بازار؛ گروه راه و مسکن: در حالی این روزها بازار مسکن در رکود شدید خود به سر می برد که کارشناسان بر این باور هستند که اگر تورم مسکن به دلیل بالا بودن سهم خود در سبد خانوار را کنترل کنیم می توانیم تورم عمومی را نیز کنترل کنیم.
در خصوص تورم مسکن در کشور می توان اینطور عنوان کرد که تورم عمومی هم بر بخش مسکن تاثیر می گذارد. یعنی مسکن هم از تورم عمومی تاثیر می گیرد و هم اینکه به دلیل بالا بودن سهم خود در سبد خانوار می تواند بر تورم عمومی تاثیر بگذارد. آمارهایی که در خصوص قیمت مسکن در دی ماه برای شهر تهران منتشر شد و سپس چند ماهی متوقف شد نشان داد که هنوز هم سهم بزرگی از سبد هزینه خانوار خرج مسکن می شود. موضوعی که به تدریج تبدیل به یک معضل بسیار بزرگ برای خیلی از خانواده ها شده و خرید مسکن این روزها آرزوی جوانان شده است.
این روزها اگر چه بازار مسکن در رکود به سر می برد اما رشد نهاده های ساختمانی، موجب رشد قیمت تمام شده ساخت و در نهایت رکود تورمی در بخش مسکن می شود. در حال حاضر با توجه به این که بیشتر نهاده های ساختمانی گران شده اند، وضعیت مسکن نیز با شرایط بحرانی رو به روست. به نحوی که تمام ابعاد مسکن سازی تحت تاثیر قرار گرفته اند.
در کشورهای اروپایی و توسعه یافته، سهم مسکن در سبد خانواده خیلی کمتر است. به نحوی که افراد تنها ۲۰ درصد درآمد خود را به مسکن اختصاص می دهند. اما برای کشور ما، این عدد حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد است
با افزایش تورم در این بازار، مردم ناچار هستند که بخش زیادی از درآمد خود را صرف هزینه های مسکن کنند. در کشورهای اروپایی و توسعه یافته، سهم مسکن در سبد خانواده خیلی کمتر است. به نحوی که افراد تنها ۲۰ درصد درآمد خود را به مسکن اختصاص می دهند. اما برای کشور ما، این عدد حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد است.
اما آخرین گزارش مرکز آمار ایران که در خرداد ماه امسال منتشر شد نشان میدهد سهم مسکن از سبد هزینه خانوارهای ایرانی به ۳۶ درصد و سهم تهرانیها به حدود ۵۰ درصد رسیده است. این در حالی است که بر اساس استانداردهای جهانی سهم مسکن از سبد خانوار تا سقف ۳۰ درصد است و در صورتی که این هزینه بیشتر شود به معنای کاهش سطح رفاه خواهد بود.
بر کسی پوشیده نیست که اگر کسی در ایران خانه نداشته باشد فقط در پنج سال گذشته بر اساس رشد قیمت ملک تا چه میزان از تورم عقب مانده است
برخی از کارشناسان بر این باور هستند که «متوسط قیمت آپارتمان در تهران آذر ماه سال ۱۳۹۷ حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است. به نظر میرسد متوسط قیمت مسکن در پایان خرداد سال جاری به متری ۶۵ میلیون تومان رسید. پس بر کسی پوشیده نیست که اگر کسی در ایران خانه نداشته باشد فقط در پنج سال گذشته بر اساس رشد قیمت ملک تا چه میزان از تورم عقب مانده است.»
مطابق با آنچه مرکز آمار ایران اخیرا منتشر کرده است سهم مسکن از سبد خانوار در استانهای کشور میزان متفاوتی دارد. بر این اساس مسکن ۴۷.۹ درصد از هزینههای خانوارهای تهرانی را شامل میشود؛ به عبارت دیگر ساکنان این کلانشهر نزدیک به نیمی از درآمد خود را به هزینههای مربوط به مسکن اختصاص میدهند.
این در حالی است که مشاهدات میدانی نشان میدهد برای قشری از ساکنان تهران این هزینه ممکن است تا ۷۰ درصد نیز برسد. پس از تهران، استان البرز در رتبه دوم قرار دارد و ۴۰ درصد از هزینه خانوارهای استان البرز صرف مسکن میشود. پس از آن نیز همدان با ۳۷.۹ درصد در رتبه سوم قرار دارد.
