بازار؛ گروه بین الملل: «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری مشترک با «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به این سوال که با توجه به صحبت‌هایی درباره ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین، نظر او درباره مشارکت کشورهای حاشیه خلیج فارس در این توافق چیست، گفت: من به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام(توافق هسته‌ای) تمام انرژی خود و تمام تیمم را به کار می‌گیرم تا این مذاکرات موفق باشد. امیدوارم مذاکرات در وین به زودی با وزیر امور خارجه جدید ایران(حسین امیرعبداللهیان) آغاز شود.
بورل با اشاره به حضور اخیر امیرعبداللهیان در نیویورک برای شرکت در نشستی درباره فلسطین گفت: ما در این باره در نیویورک گفت‌وگو کردیم و پاسخ مثبت بود، اگرچه تاریخ مشخصی در نظر گرفته نشد. اما زمان رو به پایان است و ازسرگیری این مذاکرات اهمیت دارد.
او افزود: درک می‌کنم که ایران برای بررسی پرونده مذاکرات به زمان نیاز دارد اما دیگر شرکای برجام نگران این تاخیر هستند. ما باید از این فرصت برای بازگشت سریع ایران به مذاکرات استفاده کنیم. درک می‌کنم که این مذاکرات تا چه اندازه برای منطقه، به ویژه عربستان سعودی اهمیت دارد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با گفتن این که نگرانی‌های عربستان سعودی درباره برنامه هسته‌ای ایران یکی از ارکان اصلی امنیت این کشور، اروپا، خاورمیامه و دیگر جاهای جهان است، گفت: تفاوت زیادی میان تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای و تبدیل نشدن آن وجود دارد. به لطف این توافق، فکر می‌کنیم که جلوی تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته‌ای را گرفته‌ایم و باید به کانال‌های دیپلماتیک بازگردیم تا مانع رخ دادن آن شویم.
بورل، سرانجام، درباره مشارکت کشورهای منطقه بیان کرد: منطقه به طور مستقیم در این مذاکرات مشارکت ندارد چراکه میان ایران و برخی کشورها به نمایندگی از جامعه جهانی برگزار می‌شود. نقش من فقط نقش هماهنگ‌کننده است و تلاش می‌کنم ایران در یک طرف و جامعه جهانی در طرف دیگر را در کنار یکدیگر قرار دهم. اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد.
اظهارات بورل در پی این مطرح می‌شود که مذاکرات وین پس از تغییر دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، از مارس ۲۰۲۲ با هدف احیای توافق هسته‌ای آغاز شد.
با وجود سطحی از پیشرفت‌ها، این مذاکرات با ادعای آمریکا و متحدان اروپایی آن، مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین از طریق عرضه پهپادهای جنگی به آن-ادعایی که از سوی تهران و مسکو بارها رد شد-همچنین با مداخله در امور داخلی ایران و به بهانه «نقض حقوق بشر در ایران» با وقفه‌ای طولانی روبه‌رو شده است.
اگرچه، ایران تاکید کرده است در صورتی که طرف مقابل در توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهد، آماده نهایی کردن «توافقی خوب» در وین برای لغو کلیه تحریم‌ها است که تامین‌کننده منافع ملی ایران باشد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره لغو مذاکره ایران و آمریکا در عمان تصریح کرد: موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده به ویژه ابتکار سلطان عمان از نظر ما باز و مفتوح است. شرایط جاری و اهمیت موضوع فلسطین و تاثیری که ایجاد کرده ممکن است که در اولویت‌ها جابجایی ایجاد کرده باشد و این تحولات می‌تواند در برخی از موضوعات تاثیرگذار باشد و تقدم و یا تاخری را ایجاد کند.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» معاون اسبق کاخ سفید و استاد دانشگاه پرینستون به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.
حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*در بحبوحه جنگ غزه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد خروج از برجام اشتباه بوده است، چرا که یکی از مسائل امنیتی با ایران را حل کرده بود. ارزیابی شما از سخنان وی در این مقطع زمانی چیست؟
من موافقم که خروج ترامپ از برجام یک اشتباه وحشتناک بود.
فکر می کنم که رئیس جمهور بایدن مایل است تا پس از انتخابات بعدی ایالات متحده از تکمیل مذاکرات اجتناب کند
*جوزب بورل نیز بعد از جنگ غزه اعلام کرد زمان برای مذاکرات احیای برجام رو به پایان است و ازسرگیری این مذاکرات اهمیت دارد. درک می‌کنم که این مذاکرات تا چه اندازه برای منطقه، به ویژه عربستان سعودی اهمیت دارد.سخنان وی را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا به معنای تلاشی برای از سرگیری فوری مذاکرات است؟
من امیدوارم که چنین شود، اما فکر می کنم که رئیس جمهور بایدن مایل است تا پس از انتخابات بعدی ایالات متحده از تکمیل مذاکرات اجتناب کند. ایران در آمریکا محبوبیتی ندارد. حمایت آن از حماس و روسیه اکنون دلیل دیگری است و بسیاری بایدن را به مذاکره با شیطان متهم می‌کنند - همانطور که بسیاری در ایران آمریکا را «شیطان بزرگ» توصیف می‌کنند.
جایگزین بلندمدت برای گسترش نیروگاه‌های غنی‌سازی ملی، نیروگاه‌های چند ملیتی است که به طور مشترک توسط همه کشورهای دارای نیروگاه هسته‌ای در یک منطقه مدیریت می‌شوند
*بورل همچنین گفته است اگرچه، کشورهای منطقه و عربستان سعودی مستقیما پای میز مذاکرات نیستند، نگرانی‌های آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد.به نظر میرسد این موضوع جدید مطرح می شود. کشورهای عربی قبل از این نیز خواستار حضور مستقیم در مذاکرات بودند که با مخالفت مواجه شده بود. آیا اتفاق جدیدی رخ داده است؟ آیا این موضوع روند مذاکرات را پیچیده تر نمی کند؟
نمی‌دانم بورل به چه چیزی اشاره می‌کند، اما، همانطور که می‌دانید، من فکر می‌کنم که جایگزین بلندمدت برای گسترش نیروگاه‌های غنی‌سازی ملی، نیروگاه‌های چند ملیتی است که به طور مشترک توسط همه کشورهای دارای نیروگاه هسته‌ای در یک منطقه مدیریت می‌شوند.
*سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز بعد از جنگ غزه درباره مذاکرات هسته‌ای گفته است موضوع مذاکرات در چارچوب تعریف شده و در چارچوب ابتکار سلطان عمان مفتوح است. طبیعتاً شرایط و مسئله فلسطین که اولویت‌های منطقه ای و بین المللی را جا به جا کرده، می تواند برخی موضوعات را تحت الشعاع قرار دهد و یا تقدم و تاخری ایجاد کند.ارزیابی شما از این سخنان چیست؟
من بیانیه ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳ وزیر خارجه عمان را خوانده ام. من با ارزیابی او از وضعیت موافقم. با این حال، من فکر نمی کنم که رهبری فعلی حماس یا دولت نتانیاهو بخواهند مذاکره کنند.
*با توجه به سخنان مقامات دو طرف برجام، آیا امکان آغاز مذاکرات در چند ماه آینده وجود دارد؟
در اصل اگر اروپایی ها پیش قدم شوند بله. من فکر نمی‌کنم تا زمانی که بایدن (انشاءالله) دوباره انتخاب نشود، دولت بایدن بتواند کار زیادی انجام دهد.
نظر شما