بازار؛ گروه بین الملل: روز سه‌شنبه ۱۳ تیر ماه و در بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام شد.
«نارندرا مودی» نخست وزیر هند در سخنرانی افتتاحیه در این نشست از ایران به عنوان عضو جدید سازمان شانگهای یاد کرد و به ایران تبریک گفت و افزود: برای مردم ایران و سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران آرزوی بهترین‌ها را دارم چرا که ایران دیگر به طور رسمی به عنوان عضو رسمی سازمان شانگهای پذیرفته می‌شود.
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هم طی سخنانی در این نشست عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای را تبریک گفت و افزود: پیوستن رسمی ایران به این سازمان می‌تواند ظرفیت جدیدی به آن بیفزاید.
امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان هم در این نشست عضویت دائم ایران در این سازمان را تبریک گفت.
سید ابراهیم رئیسی نیز به عنوان رئیس جمهور نهمین عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقه‌ای، بزرگترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلح‌سازی را ظرفیت تمدنی آنها دانست و اظهار داشت: اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده باید با تکیه بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاری‌های شانگهای که نماد این «خانواده بزرگ تمدنی» است اکنون در جایگاهی ایستاده که می‌تواند، افق‌های جدیدی از همگرایی منطقه‌ای و همکاری‌های امنیت‌ساز را بنا نهد. جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان سازمانی در حال رشد با شاخصه‌ها و ظرفیت‌های قابل توجه، از جایگاه ممتازی در ارتقاء روند توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی برخوردار است. قطعاً مزایای عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، در تاریخ ماندگار خواهد شد.
در خصوص اهمیت تعضویت ایران در این سازمان، خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
پذیرش ایران قلمرو سازمان همکاری شانگهای را تا خلیج فارس گسترش می دهد و آن را فراتر از یک سازمان آسیای مرکزی و جنوب آسیا می کند
*ایران به عنوان نهمین عضو به صورت رسمی عضو دائمی سازمان همکاری شانگهای شد. اهمیت این عضویت در نظم در حال گذار جهانی چیست؟
اهمیت آن چندان مربوط به نظم جهانی نیست، بلکه بیشتر از اهمیت منطقه ای برخوردار است. پذیرش ایران قلمرو سازمان همکاری شانگهای را تا خلیج فارس گسترش می دهد و آن را فراتر از یک سازمان آسیای مرکزی و جنوب آسیا می کند.
عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، حس حمایت بیشتر از ایران را در مواجهه با غرب بر سر مسائل هسته‌ای یا سایر موضوعات، افزایش می‌دهد
*به نظر شما نفع طرفین از عضویت دائم ایران در این سازمان چیست؟
عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، حس حمایت بیشتر از ایران را در مواجهه با غرب بر سر مسائل هسته‌ای یا سایر موضوعات، افزایش می‌دهد. تا آنجا که سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک سازمان اقتصادی - با صحبت در مورد ایجاد یک منطقه تجارت آزاد در داخل آن - توسعه می یابد - اکنون ایران در موقعیت بهتری برای بهره مندی اقتصادی از چنین ترتیباتی قرار دارد.
*کشورهای هند، چین و روسیه به عنوان محورهای اصلی این سازمان از عضویت دائم ایران استقبال کردند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
هر یک از اعضای موجود دلایل خاص خود را برای نگاه مثبت به عضویت ایران داشت. جهت گیری ضد غربی روسیه و چین باعث می شود که این کشورها تمایل به روابط نزدیکتر با کشورهایی داشته باشند که مانند ایران، تقابل خود را با دموکراسی های غربی دارند. هند محاسبات خود را بر اساس روابط دوجانبه مهم خود با ایران و احتمالاً تمایل به ایجاد تعادل بهتر در برابر پاکستان و چین خواهد داشت.
*این سازمان به عنوان نهادی در روابط جنوب-جنوب ارزیابی می شود. آیا این سازمان می تواند همکاری های جنوب-جنوب جهانی را راهبری کند؟
سازمان همکاری شانگهای در چنین همکاری هایی نقش خواهد داشت، اما نه لزوماً نقش اصلی را. گروه BRICS - که روسیه، چین و هند در میان اعضای آن هستند - ممکن است نقش بیشتری داشته باشد، با گستره جغرافیایی بیشتر و به همان اندازه جمعیت در آن حضور دارند.
*برخی کشورهای عربی و همچنین ترکیه خواهان پیوستن به این سازمان هستند. دلیل این موضوع چیست؟
این یکی از چندین گروه بندی سست است که بخشی از آن نظم خواهد بود اما آن نظم را تعریف نمی کند. این یک ائتلاف امنیتی متقابل نیست، مانند سازمان پیمان امنیت جمعی، که شامل برخی از اعضای مشابه است، چه رسد به اینکه یک اتحاد بزرگ مانند ناتو باشد.
البته نقش سازمان همکاری شانگهای به دلیل اختلافات و حتی تضاد منافع بین برخی از اعضای آن محدود خواهد شد. روابط آشفته هند با چین و پاکستان بخش بزرگی از آن است.
نظر شما