بهناز صفری؛ بازار: تجهیزات به روز معدنی دنیا راندمانشان به گونه ای شد ه است که با دقت زیاد و در مدت زمان کوتاه، مناطق پتانسیل دار معدنی شناسایی شده و به رگه ها و توده های اصلی معدنی دسترسی پیدا می کنند. این درحالی است که به خاطر تحریم ها و بالا رفتن قیمت ارز بسیاری از معدنکاران بخش خصوصی دیگر قدرت خرید تجهیزات جدید را نداشتند. بنابراین ، فعالان معدنی به جز استفاده از دستگاه های مستهلک چاره ای دیگر ی برای ادامه فعالیت های خودشان نداشتند.
اما تفاوتی که دستگاه های فرسوده با دستگاه های جدید دارد این است که در تجهیزات به روز و پیشرفته مقدار باطله ای که از ماده معدنی به دست می آورند خیلی بیشتر است. یعنی حجم کمتری از ماده معدنی به عنوان باطله در نظر گرفته می شود و مقدار مواد معدنی که به دست می آید بیشتر است. درواقع میزان خلوصی مواد معدنی با این دستگاه ها بسیار بیشتر است.
مورد دیگر مساله سرعت کار و روند کاری است که بسیار حائز اهمیت است . در واقع هرچه دستگاه ها پیشرفته تر شده باشند، قاطعا سرعت و دقت کار بیشتر می شود، در نتیجه در هزینه ها و زمان صرفه جویی کمتری به وجود می آید که تمامی این موارد در فعالیت های معدنی لازم و ضروری است.
اما با وجود تمام محاسنی که تجهیزات جدید دارد، متاسفانه گویا استفاده از آنها در اولویت کاری مسولین قرار نگرفته و هیچ تلاشی برای واردات این تجهیزات حیاتی صورت نگرفته است. درحالی که متخصصان حوزه معدن معتقدند ورود تجهیزات جدید معدنی می تواند تحولی شگرف در این صنعت عظیم ایجاد کند.
خلوص بیشتر مواد معدنی با تکنولوژی های جدید
محمد امین جعفری کارشناس ارشد اکتشافات معدنی در خصوص کمبود تکنولوژی در بخش اکتشافات معدنی به بازار گفت: با این که درحال حاضر در بخش های مختلف معدنی از کارشناسان خوبی برخوردار هستیم، ولی متاسفانه به خاطر کمبود تجهیزات به روز دنیا و استفاده از دستگاه هایی که تاریخ مصرفشان گذشته و فرسوده شده نتوانسته ایم موفقیت های خوبی در این زمینه کسب کنیم.
وی درخصوص عملکرد تجهیزات در بخش کتشافات معدنی و سایر بخش های معدنی گفت: دستگاه های جدید مقدار باطله ای که از ماده معدنی به دست می آورند خیلی بیشتر است. یعنی حجم کمتری از ماده معدنی به عنوان باطله در نظر گرفته می شود و مقدار مواد معدنی که به دست می آید بیشتر است.
وی افزود: یعنی در دستگاه های قدیمی و فرسوده بخش عمده ای نیز به خاطر نداشتن دستگاه جدید از بین می رود و حیف و میل می شود.
در دستگاه ها و تجهیزات به روز دنیا خلوص مواد معدنی بیشتر است و مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی به دست می آید و بخش کوچکی به باطله تبدیل می شود که این هم اقتصادی تر است و هم این که مواد بهتر و خالص تری به دست می آید
به گفته وی؛ ولی در دستگاه ها و تجهیزات به روز دنیا خلوص مواد معدنی بیشتر است و مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی به دست می آید و بخش کوچکی به باطله تبدیل می شود که این هم اقتصادی تر است و هم این که مواد بهتر و خالص تری به دست می آید.
جعفری تاکید کرد: بحث باطله ها فقط یکی از موارد مهمی است که درمورد تجهیزات قدیمی وجود دارد. مورد دیگر مساله سرعت کار و روند کاری است که بسیار حائز اهمیت است. در واقع هرچه دستگاه ها پیشرفته تر شده باشند، قطعا سرعت و دقت کار بیشتر می شود، در نتیجه در هزینه ها و زمان صرفه جویی کمتری به وجود می آید که تمامی این موارد در فعالیت های معدنی لازم و ضروری است.
کارشناس ارشد اکتشافات معدنی گفت: متاسفانه درحال حاضر در ایران در بخش اکتشافات ازدستگاه های بسیار قدیمی و مستهلک شده استفاده می کنند که هم راندمان پایینی دارد و هم دیگر استفاده ازاین تجهیزات تاریخ مصرف شان گذشته و به صرفه اقتصادی نیست. بنابراین باید در اولین زمان ممکن این دستگاهها عوض شوند و مسوولین مربوط باید اهمیت بیشتری برای این مورد قائل شده و شرایط خرید تجهیزات روز دنیا را فراهم کنند تا همپای سایر کشورهای معدنی دنیا ما هم در این راستا پیشرفت های خوبی داشته باشیم.
