ونوس بهنود؛ بازار: بیشترین آمار مهاجرت و خالی از سکنه شدن روستاها در استان اردبیل به دو شهرستان خلخال و گرمی مربوط می شود و اتفاقا روزبه‌روز بر نرخ مهاجرت‌ها از این دو شهرستان نیز اضافه می شود. در این میان باوجوداینکه گرمی به‌عنوان یکی از شهرستان‌های محروم استان شناخته می‌شود اما حداقل در یک دهه اخیر عملا تغییری در وضعیت اقتصادی روستاهای این شهرستان دیده نمی‌شود.
در تشریح عمق فقر حاکم بر روستاهای استان، مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان اردبیل می‌گوید: وضعیت اقتصادی روستاها چندان قابل‌توجه نیست. پایش‌های میدانی ما نشان می‌دهد بخش عمده از روستاییان حتی قادر به استفاده از خدمات ارزان‌قیمت دولت نیز نیستند.
رضا عبداللهی در گفتگو با خبرنگار بازار، با اشاره به اینکه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر عمری ۱۵ ساله دارد، اظهار کرد: همچنان ما بر افزایش تعداد افراد تحت پوشش بیمه، به‌ویژه در بین جمعیت روستایی تأکیدداریم.
*چرا با وجود اینکه بیمه اجتماعی روستاییان به‌عنوان برنامه راهبردی به فرمانداران ابلاغ‌شده اما به اعتقاد شما استقبال کافی از این طرح نشده است؟
در وضعیت فعلی جامعه مشمول بیمه اجتماعی روستاییان در استان اردبیل ۱۸۱ هزار نفر است اما تا به امروز ۵۶ هزار نفر از این جمعیت تحت پوشش قرارگرفته‌اند.
این صندوق در ابتدا حمایت کشاورزان را دنبال می‌کرد اما بعدها خدمات را به بخش روستایی و عشایر توسعه دادند و امروز صندوق حتی ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر را هم در دستور کار قرار داده است.
ببینید هرچند اهمیت این صندوق در طی سال‌های گذشته، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی شده است، اما ما همچنان به دنبال جذب جامعه هدف هستیم.
دلیل عدم استقبال از این طرح متفاوت است؛ فقر اقتصادی، بی‌اطلاعی از خدمات و مقررات صندوق، کهولت سن و بی‌توجهی به‌ضرورت تحت پوشش قرار گرفتن و گاهی حتی فراموشی واریز هزینه سالانه موجب می‌شود استقبال چندانی از طرح مشاهده نشود.
*شما به موضوع فقر اشاره کردید؟ حق سالانه بیمه چقدر مقررشده و آیا تأمین آن برای روستاییان مشکل ساز نیست؟
حداقل حق بیمه سالانه ۳۳۰ هزار تومان و حداکثر ۸۴۰ هزار تومان است. لازم به ذکر است بیمه اجتماعی، بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی را پوشش می‌دهد و ما خدمات درمانی نداریم.
متأسفانه فرمایش شما درست است و پرداخت حتی ۳۳۰ هزار تومان برای برخی خانواده‌ها سخت و گاهی غیرممکن است. تا جایی که ممکن است فرد چند سال حق بیمه پرداخت کند اما در طول زمان این روند به دلیل مشکلات مالی متوقف شود.
گاهی روستایی و کشاورز درآمد مطلوبی ندارد که ممکن است به دلیل مشکلات کشت و زرع به وجود آمده باشد. به همین دلیل دیده می‌شود که از مزایای بیمه چشم‌پوشی کرده و از پرداخت آن منصرف می‌شوند.
*بیشترین مشکلات را در کدام مناطق استان اردبیل مشاهده می‌کنید؟
بیشترین مراجعه ما برای پوشش بیمه از پارس‌آباد و جعفرآباد است. طبیعی است به دلیل کشت مداوم، اغلب کشاورزان و روستاییان این منطقه وضعیت اقتصادی مطلوبی دارند و گاهی می‌خواهند حق بیمه بیشتری نیز پرداخت کنند تا از مزایای بازنشستگی بیشتری استفاده کنند.
