بازار؛ گروه بین الملل: رجب طیب اردوغان در تکرار نمایش الحاق در نشست سال گذشته ناتو، چراغ سبز ترکیه را برای عضویت سوئد در ناتو در آستانه اجلاس سال جاری در ویلنیوس پایتخت لیتوانی، روشن کرد. اما این چراغ سبز چیزی بیشتر از رفتن به استکهلم را نشان می‌دهد، ضمن اینکه ترکیه در ماه‌های پس از انتخاب مجدد اردوغان از این فرصت برای همسویی بیشتر با غرب استفاده کرده است.
به نظر می رسد سفر سوئد به سمت الحاق در امتداد جدول زمانی ترجیحی ترکیه انجام می شود که یک ماه پس از اجرایی شدن قوانین سختگیرانه تر ضد ترور سوئد و تایید در گردهمایی خیمه شب بازی اتحاد برای حداکثر اثرگذاری صورت می گیرد. تحولات اخیر، از جمله تظاهرات جدید طرفدار حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و آتش زدن قرآن در سوئد، این روند را تهدید می‌کند، اما باید به ترکیه به خاطر تسلیم نشدن در برابر این تحریک‌ها اعتبار بخشید.
این توافق جدیدترین و بزرگترین سیگنالی است که نشان می دهد ترکیه تصمیم دارد بیشتر با غرب همسو شود. سیگنال‌های قابل توجه دیگر در قالب میزبانی ترکیه از رئیس جمهور اوکراین (که طی آن آنکارا حمایت دیرینه خود از عضویت اوکراین در ناتو را تکرار کرد و با آزاد کردن فرماندهان گردان آزوف خشم مسکو را برانگیخت) و تکرار ارزشی که برای عضویت در اتحادیه اروپا قائل است، نمود پیدا کرده است.
جالب است که همه این سیگنال ها در یک بازه زمانی سه روزه اتفاق افتاد. این تحولات کاملاً در تضاد با گمانه زنی است_ قبل از اینکه ترکیه برای اولین بار موضوع الحاق سوئد را مطرح کند_مبنی بر اینکه ترکیه تحت رهبری اردوغان به سمت روسیه و شرق می چرخد، وجود دارد.
دو ماه پیش، زمانی که اردوغان در تب و تاب کمپین سخت انتخاباتی، کشورهای غربی (از جمله ایالات متحده) را به تبانی با مخالفان برای برکناری او از قدرت متهم کرد، در آن مرحله، مسیر روابط ترکیه با متحدان فراآتلانتیکی بسیار روشن تر به نظر می رسید. هنگامی که اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری پیروز و پارلمان به طور مشخصی ملی گرایانه تر شد، این نگرانی وجود داشت که ترکیه برای حرکت به سمت شرق جسور شده است.
تحلیلگران نزدیک به دولت ترکیه به سرعت ادعا کردند که اقدامات ترکیه نه چندان محوری برای غرب است، بلکه فشاری برای ایجاد تعادل در روابط و اصلاح روابط آشفته در راستای مسیری است که ترکیه برای سال‌ها دنبال می‌کند
اولین اشاره به این که چنین نخواهد بود و عمل گرایی رئیس جمهور بار دیگر نمایان خواهد شد، در انتخاب کابینه پس از انتخابات ظاهر شد، که به طور گسترده صدای چندین طرفدار غرب را بلند کرد؛ از جمله مهمت شیمشک که به عنوان وزیر خزانه داری و دارایی بازگردانده شد و صریح ترین شکاکان فراآتلانتیک را از معرکه خارج کرد.
تحلیلگران نزدیک به دولت ترکیه به سرعت ادعا کردند که اقدامات ترکیه نه چندان محوری برای غرب است، بلکه فشاری برای ایجاد تعادل در روابط و اصلاح روابط آشفته در راستای مسیری است که ترکیه برای سال‌ها دنبال می‌کند. از سوی دیگر، گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که بخشی از انگیزه‌ها در درک تضعیف روسیه پس از شورش گروه واگنر در ژوئن و پیامدهای آن را نشان می دهد. آنچه واضح است این مسئله است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، مسکو را به شریکی کمتر قابل اعتماد برای ترکیه تبدیل کرده؛ به ویژه از زمان کودتای ۲۰۱۶ علیه دولت اردوغان، روابط ترکیه و روسیه از بالا به پایین و رهبر به رهبر هدایت شده است.
