری در مورد کیفیت فنی تسلیحات روسی وجود داشته است.

از دیدگاه روسیه چنین معاملاتی موفقیتی غیرقابل انکار است، البته نه لزوماً از نظر مالی. بعید است ایران به روسیه پول نقد بدهد و ما شاهد معامله پایاپای بین مسکو و تهران خواهیم بود. بر اساس گزارش‌های تایید نشده، روسیه با مبادله یک فروند هواپیما با چند پهپاد ایرانی موافقت کرده است.

با این وجود برای کرملین، این معاملات موفقیت است. روسیه با تحریم های اقتصادی بین المللی دست به گریبان بوده و صادرات تسلیحات این کشور به شدت کاهش یافته است. علاقه به تسلیحات روسی بسیار کم است و نه تنها به دلیل تحریم ها و دیگر فشارهای غرب، بلکه به دلیل تبلیغات منفی پیرامون عملکرد تسلیحات روسیه.