بازار؛ گروه استانها: سال‌ها است دولتمردان و حتی حامیان طبیعت شعار استفاده حداکثری از ناوگان عمومی را مطرح می‌کنند تا علاوه بر مدیریت مصرف سوخت کاهش ترافیک حفظ محیط زیست و طبیعت زمینه زیست بهتر آحاد مردم را فراهم کنند.
در سال‌های اخیر اقداماتی در حوزه توسعه ناوگان عمومی درون شهری مثل تاکسی، ون، مینی بوس و اتوبوس‌های درون شهری انجام شده و اعتباراتی در این بخش تزریق شده است اما بی‌توجهی دولت به ناوگان عمومی جاده‌ای بین شهری در یکی دو سال اخیر و به طور خاص در چند ماه اخیر باعث بروز مشکلات زیادی برای مردم شده است.
دانشجویان، کارمندان، بازاریان و به طور عام اقشار مختلف جامعه از مشتریان ثابت اتوبوس‌های بین شهری برای انجام سفرهای کاری، خانوادگی و زیارتی قلمداد می‌شوند که به دلیل قیمت مناسب این ناوگان نسبت به قطار و هواپیما روز به روز بر تعداد مشتریانان افزوده می‌شود اما در مقابل تعداد این ناوگان و اتوبوس‌ها سیر نزولی به خود گرفته است.
تنگناهای مالی ناشی از هزینه بری و استهلاک ناشی از قیمت گزاف قطعات تعمیرات و سرویس‌های معمول در کنار عدم حمایت دولت از این قشر سبب شده تا روز به روز تعداد فعالان این بخش کاهش یابد، موضوعی که برای اثبات آن نیاز به آمار و گزارش‌های مستند و جداول مختلف نیست بلکه حضور در ترمینال‌ها و شرکت‌های حمل و نقل عمومی و مشاهده تعداد اتوبوس‌ها بیانگر سیر نزولی شدید تعداد اتوبوس‌ها است.
بلیط اتوبوس در اکثر مسیرها نایاب است
یکی از اهالی گرگان در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: بنده سال‌ها است به سبب نوع شغل و حضور در بازار نیازمند تردد مستمر به تهران هستم، ولی در ماه‌های اخیر تهیه بلیط برای رفتن به تهران به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.
ولی اله شریف پور افزود: هزینه‌های بلیط هواپیما بسیار سنگین است و ساعات حرکت قطار و همچنین ارائه خدمات ریلی چندان مناسب نیست و به ناچار برای رفتن به تهران باید از اتوبوس استفاده کنم.
شریف پور ادامه داد: فروش بلیط اتوبوس از طریق سایت هر چند نیاز به مسافرت‌های داخل شهر برای تهیه بلیط را کاهش داده اما خرید بلیط را بسیار سخت کرده است زیرا در اکثر اوقات بلیط اتوبوس در مسیرهای مختلف به ویژه تهران نایاب است.
در ماه‌های اخیر تهیه بلیط برای رفتن به تهران به یک چالش بزرگ تبدیل شده است
وی افزود: در سال‌های گذشته هنگامی که به ترمینال مراجعه می‌کردیم انبوهی از اتوبوس‌ها را چشم انتظار مسافر بودند از همان درب ترمینال عده‌ای مسافر را تا داخل اتوبوس هدایت می‌کردند.
شریف پور عنوان کرد: شعارهای مسئولان با اقدامات آن تناسب ندارد از یک سو تبلیغات استفاده از ادوات و ناوگان عمومی را سر می‌دهند تا مردم کمتر از خودرو شخصی استفاده کنند از سوی دیگر بلیطی برای تهیه وجود ندارد.
وی ادامه داد: در برخی از ایام هفته به ناچار باید روی پله یا کف اتوبوس بنشینیم و مسیر چند ساعته تا تهران را سپری کنیم که این مباحث با شأنیت انسانی در تناقض است.
مالکان در پی تغییر شغل هستند
آقا محمد حسینی یکی از مالکان اتوبوس در گرگان به خبرنگار بازار گفت: در حال حاضر قیمت هر دستگاه اتوبوس نو بالای ۲۰ میلیارد تومان است و اتوبوس با عمر ۱۵ سال حدود شش میلیارد قیمت دارد که اگر مالکان اتوبوس این مبلغ را در بانک سرمایه‌گذاری کنیم سود بیشتر و راحت‌تری حاصل خواهیم کرد.
این مالک اتوبوس افزود: تعداد زیادی از همکاران ما در ترمینال ماشین‌ها و اتوبوس‌های خود را فروختند و به سراغ کامیونداری رفتند، زیرا فعالیت در حوزه اتوبوس اصلاً به صرفه و صلاح اقتصادی نیست.
وی افزود: استهلاک بالای اتوبوس‌های بین شهری و هزینه‌های سنگین مرتبط با سرویس ماهانه و همچنین رشد فزاینده اجرت راننده‌ها سبب شده تا تعداد زیادی از مالکان اتوبوس به دنبال فروش وسیله نقلیه خود باشند.
فعال حوزه حمل و نقل عمومی افزود: در حالی که ابتدای سال جاری حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد قیمت بلیط در مسیرهای مختلف افزایش یافت اما شاهد رشد حدوداً ۵۰ درصدی اجرت راننده‌ها بوده‌ایم که این مسئله بار مالی سنگینی را به مالکان اتوبوس‌ها تحمیل کرده است.