وی افزود: متاسفانه به خاطر تحریم ها، شرایط مالی و اقتصادی، نداشتن بودجه لازم، چندسالی است هیچ شرکت معدنی نتوانسته دستگاه جدیدی وارد کند برای همین به نظر می رسد فعالیت های معدنی با رکود مواجه شده است.
یکی دیگر از مشکلات اساسی که در بخش اکتشافات معدنی وجود دارد این است که ما نمی توانیم رگه های واقعی معدنی را پیدا کنیم
او اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات اساسی که در بخش اکتشافات معدنی وجود دارد این است که ما نمی توانیم رگه های واقعی معدنی را پیدا کنیم. یعنی جایی که بیشترین ماده معدنی را داراست بر روی همان تمرکز کرده و بتوانیم آن ماده معدنی را پیدا کنیم. متاسفانه گاهی اقات به دلیل دقیق نبودن دستگاهها دچار گمراهی شده و با تاخیر زیاد رگ های اصلی را پیدا می کنیم که این مساله هم از نظر مالی و هم زمانی کار را با دشواری هایی مواجه می کند.
جعفری تاکید کرد: جاهای زیادی بوده که ما ماده معدنی را پیدا کرده و باطله ها را ا ز آنها جدا ساخته و دور کرده ایم درصورتی که وقتی روی باطله ها تحقیق و پژوهش انجام دادیم ، متوجه شدیم که باطله ها شامل عناصر قابل توجهی از عناصر استراتژیک هستند که همین عناصر فرعی که به عنوان باطله در نظر گرفته شده از خود ماده معدنی که جدا سازی شده ارزشمندتر بوده است.
وی گفت: اگر از تجهیزات دقیقی برخوردار باشیم، مواد ارزشمند معدنی به عنوان باطله تلقی نشده و از بین نمی روند. ولی برخی دستگاه ها با کیفیت های بسیار پایین و به اجبار مورد استفاده قرار می گیرند که تمامی این ها به بخش معدن آسیب وارد می کند.
وی خاطر نشان کرد : بنابراین یکی دیگر از مشکلاتی که در بخش اکتشافات معدنی و به طور کلی معادن وجود دارد این است که نمی توانیم به راحتی نواحی امید بخش معدنی، رگه ها و توده های معدنی را مورد شناسایی قرار دهیم و یا در بخش کانی شناسی مناطق موفق عمل کنیم که خود این مسائل واقعا مهم و استراتژیک است و کشورهای معدن خیز باید حتما در این بخش ها پیشرفت کنند و اطلاعات خوبی در این راستا داشته باشند.
او تصریح کرد: البته به جز استفاده از تکنولوژی های جدید و به روز دنیا مساله بلد بودن تکنیک های جدید هم از اهمیت زیادی برخوردار است . یعنی باید دانش انجام کارها را هم داشته باشیم و بتوانیم از روش های جدید بهره برداری از معادن و دانش و آگاهی های به روز دنیا استفاده کنیم.
کارشناس بخش اکتشافات معدنی خاطرنشان کرد: اخیرا پتانسیل سازی های معدنی بسیار پیشرفت کرد و ازشبکه های عصبی و هوش مصنوعی برای این موارد هم استفاده می کنند که به نتایج خیلی خوبی در این راستا رسیده اند. طی سال های اخیر هم مقالات خیلی خوبی در این راستا نوشته و چاپ شده است که بهتر است متخصیص و کارشناسان بخش معادن از آنها بهره مند شوند .
وی عنوان کرد: برای همین با این روش های علمی جدید می توان امیدوار بود که به زودی بتوانیم مناطق پتانسیل دار معدنی را مورد شناسایی قرار دهیم و بتوانیم با سهولت بیشتری رگه های معدنی را شناسایی کنیم. زیرا روش های جدید و هوش مصنوعی کمک می کند که دیگر در شناسایی اینگونه مناطق گمراه نشویم و به رگه های اصلی معدنی دسترسی پیدا کنیم. فقط باید کشور ما هم تا جایی که می تواند معادن خودش را با این دستگاه های جدید مجهز کند و کمبودی در این زمینه ها وجود نداشته باشد.
جعفری افزود: هرچه از دستگاه های بهتری برای اکتشافات استفاده کنیم به همان اندازه می توانیم مواد معدنی با کیفیت تری را شناسایی کرده و مورد بهره برداری قرار دهیم. البته تحریم ها باعث شد نتوانیم ازبحث ابزار آلات، ماهواره ها، دستگاه هایی که برای حفاری استفاده می شوند و سایر تجهیزات با کیفیتی که در دنیا وجود دارد به خوبی استفاده کنیم. اما قطعا باید با راه حل های مناسب تلاش کنیم به این تجهیزات دسترسی پیدا کنیم و عقب افتادگی های این سال ها را تا حد ممکن جبران کنیم.
وی خاطر نشان کرد: ایران کشوری با ظرفیت های معدنی بسیار بالاست که در نقاط مختلف معادن گوناگونی دارد. اما برای سروسامان دادن به بخش معدن و خارج شدن این حوزه مهم باید از تجهیزات و ابزارآلات جدید استفاده تا ضعف هایی که در این بخش وجود دارد ازبین برود.
نظر شما