بازار؛ گروه بین‌الملل: دنیای امروز به طور فزاینده‌ای تحت تسلط منافع ویژه خصوصی و شرکت‌های چندملیتی است که سیستم‌های سیاسی را در سراسر جهان غصب و نابرابری ثروت گسترده‌ای ایجاد و تا حد زیادی سیستم‌های سیاسی دموکراتیک را خنثی می‌کنند. از آنجایی که سود، قدرت و نفوذ شرکت‌ها در قرن بیست و یکم بیشتر می‌شود، شکاف بین ثروتمندان و فقیرها هم افزایش می‌یابد و بسیاری معتقدند که ظهور یک جامعه فئودالی جدید در راه است.
این احساس افزایش نابرابری در گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در سال جاری منعکس شد که « نابرابری درآمدی را به عنوان نگرانی شماره یک جهانی » معرفی کرد. گزارش WEF توسط آمنه محمد، مشاور سازمان ملل، هشدار داد که چنین نابرابری شدید اقتصادی «انسجام اجتماعی را تضعیف می‌کند». البته، بسیاری از دولت‌ها در سرتاسر جهان در انتظار ایجاد یک دولت پلیسی در انتظار ناآرامی‌های مدنی بزرگ بوده‌اند، زیرا اعتراض‌ها و تظاهرات‌های ضد نظام در نتیجه پایین آمدن استانداردهای زندگی تشدید شده است.
جنگ غزه شکاف بین کشورهای غربی و کشورهای در حال توسعه را بیشتر کرده است. کشته شدن هزاران غیرنظامی ناشی از بمباران اسرائیل در منطقه محصور فلسطین، دقیقاً ۲۰ سال پس از کشته شدن ده‌ها هزار نفر در حمله آمریکا به عراق، تا مدت‌ها مظهر ریاکاری و استانداردهای دوگانه غرب خواهد بود. قدرت‌های ثروتمند غربی که از دوران استعمار به استثمار آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین عادت کرده‌اند، تمام تلاش خود را می‌کنند تا مزیت‌های اقتصادی خود را حفظ و کشورهای جنوب جهانی را تحت کنترل خود نگه دارند.
جنگ غزه شکاف بین کشورهای غربی و کشورهای در حال توسعه را بیشتر کرده است. کشته شدن هزاران غیرنظامی ناشی از بمباران اسرائیل در منطقه محصور فلسطین، دقیقاً ۲۰ سال پس از کشته شدن ده‌ها هزار نفر در حمله آمریکا به عراق، تا مدت‌ها مظهر ریاکاری و استانداردهای دوگانه غرب خواهد بود
افزایش شکاف بین جنوب جهانی و غرب
در طول ۳۰ سال گذشته، شکاف ثروت بین ثروتمندترین و فقیرترین افراد جهان به سطوح بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. بر اساس گزارش سازمان بین المللی بشردوستانه آکسفام، ۲۶ ثروتمند جهان دارای ثروتی برابر با ۳.۸ میلیارد فقیرترین مردم جهان هستند. در مجموع، در این دوره، درآمد ۱۰درصد فقیرترین جمعیت به ازای هر نفر ۶۵ دلار افزایش یافته است، در حالی که درآمد ۱ درصد ثروتمند ۱۱۸۰۰ دلار ( ۱۸۲ برابر بیشتر بوده) افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱، ۱۰ درصد ثروتمندترین مردم جهان، ۵۲ درصد از درآمد جهانی را دریافت کردند، در حالی که نیمی از فقیرترین جمعیت تنها ۸ درصد از درآمد جهانی را دریافت کردند.
رصدخانه مالیات اتحادیه اروپا، مستقر در مدرسه اقتصاد پاریس، تخمین می‌زند که ۲۷۰۰ میلیاردر در سراسر جهان ۱۳ تریلیون دلار داریی دارند و با موفقیت از پرداخت مالیات فرار می‌کنند. در واقع، آنها مالیات شخصی بسیار کمتری نسبت به سایر مالیات دهندگان دارای ثروت اندک می‌پردازند زیرا می‌توانند ثروت خود را در شرکت‌های صوری پنهان کنند. این رصدخانه تخمین می‌زند که مالیات شخصی میلیاردرها در ایالات متحده حدود ۰.۵ درصد است، در حالی که در فرانسه به صفر می‌رسد. از همین روی، جو بایدن وعده داده بود که حداقل مالیات ۲۵ درصدی را برای ۰.۰۱ درصد ثروتمندترین افراد اعمال کند، اما این پیشنهاد هرگز اجرا نشد.
در نتیجه، نابرابری در آمریکا حتی عمیق‌تر شده است، به طوری که جدیدترین داده‌ها نشان می‌دهد که یک درصد ثروتمندترین افراد اکنون ۳۱.۴ درصد از ثروت کل آمریکا را در اختیار دارند، یعنی بیش از ۹۰ درصد فقیرترین جمعیت. همچنین بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۸، دستمزد بزرگسالان آمریکایی با درآمد متوسط کمتر از یک‌سوم نرخ رشد تولید ناخالص داخلی افزایش یافت، در حالی که ثروتمندان شاهد رشد درآمدشان تقریباً دو برابر سریع‌تر از تولید ناخالص داخلی بودند.
