به گزارش بازار، تری سدیم فسفات (TSP) یک ماده شیمیایی است که با نام های دیگری مانند تری سدیم ارتوفسفات، پنتا سدیم تری فسفات، سدیم فسفات و تری فسفات سدیم شناخته می شود، این ماده به صورت بی آب و ۱۲ هیدرات ارائه می شود و یک ترکیب شیمیایی امولسیون کننده شناخته شده است.
تری سدیم فسفات (Trisodium phosphate) با خاصیت قلیایی بالا و pH برابر با ۱۲ به راحتی در آب حل می شود. تری سدیم فسفات به شکل ۱۲ هیدرات موجود است که با گرم شدن تا دمای ۷۶ درجه سانتیگراد به راحتی آب خود را از دست می دهد. این محصول به صورت خوراکی و به عنوان افزودنی غذایی در اکثر محصولات از جمله نان، سس، کیک و به عنوان نگهدارنده در بسته بندی های گوشت، کنسروها و بستنی ها استفاده می شود.
همچنین از این ماده برای بهبود بافت پنیر، تثبیت ویسکوزیته شیر و جلوگیری از جدا شدن فاز آب در شیر منجمد استفاده می شود. وی خاطرنشان کرد: از جمله کاربردهای این محصول در صنعت می توان به آبکاری، حلال رنگ در رنگ آمیزی، تمیز کردن سطوح قبل از رنگ آمیزی، دباغی چرم، تولید کاغذ، تصفیه شکر، چاپ عکس، مکمل های ورزشی، تولید لاستیک اشاره کرد. مواد شوینده و مرطوب کننده در مواد غذایی و سخت کننده ها در بویلرها.
مزایا و معایب تری سدیم فسفات
تری سدیم فسفات یک ترکیب معدنی است که به دو شکل تری سدیم فسفات بی آب و تری سدیم فسفات ۱۲ هیدرات تولید می شود. این ماده به دو صورت صنعتی و غذایی تولید می شود و به عنوان روان کننده، نرم کننده و لکه بر در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. تری سدیم فسفات مانند هر ماده دیگری دارای مزایا و معایبی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
مزایای تری سدیم فسفات
- ارزان است
- در اکثر مناطق موجود است.
- این یک پاک کننده عالی برای خاک و لکه های سنگین مانند چربی است.
- بسته به نوع مصرف می توان آن را غلیظ و نازک استفاده کرد.
- در صورت خشک نگهداری ماندگاری بالایی دارد.
مضرات تری سدیم فسفات
- ممکن است به دلیل ممنوعیت در برخی مناطق در دسترس نباشد.
- اگر در محیط خشک و بدون رطوبت نگهداری نشود، گلوله می شود.
- اگر به شرایط نگهداری توجه نکنید، ممکن است سطوح را لکه دار کنید.
- آلرژی زا است و می تواند چشم و پوست را تحریک کند.
- می تواند به شیشه و آینه آسیب برساند و آلومینیوم را تیره کند.
- این مواد تقریباً خطرناک هستند و در هنگام استفاده نیاز به مراقبت شدید دارند.
- می تواند باعث نارسایی کلیه، پوکی استخوان، لخته شدن خون و مشکلات روده شود.
کاربردها و انواع تری سدیم فسفات
تری سدیم فسفات مصارف زیادی دارد که از آن جمله می توان به استفاده از این ماده در آبکاری، حلال رنگ در رنگ آمیزی، تمیز کردن سطوح قبل از رنگ آمیزی، دباغی چرم، تولید کاغذ، تصفیه شکر، تولید لاستیک، خمیر دندان، چاپ عکس، افزودنی های ورزشی، شوینده ها و مرطوب کننده ها در مواد غذایی اشاره کرد. و سخت کننده ها در دیگهای بخار. این محصول به دو نوع صنعتی و خوراکی به شرح زیر طبقه بندی می شود:
تری سدیم فسفات (TSP) درجه صنعتی
تری سدیم فسفات که حاوی ۱۲ مولکول آب متبلور است در اکثر صنایع مانند: تصفیه آب، صنایع غذایی، صنایع شوینده، سرامیک، معدن، دیگ بخار، صنایع کاغذسازی، تصفیه شکر، پتروشیمی و نیروگاه ها کاربرد دارد.