در سبد خانوارهای ایرانی، اصلیترین هزینه مسکن است و اگر نتوانیم تورم مسکن را کنترل کنیم، تلاشهای دولت برای مهار تورم در سایر حوزهها خیلی در زندگی مردم ملموس نخواهد بود
«بابک نگاهداری» رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در حاشیه اجلاس سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان ایران در پاسخ به این پرسش که آیا مسکن همچنان بالاترین نقش را در سهم سبد خانوار ایرانی ها دارد؟ گفت: در سبد خانوارهای ایرانی، اصلیترین هزینه مسکن است و اگر نتوانیم تورم مسکن را کنترل کنیم، تلاشهای دولت برای مهار تورم در سایر حوزهها خیلی در زندگی مردم ملموس نخواهد بود.
وی با یادآوری اینکه قیمت مسکن و اجارهبها در بازه زمانی ۵ ساله یعنی از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۲، ۱۰ برابر شده تاکید کرد: ناترازی عرضه و تقاضا در بازار مسکن دلیل اصلی است. این ناترازی مربوط به کاهش تولید مستمر در دهه ۹۰ است.
نگاهداری در پاسخ به این پرسش که آیا می توان سهم مسکن را از سبد خانوار کاهش و یا بهبود بخشید؟ گفت: اتفاقا قانون جهش تولید که پس از طرح مسکن مهر آمد و سپس مقرر شد با اجرای طرح نهضت ملی مسکن سالانه یک میلیون واحد مسکونی احداث شود در راستای همین برنامه بود. یعنی دولت با همتی که از خود نشان داد موضوع مسکن را بیش از پیش جدی گرفت. اما خب این جدی گرفتن نیازمند همراهی مابقی دستگاه های ذیربط و سیستم بانکی است.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: اگر می خواهیم به سمتی حرکت کنیم که مسکن را از این وضعیت نجات دهیم باید به صورت تمام وقت و با همتی بالا و همراهی سیستم بانکی به پیش برویم. باید ناترازی عرضه و تقاضا را بهبود ببخشیم. طرح نهضت ملی مسکن در همین راستا قرار گرفته و باید دید به کجا ختم می شود.
ناترازی عرضه و تقاضا که از دهه ۹۰ به دلیل عدم توجه به ساخت مسکن استارت خورد باعث شد تا در ۵ سال گذشته قیمت مسکن و اجاره بها ۱۰ برابر رشد کند
نگاهداری با اشاره به اینکه از عُمر طرح نهضت ملی مسکن دو سال می گذرد و آمارهای وزارت راه و شهرسازی و سازمان ملی زمین و مسکن نشان می دهد سرعت طرح مزبور بالا است ادامه داد: این ناترازی عرضه و تقاضا که از دهه ۹۰ به دلیل عدم توجه به ساخت مسکن استارت خورد باعث شد تا در ۵ سال گذشته قیمت مسکن و اجاره بها ۱۰ برابر رشد کند.
وی تصریح کرد: باید از تجربه مسکن مهر در اجرای نهضت ملی مسکن استفاده کنیم ضمن اینکه باید برنامه های مدونی برای سوداگری و اثربخشی در بازار مسکن داشته باشیم.
سهم مسکن از سبد خانوار در استانهای کشور میزان متفاوتی دارد. بر این اساس مسکن ۴۷.۹ درصد از هزینههای خانوارهای تهرانی را شامل میشود؛ به عبارت دیگر ساکنان این کلانشهر نزدیک به نیمی از درآمد خود را به هزینههای مربوط به مسکن اختصاص میدهند
مطابق با آنچه مرکز آمار ایران اخیرا منتشر کرده است سهم مسکن از سبد خانوار در استانهای کشور میزان متفاوتی دارد. بر این اساس مسکن ۴۷.۹ درصد از هزینههای خانوارهای تهرانی را شامل میشود؛ به عبارت دیگر ساکنان این کلانشهر نزدیک به نیمی از درآمد خود را به هزینههای مربوط به مسکن اختصاص میدهند.
این در حالی است که مشاهدات میدانی نشان میدهد برای قشری از ساکنان تهران این هزینه ممکن است تا ۷۰ درصد نیز برسد. پس از تهران، استان البرز در رتبه دوم قرار دارد و ۴۰ درصد از هزینه خانوارهای استان البرز صرف مسکن میشود. پس از آن نیز همدان با ۳۷.۹ درصد در رتبه سوم قرار دارد.
در مقابل این سه استان، کهگیلویه و بویراحمد با ۱۸.۶، خراسان جنوبی با ۲۰.۷ و چهارمحال و بختیاری با ۲۱.۷ درصد کمترین سهم مسکن از هزینههای خالص خانوار شهری را دارند.
بالا رفتن سهم مسکن در سبد هزینه خانوارها باعث شده تا طبق آمارهایی که برخی از اعضای اتحادیه مشاوران املاک به آن اشاره و اذعان کردند در شهر تهران بسیاری از مستاجران و حتی متقاضیان خرید مسکن به دلیل ناتوانی در تهیه مسکن به حاشیه شهرها کشیده شوند.
نظر شما