بازار؛ گروه استانها: گردشگران چه داخلی و چه خارجی با ورود به مقصد، نیازمند کسب اطلاع از ابعاد گوناگون مقصد نظیر جاذبه‌ها، مسیرها، فرهنگ و تاریخ هستند، لذا راهنمایان گردشگری از جمله نیروهایی هستند که با گردشگران در ارتباط مستقیم بوده و بیشترین زمان را نسبت به سایر عوامل با آن‌ها به‌سر می‌برند.
راهنمایان که به‌عنوان سفیران فرهنگی یک کشور نیز تلقی می‌شوند، نقش بسزایی در هدایت تأمین نیازمندی‌های مادی و معنوی گردشگران دارند؛ توانمندی هر یک از این افراد به جریان جهانگردی در هر کشوری رونق بخشیده و عدم کارایی آن‌ها مانع از رشد و توسعه جهانگردی می‌شود و لذا توجه به حل مشکلات این افراد می‌تواند در رونق گردشگری و درنهایت ارزآوری دخیل باشد.
متأسفانه از سال گذشته تاکنون به دلیل تعطیلی تورهای داخلی و گردشگری به دلیل بیماری کرونا حوزه گردشگری خسارات جبران‌ناپذیری را متحمل شد و در این راستا راهنمایان گردشگری نیز متأثر از این موضوع کار خود را از دست دادند و حال بسیاری از آن ها به دلیل تامین معیشت زندگی مجبور به تغییر شغل خود هستند.
در همین راستا به‌منظور آشنایی و هم‌چنین واکاوی مشکلات پیش روی این صنف با حمیده روح‌بخش رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری خراسان رضوی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح این مصاحبه را در ذیل می‌خوانید.
* کرونا چه ضرری به این صنف در نوروز امسال وارد کرد؟
انجمن صنفی راهنمایان گردشگری خراسان رضوی در حال حاضر دارای ۱۱۵ عضو است، با توجه به اینکه قبل از نوروز شاهد وضعیت بحرانی کرونا بودیم و راهنمایان گردشگری هم این فرصت را از دست دادند.
متأسفانه حداقل خسارتی که در این راستا برآورد می‌شود افزون بر یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای اعضاء است.
* چند نفر از اعضای این صنف بیمه هستند؟
متأسفانه هیچ‌یک از راهنمایان گردشگری به‌واسطه شغل راهنما بودن بیمه نیستند و موضوع بیمه سال‌هاست که در دست پیگیری است البته امسال در صحن علنی مجلس یک‌بار قرائت شد و لازم است یک‌بار دیگر به آن پرداخته شود و رای بیاورد.
اگرچه تصویب این قانون هم چندان برای راهنمایان امیدبخش نیست زیرا تصمیم بر این است که حدود دو هزار راهنمای گردشگری بیمه شوند و این در حالی است که تعداد افراد شاغل در این حرفه و راهنمایان گردشگری حداقل چندین برابر این سهمیه است!
* برای حمایت از راهنمایان بیکار شده آیا اقدامی شده؟
وقتی راهنمایان بیمه شغلی راهنما نداشته باشند مسلماً نمی‌توانند از بیمه هیچ‌گونه خسارتی بابت این ایام که به خاطر کرونا دریافت کنند، اقدامی که برای حمایت از راهنمایان انجام پذیرفته تنها در حد نامه‌نگاری از طرف انجمن و اعلام خسارت وارده و هم‌چنین نیازهای حمایتی بوده به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری بوده است.
تأسفانه هیچ‌یک از راهنمایان گردشگری به‌واسطه شغل راهنما بودن بیمه نیستند و موضوع بیمه سال‌هاست که در دست پیگیری است
در این راستا امیدواریم با مطرح‌شدن این موضوع در جلسات از طریق کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی و همین‌طور دیگر نهادهای مرتبط بسته‌های حمایتی برای این صنف در نظر گرفته شود.
با توجه به اینکه راهنمایان گردشگری در این مدت با بیکاری مطلق همراه بوده و شغل خود را از دست دادند لذا انتظار این است که توجه ویژه‌ای برای حل مشکلات آن‌ها در نظر گرفته شود.
* بی‌توجهی به راهنمایان چه عواقبی برای صنعت گردشگری دارد؟
اگر به راهنمایان از سوی نهادهای بالادستی توجه نشود ضرر بسیاری متوجه صنعت گردشگری خواهد شد زیرا موجب می‌شود نیروی انسانی متخصص و باتجربه و فعال در این حوزه برای امرارمعاش به حرفه و سایر شغل‌های دیگر روی بیاورد لذا این موضوع در آینده صنعت گردشگری را با کمبود نیروی متخصص روبرو می‌کند.
در این راستا تجربه نشان داده که بسیاری از افرادی که از این حرفه به حرفه دیگری نقل‌مکان کردند کمتر به شغل قبلی خود یا همان لیدری تور بازگشتند لذا این موضوع موجب می‌شود که در درازمدت صنعت گردشگری با کمبود نیروی متخصص و راهنمای گردشگری مواجه شود.