اما در مقابل در شهرستان‌های خلخال و گرمی کمترین تقاضا برای پرداخت حق بیمه دیده می‌شود که به‌نوعی گویای فقر این مناطق است.
*به اعتقاد شما حذف خدمات درمانی از عوامل بازدارنده استقبال از بیمه روستایی نیست؟
صندوق از ابتدای فعالیت، خدمات درمانی را به‌منظور ممانعت از موازی کاری متقبل نشده است. ما هیچ محدودیت و منعی برای افراد تحت پوشش جهت استفاده از خدمات درمانی سایر نهادهای بیمه‌گر قائل نیستیم.
ممکن است افراد تحت پوشش ما از خدمات بیمه سلامت یا تأمین اجتماعی استفاده کند که در هر حالت در خدمت‌رسانی ما تغییری ایجاد نمی‌کند. فرد مختار است که بیمه درمانی را از هرکجایی که می‌خواهد دریافت کرده و سایر خدمات را از صندوق بیمه روستایی دریافت کند.
*به اعتقاد شما چقدر بیمه اجتماعی در بهبود معیشت روستایی و مهاجرت معکوس _که از اهداف خود می‌داند_، موفق عمل کرده است؟
اولویت ما پوشش جامعه هدف است. زمانی که فرد از بیمه برخوردار می‌شود، امیدواری به آینده افزایش می‌یابد. همین امیدواری موجب می‌شود تا افراد به مهاجرت نیندیشند و در روستای خود به سکونت ادامه دهند.
یا درعین‌حال به دلیل تسهیلات به وجود آمده و حمایت ارزان، به روستای خود بازمی‌گردد.
ماهانه سه هزار و ۵۰ نفر از صندوق بیمه اجتماعی مستمری دریافت می‌کنند که از این تعداد، ۲۵۰ نفر ازکارافتاده است که اگر حمایت صندوق نباشد در تأمین معیشت دچار مشکل می‌شوند.
*در صحبت‌هایتان اشاره کردید که پوشش بیمه در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر در دستور کار است. چرا صندوق نسبت به اجرای این طرح احساس مسئولیت کرده است؟
ببینید مشکل پوشش بیمه حتی در شهرها نیز دیده می‌شود. در استان اردبیل، ۳۵ هزار نفر در شهرهای زیر ۲۰ هزار خانوار، فاقد پوشش بیمه هستند. ما برای اینکه بتوانیم به نیاز این افراد پاسخ دهیم، خدمات خود را افزایش داده ایم.
در سایر نهادهای بیمه‌گر شرایطی وجود دارد که شاید همه افراد نتوانند از خدمات بیمه استفاده کنند. اما در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، تسهیل پوشش بیمه را شاهد هستیم و امسال نیز در استان اردبیل پوشش ۱۰ هزار نفر را هدف‌گذاری کردیم.
تمامی افراد ۱۸ تا ۵۰ سال می‌توانند در این صندوق عضو شده و از خدمات آن بهره‌مند شوند.
*ممکن است افرادی سابقه بیمه در سایر نهادها ازجمله تأمین اجتماعی را داشته باشند. آیا این سابقه در عضویت صندوق از بین می‌رود یا بیمه فرد استمرار سابقه قبلی خواهد بود؟
تمامی سوابق بیمه قابل‌استمرار است. نزدیک به ۱۰۰ پرونده در این خصوص برای افراد تحت پوشش تشکیل دادیم و از تأمین اجتماعی سابقه آن‌ها را درخواست کردیم و منتظر وصول پاسخ هستیم.
در برخی مواقع عدم اطلاع افراد از این موضوع موجب می‌شود از خدمات بیمه منصرف شوند. گاهی فرد به‌عنوان‌مثال در بازه سنی مشمولان نیست اما سابقه بیمه متناسبی دارد که مازاد سن را جبران می‌کند. لازم است اطلاع‌رسانی از خدمات این صندوق باهدف حمایت اقشار کم برخوردار افزایش یابد.
نظر شما