رصدخانه مالیات اتحادیه اروپا، مستقر در مدرسه اقتصاد پاریس، تخمین می‌زند که ۲۷۰۰ میلیاردر در سراسر جهان ۱۳ تریلیون دلار داریی دارند و با موفقیت از پرداخت مالیات فرار می‌کنند. در واقع، آنها مالیات شخصی بسیار کمتری نسبت به سایر مالیات دهندگان دارای ثروت اندک می‌پردازند
در این شرایط، رصدخانه مذکور پیشنهاد وضع مالیات واحد جهانی بر میلیاردرها را پیشنهاد می‌کند که کانال‌های فرار از طریق ثبت دارایی‌های خارج از کشور را می‌بندد. ظهور چنین مالیاتی با نرخ ۲ درصد تقریباً ۲۵۰ میلیارد دلار را افزایش می‌دهد. در اوایل سال ۲۰۲۳، مؤسسه بریتانیایی OXFAM یک مالیات جهانی ۵ درصدی بر مولتی میلیونرها پیشنهاد کرد. براساس تخمین‌ها ۱ درصد ثروتمندترین افراد جهان در سال ۲۰۲۲ بیش از همه افراد دیگر درآمد داشته‌اند. طبق این پیشنهادها، مالیات ۵ درصدی بر درآمد میلیاردرها می‌تواند ۱.۷ تریلیون دلار درآمد برای جهان تولید کند. این رقم برای رهایی ۲ میلیارد نفر از فقر و همچنین ایجاد صندوقی برای کمک به پایان دادن به گرسنگی در جهان کافی است.
بر اساس گزارش فائو، سازمان کشاورزی مواد غذایی سازمان ملل متحد (سپتامبر ۲۰۲۳)، حدود ۴۲ درصد از جمعیت جهان یعنی بیش از ۳.۱ میلیارد نفر در سال ۲۰۲۱ توانایی پرداخت یک رژیم غذایی سالم را نداشتند و تعداد افراد گرسنه در سال ۲۰۲۲ به میزان ۱۲۲ میلیون نفر افزایش یافت. در مقابل این پس‌زمینه، نشست سالانه صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در مراکش اشاره کرد که بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله مصر، اتیوپی، غنا، غنا، کنیا، پاکستان، سریلانکا، تونس، اوکراین و زامبیا در آستانه شرایط سخت هستند. در این راستا، پیشنهادی برای مالیات ۳ درصدی برای کشورهای اصلی صادرکننده نفت - امارات ۱۱۹ میلیارد دلار، قطر - ۱۱۶، کویت - ۹۸، نروژ - ۱۷۴، عربستان سعودی - ۳۱۱ ارائه شده که این امر می‌تواند سالانه ۲۵ میلیارد دلار درآمد داشته باشد.
در سال ۲۰۰۹، اقتصادهای پیشرفته متعهد شدند تا سال ۲۰۲۰، ۱۰۰ میلیارد دلار را به کشورهای کمتر توسعه یافته اختصاص دهند تا به آسیب پذیرترین کشورهایی که تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار دارند، کمک کنند. با این حال، این تعهد عملی نشده است. عدم تمایل غرب در عمل به وعده‌های خود در طول همه گیری کووید-۱۹ یک عامل تفرقه انگیز در جهان جهانی است، اما این تنها عامل نیست. نقض اعتماد مشابه واکنش دیگری به بحران آب و هوا بود. در کنفرانس آب و هوا در پاریس در سال ۲۰۱۵، قدرت‌های غربی تعهد خود را برای کاهش و انطباق با تغییرات آب و هوایی در کشورهای در حال توسعه تجدید کردند. در واقع، کشورهای کم درآمد برای جبران خسارت کشورهای ثروتمند غربی پول با بهره قرض می‌کنند.
تولید ناخالص داخلی جهان در مجموع ۱۲۰ تریلیون یورو است که به طور متوسط برای حدود ۸ میلیارد نفر، کمی بیش از هزار یورو در ماه است. تفاوت در میانگین درآمد سرانه ملی همچنان زیاد است؛ تقریباً ۳ هزار یورو در ماه در کشورهای G۷، هزار یورو در ماه در کشورهای بریکس و کمتر از ۲۰۰ یورو ماهانه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا
تاثیر ظهور بریکس
موازنه قوا در جهان اکنون در حال تغییر است؛ در آگوست ۲۰۲۳، بریکس که در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد، به ۱۱ کشور گسترش یافت. بر اساس برابری قدرت خرید، برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی (که در سال ۲۰۱۱ به آن ملحق شدند) در سال ۲۰۲۲ مجموعاً بیش از ۴۰ تریلیون یورو تولید ناخالص داخلی داشتند، در حالی که کشورهای G۷ - ایالات متحده، کانادا، ژاپن، آلمان، فرانسه، بریتانیا، ایتالیا - تولید ناخالص داخلی ۳۰ تریلیون یورویی داشتند. به گفته توماس پیکتی، تولید ناخالص داخلی جهان در مجموع ۱۲۰ تریلیون یورو است که به طور متوسط برای حدود ۸ میلیارد نفر، کمی بیش از هزار یورو در ماه است. تفاوت در میانگین درآمد سرانه ملی همچنان زیاد است؛ تقریباً ۳ هزار یورو در ماه در کشورهای G۷، هزار یورو در ماه در کشورهای بریکس و کمتر از ۲۰۰ یورو ماهانه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا.
کشورهای بریکس به طور فزاینده‌ای موضوع یک ارز جدید تسویه حساب‌های بین المللی را مطرح می‌کنند؛ آیا این ارز واحد کشورهای بریکس، سبد ارزی یا مکانیسم‌هایی برای همگام‌سازی پول‌های ملی در فضای تجاری و اقتصادی جدید خواهد بود. این موضوع در حال حاضر توسط کارشناسان مورد بحث قرار گرفته و مهم است که ابزارها یا سیستم‌های پرداخت دیگر هرگز به سلاحی در دست گروهی از کشورها یا بازیگران «مطلوب» تبدیل نشوند. کشورهای جنوب جهانی اکنون با قاطعیت بیشتری موضوع غرامت را برای سال‌ها سلطه استعماری مطرح می‌کنند.
نظر شما