بازار؛ گروه بین الملل: «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری مشترک با «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به این سوال که با توجه به صحبت‌هایی درباره ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین، نظر او درباره مشارکت کشورهای حاشیه خلیج فارس در این توافق چیست، گفت: من به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام(توافق هسته‌ای) تمام انرژی خود و تمام تیمم را به کار می‌گیرم تا این مذاکرات موفق باشد. امیدوارم مذاکرات در وین به زودی با وزیر امور خارجه جدید ایران(حسین امیرعبداللهیان) آغاز شود.
بورل با اشاره به حضور اخیر امیرعبداللهیان در نیویورک برای شرکت در نشستی درباره فلسطین گفت: ما در این باره در نیویورک گفت‌وگو کردیم و پاسخ مثبت بود، اگرچه تاریخ مشخصی در نظر گرفته نشد. اما زمان رو به پایان است و ازسرگیری این مذاکرات اهمیت دارد.
او افزود: درک می‌کنم که ایران برای بررسی پرونده مذاکرات به زمان نیاز دارد اما دیگر شرکای برجام نگران این تاخیر هستند. ما باید از این فرصت برای بازگشت سریع ایران به مذاکرات استفاده کنیم. درک می‌کنم که این مذاکرات تا چه اندازه برای منطقه، به ویژه عربستان سعودی اهمیت دارد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با گفتن این که نگرانی‌های عربستان سعودی درباره برنامه هسته‌ای ایران یکی از ارکان اصلی امنیت این کشور، اروپا، خاورمیامه و دیگر جاهای جهان است، گفت: تفاوت زیادی میان تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای و تبدیل نشدن آن وجود دارد. به لطف این توافق، فکر می‌کنیم که جلوی تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای را گرفته‌ایم و باید به کانال‌های دیپلماتیک بازگردیم تا مانع رخ دادن آن شویم.
بورل، سرانجام، درباره مشارکت کشورهای منطقه بیان کرد: منطقه به طور مستقیم در این مذاکرات مشارکت ندارد چراکه میان ایران و برخی کشورها به نمایندگی از جامعه جهانی برگزار می‌شود. نقش من فقط نقش هماهنگ‌کننده است و تلاش می‌کنم ایران در یک طرف و جامعه جهانی در طرف دیگر را در کنار یکدیگر قرار دهم. اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آنها در نظر گرفته خواهد شد.
اظهارات بورل در پی این مطرح می‌شود که مذاکرات وین پس از تغییر دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، از مارس ۲۰۲۲ با هدف احیای توافق هسته‌ای آغاز شد.
با وجود سطحی از پیشرفت‌ها، این مذاکرات با ادعای آمریکا و متحدان اروپایی آن، مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین از طریق عرضه پهپادهای جنگی به آن-ادعایی که از سوی تهران و مسکو بارها رد شد-همچنین با مداخله در امور داخلی ایران و به بهانه «نقض حقوق بشر در ایران» با وقفه‌ای طولانی روبه‌رو شده است.
اگرچه، ایران تاکید کرده است در صورتی که طرف مقابل در توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهد، آماده نهایی کردن «توافقی خوب» در وین برای لغو کلیه تحریم‌ها است که تامین‌کننده منافع ملی ایران باشد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره لغو مذاکره ایران و آمریکا در عمان تصریح کرد: موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده به ویژه ابتکار سلطان عمان از نظر ما باز و مفتوح است. شرایط جاری و اهمیت موضوع فلسطین و تاثیری که ایجاد کرده ممکن است که در اولویت‌ها جابجایی ایجاد کرده باشد و این تحولات می‌تواند در برخی از موضوعات تاثیرگذار باشد و تقدم و یا تاخری را ایجاد کند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
*در بحبوحه جنگ غزه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد خروج از برجام اشتباه بوده است، چرا که یکی از مسائل امنیتی با ایران را حل کرده بود. ارزیابی شما از سخنان وی در این مقطع زمانی چیست؟
سخنان بلینکن در این زمان بی معنی است. جو بایدن، رئیس بلینکن، فرصت کافی برای ترمیم بسیاری از آسیب‌هایی که ترامپ به برجام وارد کرده بود، اما نه همه آنها را داشت، اما او از انجام هر کار معناداری خودداری کرد. بایدن حتی یک فرمان اجرایی برای بازگرداندن حتی بخش‌های جزئی توافق خوب‌تری صادر نکرد که سلفش آن را به هم ریخته بود.