* تا قبل از شیوع کرونا مهم‌ترین مشکلات بر سر راه راهنمایان گردشگری چه بود؟
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که راهنمایان گردشگری خراسان رضوی تاکنون با آن مواجه بوده است تورهایی است که یا از طرف آژانس‌ها و یا از سوی افراد غیرمجاز برگزار می‌شود که در هیچ‌یک از آن‌ها رد پایی از راهنمایان متخصص و آموزش‌دیده نیست.
در این راستا گاها مشاهده می‌شود که از راهنمایان متخصص و غیرحرفه‌ای استفاده می‌شود که در عمل مجری این تورها حتی اجازه کار ندارند و این باعث می‌شود بازار کاری راهنمایان با نوسان مواجه شده و یا به دلیل غیرحرفه‌ای بودن با خاطرات نامناسبی برای گردشگر همراه شود.
* آژانس‌های خدماتی و مسافرتی تا چه میزان تمایل به استفاده از راهنمایان حرفه‌ای دارند؟
در مورد دفاتر خدمات مسافرتی تعدادی از این دفاتر که حرفه‌ای باشند و اسم و آوازه آژانس آن‌ها اهمیت داشته باشد مسلماً از راهنمایان متخصص، مجاز و دارای مدرک معتبر استفاده می‌کنند و البته تعدادی هم که فقط سود مادی برایشان مهم هست درصورتی‌که نظارتی بر آن‌ها نباشد ترجیح می‌دهند از راهنمایان غیرمجاز و ارزان‌قیمت استفاده کنند.
متأسفانه در برخی موارد دیده‌شده یک آژانس از پرسنل شاغل در دفتر مسافرتی خودش برای تور استفاده کرده که البته این موضوع تخلف است.
اگر به راهنمایان از سوی نهادهای بالادستی توجه نشود ضرر بسیاری متوجه صنعت گردشگری خواهد شد زیرا موجب می‌شود نیروی انسانی متخصص و باتجربه و فعال در این حوزه برای امرارمعاش به حرفه و سایر شغل‌های دیگر روی آورد لذا این موضوع در آینده صنعت گردشگری را با کمبود نیروی متخصص روبرو می‌کند.
در این راستا توقع ما از انجمن صنفی کارفرمایی دفاتر خدمات مسافرتی این است حرفه‌ای با این قضیه برخورد کنند و از راهنمایان مجاز استفاده کنند تا این گردونه به‌درستی بچرخد.
*نقش راهنمایان در گردشگری چیست و چرا این جایگاه و این شغل به‌درستی تبیین نشده است؟
به دلیل اینکه یک دید سنتی و قدیمی وجود دارد و هر شخصی فکر می‌کند می‌تواند وارد این گردونه شود و نظارت دقیقی هم به خاطر کمبود نیرو از طرف نهاد زی‌ربط وجود ندارد لذا در این راستا شاهد برخی بی‌نظمی‌ها و یا سوءاستفاده از طرف برخی افرا هستیم.
*چرا برخی گردشگران راهنما را بیشتر در قالب مترجم در ذهنشان تداعی می‌کنند؟
در تمامی تورهایی که به‌ویژه در کشورهای خارجی برگزار می‌شود تمامی گردشگران اطلاع دارند که راهنمای تور آن‌ها چه شخصی و با چه شرح وظایفی به آن‌ها خدمات ارائه می‌کند و لذا عنوان مترجم شاید بیشتر به‌این‌علت است که در یک کشور خارجی مسئله زبان بیشتر خودش را نشان می‌دهد و نیاز به دانستن زبان و ترجمه بیشتر احساس می‌شود.
واقعیت این است که ترجمه فقط یکی از کارهای معمولی است که راهنما انجام می‌دهد و لذا راهنما فقط نقش مترجم را ندارد.
*یک راهنمای خوب باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
گردشگران هنگام ورود به سرزمین مقصد نیازمند راهنمایی و آگاهی از محیط هستند و این امر توسط راهنمایان گردشگری یا سفیران فرهنگی انجام می‌شود لذا یک راهنمای تور برای اینکه بتواند وظایف خویش را به نحو مناسب و شایسته به انجام رساند باید از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشد.
راهنمای تور باید فردی خوش‌برخورد و شاداب، مبادی‌آداب، دارای توانایی ایجاد ارتباط کلامی و ظاهری آراسته باشد.
علاوه بر ویژگی‌های فردی گفته‌شده، راهنما باید از صلاحیت‌ها و ویژگی‌های یک مدیر در حرفه خود برخوردار باشد. این صلاحیت‌ها طیف وسیعی را تشکیل می‌دهند لذا درواقع او یک سازمان کوچک را که هدف آن کسب اطلاعات و لذت بردن است، هدایت می‌کند.
نظر شما