استهلاک بالای اتوبوس‌های بین شهری و هزینه‌های سنگین مرتبط با سرویس ماهانه و همچنین رشد فزاینده اجرت راننده‌ها سبب شده تا تعداد زیادی از مالکان اتوبوس به دنبال فروش وسیله نقلیه خود باشند
حسینی ادامه داد: در سال گذشته حق الزحمه هر سرویس برای تیم راننده در مسیر گرگان به تهران شامل دو شوفر و یک کارگر رقمی معادل نیم میلیون تومان بود که امسال به ۸۰۰ هزار تومان افزایش یافته در حالی که افزایش قیمت بلیط ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر نبوده است.
وجود قطعات یدکی بی‌کیفیت و تقلبی در بازار
وی ادامه داد: با وجود آنکه قطعات یدکی هزینه سرویس‌های روزانه و یا ماهیانه اتوبوس‌ها حدود دو برابر افزایش یافته اما چالش بزرگ در این بخش وجود اجناس بی‌کیفیت و تقلبی در بازار است که هزینه‌های وارده را دوچندان می کند.
حسینی گفت: در سنوات قبل هرچند برای تکمیل مسافر یک اتوبوس باید چند ساعت جلوی پایان توقف و به دنبال مسافر بودیم اما هزینه‌ها به مراتب کمتر بود و فعالیت در این حوزه همراه با صرفه و صلاح اقتصادی بود.
این فعال حوزه حمل و نقل عمومی بیان کرد: در ماه‌های اخیر به علت کاهش تعداد اتوبوس‌ها، دقایقی پس از باز شدن سایت همه بلیط‌ها به فروش می‌رسد و اتوبوس با ظرفیت حداکثری به سوی مقصد می‌رود اما با این وجود درآمد حاصله کفاف هزینه‌ها و استهلاک را نمی‌دهد.
حسینی افزود: به عنوان مثال در مسیر تهران کرایه هر نفر مسافر ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار تومان تعیین شده که مبلغ ۳۰ تا ۳۵ درصد آن را دفاتر شرکت‌های اتوبوسرانی به عنوان حق السهم خود دریافت و از میزان باقی مانده برای هر سرویس رفت و برگشت حدود سه میلیون هزینه برجای می ماند.
وی گفت: اگر کارکرد ماهیانه هر دستگاه اتوبوس ماهانه ۲۰۰ میلیون تومان هم باشد با اولین نقص فنی به عنوان مثال شکست «گاردُن» باید حدود یک میلیارد تومان هزینه کنند که این مسائل اتوبوسرانی را غیر اقتصادی کرده و همکاران به دنبال تغییر شغل و حضور در حوزه حمل بار هستند.
این فعال حوزه حمل و نقل عمومی اضافه کرد: برای خدمات تعویض روغن اتوبوس و برای سه نوبت در هر ماه حدود ۲۵ میلیون تومان و برای یک جفت لاستیک حدود ۳۵ میلیون تومان هزینه می شود.
حسینی ادامه داد: قیمت گذاری بلیط‌های اتوبوس‌ها اصلاً عادلانه نیست به عنوان مثال قیمت بلیط اتوبوس مدل بالا با مدل پایین هیچ تفاوتی ندارد و این اجحاف بزرگی به رانندگان اتوبوس است.
برخی ایام تعداد اتوبوس‌ها با متقاضیان سفر تناسب ندارد
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گلستان هم به خبرنگار بازار گفت: براساس کارت هوشمند صادر شده در ترمینال‌های مختلف استان حدود ۱۴۰ دستگاه اتوبوس برای حمل و نقل مسافران برون شهری از مبدا و به مقصد گلستان در حال خدمت رسانی هستند.
عادل مصدقی افزود: البته ممکن است در برخی مواقع به سبب اعزام کاروانی زائران به مشهد مقدس، انتقال زوار عتبات عالیات به مرز مهران، انتقال سربازان آموزشی به پادگان‌های مختلف کشور و انتقال اتباع بیگانه به فریمان در خراسان به صورت موقت دچار کمبود اتوبوس شویم.
وی گفت: شرکت‌های سواری رانی هم در مسیرهای پر مسافر با خودرو سمند و پژو به ارائه خدمات مشغول هستند.
مصدقی بیان کرد: در برخی مواقع و در برخی مناطق کشور، ناوگان اتوبوسرانی بین شهری جوابگوی حمل و نقل عمومی نیست اما همه تلاش‌ها برای ارائه خدمات مطلوب و حداکثری ادامه دارد.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گلستان ادامه داد: قیمت بالای قطعات یدکی و هزینه‌های سنگین سرویس و تعمیر یومیه و ماهبانه فشار مالی بسیاری به مالکان اتوبوس‌ها وارد می‌کند.
وی گفت: در حال حاضر قیمت هر دستگاه اتوبوس حدود ۲۶ میلیارد تومان، هزینه سرویس معمولی این خودرو چند ده میلیون و هزینه سرویس موتوری این اتوبوس‌ها حدود یک میلیارد تومان است و این مسائل یک چالش بزرگ برای دارندگان اتوبوس است و شاید تعدادی از این افراد در پی تغییر رسته فعالیت خود باشند.
به گزارش بازار، بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که با توجه به مستهلک بودن سیستم ریلی و قطارها و همچنین مباحث تحریمی در حوزه ناوگان هوایی هزینه‌های گزاف مربوطه، ضرورت دارد تا دولت برای توسعه ناوگان جاده‌ای عمومی بین شهری به ویژه در بخش اتوبوس وارد میدان شود و حمایت‌های ویژه‌ای را برای این بخش در نظر بگیرند.
بی تفاوتی یا مداخله دیر هنگام دولت برای حل این مشکل موجب خسارت زیاد فعالان این بخش شده، موضوعی که آثار و تبعات اجتماعی اقتصادی زیست محیطی و حتی امنیتی بر جای خواهد گذاشت.
نظر شما