تری سدیم فسفات (TSP) درجه غذایی
تری سدیم فسفات گرید غذایی یک پودر خوراکی و سفید رنگ است، بنابراین به عنوان نگهدارنده در اکثر محصولات گوشتی و غذاهای کنسرو شده استفاده می شود.
کاربرد تری سدیم فسفات در صنایع شوینده
به دلیل خاصیت قلیایی بالای تری سدیم فسفات، ماده موثری برای پاکسازی و صابون سازی چربی ها و روغن ها می باشد. این ماده با PH ۱۲ در ترکیب با سولفکتانت ها یک پاک کننده موثر محسوب می شود و می توان از آن برای تمیز کردن لباس و هر سطحی استفاده کرد.
قیمت پایین و کارایی خوب این محصول باعث شد که در اواسط قرن بیستم به عنوان یکی از مواد اولیه اصلی مواد شوینده مورد استفاده قرار گیرد. در اواخر دهه ۱۹۶۰، به دلیل مشکلات زیست محیطی ناشی از استفاده از این ماده، استفاده از آن محدودتر شد و در پایان قرن بیستم، این ماده برای مواد دیگری مانند کربنات سدیم و زئولیت مورد استفاده قرار گرفت.
با توجه به اینکه کربنات سدیم نسبت به تری سدیم فسفات قلیایی کمتری دارد، زئولیت ها به عنوان جایگزین مناسبی استفاده می شود که به راحتی در آب شسته می شود و هیچ گونه آلودگی برای محیط زیست باقی نمی گذارد.
از دیگر کاربردهای تری سدیم فسفات می توان به تمیز کردن سطوح قبل از رنگ آمیزی، سطوح آجری و سنگی، سیمان و چوب اشاره کرد. استفاده از این ماده ممکن است به سطوح فلزی آسیب رسانده و باعث ایجاد لکه شود و از این ماده در شستشوی حمام خودداری شود زیرا اگر این ماده به مدت طولانی روی سرامیک بماند ممکن است باعث از بین رفتن لعاب روی آن شود.
کاربرد تری سدیم فسفات در صنایع غذایی
فسفات ها یکی از افزودنی های رایج در غذاهایی مانند گوشت، مرغ، پنیر و نوشیدنی ها هستند و با خاصیت امولسیون کنندگی، تثبیت کنندگی و ضد لک شدن، اسیدیته این محصولات را تنظیم می کنند. فسفر به طور کلی به دو گروه آلی و معدنی طبقه بندی می شود و استفاده از آنها در مقادیر مجاز مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده است.
از مزایای استفاده از تری سدیم فسفات به عنوان افزودنی در صنایع غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود بافت و کاهش اسیدیته در گوشت، نان و شیرینی
- افزایش رشد تخمیر در محصولاتی مانند نان، کیک و بیسکویت
- حفظ رطوبت و افزایش عمر سیر، بیکن، گوشت و ماهی تن
- تثبیت PH، جلوگیری از اسیدی و قلیایی بودن محصولات غذایی
- جلوگیری از نشت آب و روغن در فرآیند ساخت پنیر
- تغییر رنگ، تثبیت فسفر و کمک به اکستروژن حبوبات
جایگزین های TSP
اگرچه استفاده از این ماده شیمیایی در دوزهای مجاز خطری برای سلامت انسان ندارد، اما در اواخر دهه ۱۹۶۰، استفاده بیش از حد از آن باعث ایجاد برخی مشکلات زیست محیطی شد که استفاده از آن را محدود کرد و تقاضا برای خرید این ترکیب شیمیایی را کاهش داد. در پایان قرن بیستم، در تعداد زیادی از محصولات، TSP جای خود را به مواد دیگری داد که معمولاً شامل کربنات سدیم با مخلوطی از سورفکتانت‌های غیریونی و درصد کمی از فسفات سدیم بود.
محصولاتی که به عنوان جایگزین فروخته می شوند عبارتند از خاکستر سودا و زئولیت. زئولیت ها به عنوان پرکننده هایی به پودرهای شوینده اضافه می شوند که به سرعت در آب تجزیه می شوند و هیچ گونه آلودگی محیطی ایجاد نمی کنند. اما ما نمی توانیم این واقعیت را انکار کنیم که شوینده ها و پاک کننده های حاوی این محصول بسیار بهتر از مواد شیمیایی جایگزین در تمیز کردن سطوح و از بین بردن لکه های سرسخت عمل می کنند.
نظر شما