در حالی که بعید است روابط عمیق اقتصادی ترکیه و روسیه قطع یا محدود شود، ایده یا توهم روسیه به عنوان موازنه یا جایگزینی برای غرب در هر نوع معنای استراتژیک، شروع به از بین رفتن خواهد کرد
بر همین اساس، در حالی که بعید است روابط عمیق اقتصادی ترکیه و روسیه قطع یا محدود شود، ایده روسیه به عنوان موازنه یا جایگزینی برای غرب در هر نوع معنای استراتژیک، شروع به از بین رفتن خواهد کرد. این حرکت اردوغان یک پیروزی بزرگ برای سوئد، ترکیه و کل اتحاد است؛ در حالی که همچنین یک پیروزی بزرگ برای دولت بایدن و برای ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو است که هر دو در پشت صحنه بسیار سخت تلاش کردند تا توافق را ممکن سازند.
این پیشرفت بلافاصله پس از تماس تلفنی بین روسای جمهور ایالات متحده و ترکیه و پس از تماس های فراوان بین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، و همتایان آنها رخ داد. بر همین اساس، به نظر می‌رسد یکی از رشوه های اصلی و در عین حال غیررسمی توافق، تضمین ایالات متحده است که یک روز پس از توافق اردوغان صادر شد، مبنی بر اینکه این کشور جنگنده‌های اف_۱۶را به ترکیه می‌فروشد، در حالی که ترکیه برای اولین بار در اکتبر ۲۰۲۱ این موضوع درخواست کرد (پس از خارج شدن از برنامه اف_۳۵). اما تاکنون توسط کنگره مسدود شده است.
در مصاحبه قبل از نشست ناتو در آخر هفته، بایدن به تقویت حمایت از توان دفاعی یونان و ترکیه به طور همزمان به عنوان راهی برای پیشبرد توافق اف ۱۶ در کنگره اشاره کرد. این موضوع نشان می‌دهد که چگونه ایالات متحده از طریق کمک‌هایی که به دکترین ترومن بازمی‌گردد، تعادل تاریخی بین دو متحد کلیدی خود در جنوب شرقی اروپا برقرار کرده است، که زمینه را برای گنجاندن نهایی هر دو در ناتو فراهم کرد. همچنین این موضوع، بر اهمیت گرم شدن روابط ترکیه با یونان در پی زلزله ویرانگر فوریه امسال تاکید می کند.
این عوامل ممکن است در غلبه بر نگرانی های اعضای کلیدی کنگره ایالات متحده، از جمله رئیس کمیته روابط خارجی سنا، رابرت منندز، که تایید کرد در حال مذاکره با دولت بایدن در مورد فروش F-۱۶ است، نقش داشته باشد. نهایی کردن الحاق سوئد به ناتو که هنوز باید توسط پارلمان ترکیه (و همچنین مجارستان) تصویب شود و تکمیل قرارداد اف_۱۶، گام های بزرگی در جهت بازسازی اعتماد بین ترکیه و شرکای ترانس آتلانتیک آن خواهد بود.
یکی از گلایه های ترکیه در رابطه با روابط پرآشوب ترانس آتلانتیک این کشور این است که متحدان غربی آن، هرگز به طور کامل نگرانی های امنیتی ترکیه را درک نکرده اند
اردوغان در یک سخنرانی در ۱۲ ژوئیه اعلام کرد که پارلمان ترکیه پس از تعطیلات طولانی در ماه اکتبر، مطابق با تقویم پارلمانی، تصویب را انجام خواهد داد. یکی از گلایه های ترکیه در رابطه با روابط پرآشوب ترانس آتلانتیک این کشور این است که متحدان غربی آن، هرگز به طور کامل نگرانی های امنیتی ترکیه را درک نکرده اند. با وجود اینکه به طور رسمی پ‌ک‌ک یعنی تهدید شماره یک امنیتی ترکیه، را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرده‌اند، ایالات متحده و اروپا آن احترامی که ترکیه نسبت به این موضوع احساس می‌کند، را نشان نداده‌اند.
این تا حدی به دلیل همکاری ایالات متحده با شاخه سوری پ ک ک برای مبارزه با داعش است. بلوک موقت ترکیه در سوئد به ترکیه این فرصت را داد تا به ائتلاف یادآوری کند که نگرانی‌هایش باید جدی‌تر در پیش گرفته شود. یکی از راه‌های خواندن موضع سیاست خارجی ترکیه پس از انتخابات، تمایل به بهبود روابط خود با غرب است.
طی سه سال گذشته، ترکیه به طور تهاجمی روابط نزدیکی را با بسیاری از کشورهای همسایه خود از جمله اسرائیل، امارات متحده، عربستان سعودی و مصر به پایان رسانده است. در حالی که روابط ترکیه با متحدانش در ناتو هرگز به اندازه کشورهای فوق الذکر بدتر نشده است، بدون تردید فضایی برای بهبود وجود دارد.
ترکیه، سوئد، ایالات متحده و ناتو همگی متعهد به حرکت‌های برد_برد هستند که به ایجاد فضای سازنده‌تر کمک می‌کند؛ در حالی که همه آنها این مسئله را پیگیری کنند.
نظر شما