*جوزب بورل نیز بعد از جنگ غزه اعلام کرد زمان برای مذاکرات احیای برجام رو به پایان است و ازسرگیری این مذاکرات اهمیت دارد. درک می‌کنم که این مذاکرات تا چه اندازه برای منطقه، به ویژه عربستان سعودی اهمیت دارد.سخنان وی را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا به معنای تلاشی برای از سرگیری فوری مذاکرات است؟
جملات بورل، مانند بلینکن، توخالی است. صادقانه بگویم، برجام در حال حاضر یک موضوع بحث برانگیز است. نه عربستان سعودی و نه هیچ کشور غیر امضاکننده دیگر توافق برجام نمی توانند نقش مثبتی در بازنویسی یک توافق مرده ایفا کنند.
این یک اشتباه بود که ایران مسائل هسته ای خود را با روابط تهران با اتحادیه اروپا در هم آمیخت، نهادی که برنامه گسترده ای داشت تا با استفاده از موضوع هسته ای، سیاست های غرب را علیه ایران تحمیل کند
*بورل همچنین گفته است اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آنها در نظر گرفته خواهد شد. به نظر میرسد این موضوع جدید مطرح می شود. کشورهای عربی قبل از این نیز خواستار حضور مستقیم در مذاکرات بودند که با مخالفت مواجه شده بود. آیا اتفاق جدیدی رخ داده است؟ آیا این موضوع روند مذاکرات را پیچیده تر نمی کند؟
این یک اشتباه بود که ایران مسائل هسته ای خود را با روابط تهران با اتحادیه اروپا در هم آمیخت، نهادی که برنامه گسترده ای داشت تا با استفاده از موضوع هسته ای، سیاست های غرب را علیه ایران تحمیل کند. موضوع هسته ای باید در محدوده انحصاری چارچوب ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی باقی می ماند. ایران یکی از امضاکنندگان NPT است و تهران توافقنامه پادمان را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا کرده است. این گونه است که کشورها با پرسش ها و نگرانی های آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته ای خود برخورد می کنند.
من از اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران گیج شدم. صادقانه بگویم، آنها به همان اندازه گیج کننده هستند که بلینکن و بورل گفته اند
*سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز بعد از جنگ غزه درباره مذاکرات هسته‌ای گفته است موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده و در چارچوب ابتکار سلطان عمان مفتوح است. طبیعتاً شرایط و مسئله فلسطین که اولویت‌های منطقه ای و بین المللی را جا به جا کرده، می تواند برخی موضوعات را تحت الشعاع قرار دهد و یا تقدم و تاخری ایجاد کند.ارزیابی شما از این سخنان چیست؟
من از اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران گیج شدم. صادقانه بگویم، آنها به همان اندازه گیج کننده هستند که بلینکن و بورل گفته اند. به نظر می رسد که همه طرف ها در این نقطه بی سکان هستند و در تاریکی به امید اصابت به اهدافشان تیراندازی می کنند.
مسیر برجام به بن بست رسیده است. نمی توان با جدیت همان مسیر اشتباه را دنبال کرد و به نتیجه ای متفاوت امیدوار بود
*با توجه به سخنان مقامات دو طرف برجام، آیا امکان آغاز مذاکرات در چند ماه آینده وجود دارد؟
همانطور که قبلاً گفتم، مسیر برجام به بن بست رسیده است. نمی توان با جدیت همان مسیر اشتباه را دنبال کرد و به نتیجه ای متفاوت امیدوار بود. ساختن طبقات بیشتر در ساختمانی که پایه آن ضعیف و قابل فرو ریختن است خطرناک است. همانطور که در مصاحبه‌های قبلی‌ام اشاره کرده بودم، سیاست «نه جنگ، نه صلح» بین تهران و واشنگتن پایدار نیست. در بهترین شرایط، این سیاست یکی پس از دیگری به توافقات شکست خورده منجر خواهد شد.
نظر شما