نسترن فرامرزی*بازار: هر جامعه‌ای به عنوان یک حلقه مهم از زنجیره توسعه و پیشرفت ملی شناخته می‌شود و تمام برنامه های زیرساختی و اقتصادی با تکیه بر سرمایه های اجتماعی بنا خواهد شد لذا توجه به توانمندی جامعه امری ضروری است. توانمندسازی و افزایش دانش جوامع محلی به عنوان یک اصل اساسی، نقشی بسیار مهم در کاهش صدمات به منابع ملی، افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف انرژی، بهبود سرعت توسعه، ماندگاری برنامه ها و رسیدن به اهداف بخصوص در بخش کشاورزی و رشد تولید ایفا می‌کند.
در حقیقت باید گفت برای رسیدن به توسعه پایدار که هم تامین کننده نیازها باشد و هم حافظ محیط زیست، توانمندی سازی و آموزش رکن اساسی شناخته می شود و هدف نهایی آن برای جامعه افزایش رفاه و حفظ ذخایر برای آیندگان است.
از زمان‌های گذشته تا به امروز، جوامع محلی همواره نقش مهمی در نگهداری و حفظ منابع ملی داشته‌اند. اما با تغییرات سریع در جهان مدرن، ضرورت افزایش دانش و توانمندی‌های این جوامع نیز بیش از پیش آشکار شده است. علوم و فناوری که پیشتر سرعتی به اندازه یک قرن داشتند در عصر حاضر به تغییرهای متعدد در دهه رسیده است و این مساله همسو بودن آموزش جوامع با فناوری و دانش روز را مهمتر و البته سختتر کرده است. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این افزایش توانمندی‌ها به عوامل بسیاری کمک می‌کند
کاهش صدمات به منابع ملی
توانمندی‌های جوامع محلی، از طریق ارتقاء دانش، آموزش‌های کشاورزی پیشرفته و مدیریت بهینه منابع طبیعی، به کاهش صدمات به منابع ملی کمک می‌کند. با افزایش آگاهی در مورد روش‌های پایدار کشاورزی، جلوگیری از تخریب جنگل‌ها و حفظ تنوع زیستی، به تعادل بیشتری در اکوسیستم‌ها کمک می‌کنیم.
بخش زیادی از آب و خاک کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود. به گفته آمار رسمی بیش از ۸۷ تا ۹۰ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف شده و خاک کشور نیز به دلیل عدم رعایت الگوهای درست کشاورزی صدمات بسیاری دیده است. مواردی همچون استفاده بی رویه از کود و سم، استفاده از نهاده های بی کیفیت، فشار با کشت های پیاپی به خاک و ... باعث شده یکی از دغدغه های جدی آینده اقتصادی کشور حفظ آب و خاک باشد در چنین شرایطی آموزش و توانمندسازی بهترین و موثرترین راه عبور از چالش هاست.
افزایش بهره‌وری در کشاورزی
آموزش‌های کشاورزی به جوامع محلی، روش‌های نوین و علمی در زمینه کاشت، داشت و مدیریت محصولات کشاورزی را معرفی می‌کند. این اقدامات منجر به افزایش بهره‌وری، کیفیت بالاتر محصولات و کاهش هدررفت منابع می‌شود. امروزه کشاورزی دنیا با ترکیب تکنولوژی و پژوهش به دستاوردهایی که رسیده نه تنها مصرف منابع ملی را کاهش داده بلکه تولید را در سطح زیر کشت به چندین برابر افزایش داده است و باعث شده میزان رشد اقتصادی ذی نفعان چندبرابر شود.
این مساله در کشور ما که به دلایل مختلف همچون عدم آگاهی از روش ها و تکنولوژی های نوین همچنان مورد توجه قرار نگرفته و ضروری است با انتقال دانش و توانمند ساختن ذی نفعان بهره وری را ارتقاء دهیم. در چنین شرایطی قطعا شاهد رشد تولید نیز خواهیم بود. این افزایش بهره‌وری در کشاورزی، تولیدات بیشتر و ارزش افزوده را ایجاد می‌کند و بهبود شرایط اقتصادی جامعه را تسهیل می‌کند.
حفاظت از محیط زیست
حفظ محیط زیست به عنوان عامل تاثیرگذار در کشاورزی پایدار مطرح می شود و کاهش استفاده از مواد و سموم شیمیایی، آفت کش ها و افزایش کارایی کودها و در نهایت ارتقاء بهره وری و بازدهی کشاورزی با کاهش مصرف نهاده ها از روش های این حفاظت است. همچنین جلوگیری از فرسایش خاک با روش های نوین موضوع دیگری از حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی در بخش کشاورزی است که در این سال ها بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است.
آگاهی از اهمیت حفاظت از منابع ملی و محیط زیست به دلیل وابستگی درآمد کشاورزان به این بخش ها بسیار مهم و کلیدی است و در صورتی که بهترین و جدیدترین روش ها به جوامع محلی منتقل شود ضمن بهبود درآمدهای حوزه کشاورزی شاهد حفاظت بهتر نیز خواهیم بود.
در نتیجه، باید توجه کنیم که افزایش دانش و توانمندی‌های جوامع محلی نه تنها به توسعه محلی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر کاهش صدمات به منابع ملی، افزایش بهره‌وری در کشاورزی و رشد تولید دارد. با سرمایه‌گذاری در آموزش و ارتقاء دانش افراد، می‌توانیم به سوی توسعه پایدار و آینده بهتری برای جامعه خود حرکت کنیم.
* کارشناس کشاورزی
نظر شما