بازار؛ گروه بین الملل: سایت تحلیلی نشنال اینترست اخیرا مقالهای با قلم «الکس لیتل» با عنوان «ترکمنستان می تواند برای آینده غرب ضروری باشد» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.
با گذشت یک سال از جنگ اوکراین، تحلیلگران مختلف استدلال کرده اند که این درگیری نفوذ مسکو را بر جمهوری های شوروی سابق آسیای مرکزی تضعیف کرده است. یکی از این جمهوری‌ها، ترکمنستان غنی از انرژی است. این کشور اکنون در موقعیت بهتری نسبت به هر زمان دیگری در تاریخ خود برای تنوع بخشیدن به پایگاه مصرف کننده انرژی خود در خارج از روسیه قرار دارد. دسترسی به ذخایر گاز ترکمنستان چالش برانگیز خواهد بود، اما انجام این کار می تواند منافع قابل توجهی برای عشق آباد و غرب به همراه داشته باشد.
مسئله انتقال انرژی ترکمنستان
ترکمنستان کشوری نسبتا بسته است و سابقه همکاری طولانی با روسیه در حوزه انرژی دارد. با این حال، از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین، عشق آباد به دنبال شرکای جدیدی از جمله اتحادیه اروپا و ایالات متحده بوده است. اتحادیه اروپا پس از توقف خط لوله نورد استریم ۲ توسط آلمان، به دنبال منابع جدید انرژی بوده است.
این مهم فرصتی را برای ترکمنستان فراهم می کند که خود را در موقعیتی جهت بهره مندی از همکاری شرق و غرب قرار داده است. این کشور با افزایش شفافیت، تقویت نظام حقوقی خود و تشویق تشکیل سرمایه در بخش خصوصی به دنبال بهبود و گشایش اقتصاد خود بوده است. علاوه بر این موقعیت ترکمنستان در کنار مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر که بیشتر به کریدور میانی معروف است، وجود دارد.
این مسیر تجاری چین و بازارهای آسیای شرقی را به اروپا وصل می‌کند و از آسیای مرکزی، دریای خزر و قفقاز عبور می‌کند. به این دلیل که این مسیر روسیه را که در حال حاضر تحت تحریم های شدید به دلیل جنگ روسیه و اوکراین قرار دارد دور می زند، به این معنی است که عشق آباد از افزایش قابل توجه اهمیت ژئوپلیتیکی آن سود می برد.
چندین کشور منطقه از جمله آذربایجان و ترکیه به دنبال سرمایه گذاری در توسعه بیشتر سیستم انتقال انرژی از ترکمنستان به آذربایجان بوده اند
وقتی صحبت از ژئوپلیتیک انرژی و لجستیک به میان می آید، علاقه بیشتری به ترکمنستان وجود دارد. چندین کشور منطقه از جمله آذربایجان و ترکیه به دنبال سرمایه گذاری در توسعه بیشتر سیستم انتقال انرژی از ترکمنستان به آذربایجان بوده اند.
کلید این امر ایجاد یک خط لوله ترانس خزر (TCP) خواهد بود که روسیه را نیز دور زده و انرژی اروپا را تامین می کند. ترکمنستان همچنین با شرکت در جلسات مختلف وزیران شورای مشورتی کریدور گاز جنوبی به ساخت لوله ترانس خزر علاقه نشان داده است. عشق آباد پروژه لوله ترانس خزر را فرصتی عالی برای توسعه صنعت انرژی داخلی خود می بیند.
علاوه بر این رئیس جمهور آذربایجان، رئیس جمهور ترکمنستان و رئیس جمهور ترکیه در سال ۲۰۲۲ برای بحث در مورد انتقال گاز ترکمنستان به اروپا ملاقات کردند. اردوغان در این نشست تاکید کرد که خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (TANAP) که یک پروژه حیاتی است که گاز طبیعی را از آذربایجان به بازارهای ترکیه و در نهایت به اروپا منتقل می کند، با ظرفیت مجموع ۳۲ میلیارد متر مکعب خود کار می کند. حمل و نقل گاز ترکمنستان به ترکیه و اروپا از طریق خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی راحت ترین گزینه موجود در حال حاضر است.
توسعه بیشتر خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی و بهبود اتصال کریدور میانی به نفع غرب خواهد بود. حتی قبل از جنگ روسیه و اوکراین، اروپا به دنبال راه هایی برای تنوع بخشیدن به منابع انرژی خود بوده است. اتحادیه اروپا با امضای قراردادی با آذربایجان در سال ۲۰۲۲ برای دوبرابر کردن واردات گاز طبیعی تا سال ۲۰۲۷، به جاه‌طلبی‌های خود عمل کرد. در حالی که باکو روابط نزدیک‌تری با ترکمنستان ایجاد می‌کند، آذربایجان می‌تواند توانایی خود برای تامین انرژی اروپا را افزایش دهد. اتصال با خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی تنها به امنیت انرژی اتحادیه اروپا کمک می کند.
خطوط لوله حیاتی خواهند بود زیرا تنها راه مقرون به صرفه برای انتقال گاز طبیعی در مقادیر زیاد، به ویژه از طریق دریای خزر هستند. در همین حال، خطوط لوله با گذشت زمان به اشکال حمل و نقل قابل دوام‌تری تبدیل شده‌اند. کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر که در سال ۲۰۱۸ توسط روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ایران و ترکمنستان امضا شد، موانع ساخت خط لوله را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
همکاری کریدور ترانس خزر در دنیای چند قطبی - به ویژه در میان اختلالات زنجیره تامین انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین - حیاتی‌تر خواهد شد
با این حال چند مشکل وجود دارد که مانع از همکاری تجاری موفق با ترکمنستان می شود. مسائل داخلی و نفوذ چین در ترکمنستان خطراتی را برای ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به همراه دارد. زیرساخت در ترکمنستان از لحاظ تاریخی ضعیف بوده است. با توجه به ماهیت بسته دولت ترکمنستان و روابط نزدیک آن با روسیه و چین، نوسازی و ادغام مقرراتی نیز چالش مهمی خواهد بود.
افتتاح کریدور میانی
علی‌رغم این چالش‌ها، همکاری کریدور ترانس خزر در دنیای چند قطبی - به ویژه در میان اختلالات زنجیره تامین انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین - حیاتی‌تر خواهد شد. ثبات سیاسی و اقتصادی خود چین به تجارت بین المللی بستگی دارد، اما مسیر زمینی آن از طریق روسیه (کریدور شمالی) و عبور دریایی از تنگه مالاکا مستعد اختلال است. در مقایسه، کریدور میانه به چین اجازه می دهد این مسیرهای پرخطر را دور بزند. روسیه نیز از کریدور میانی سود خواهد برد، زیرا فرصت های لجستیکی جدیدی را با وجود اختلالات کنونی در کریدور شمالی فراهم می کند.
با این حال، کشورهای آسیای مرکزی از ارتباط بیشتر با غرب و همه بازیگران اصلی از جمله چین و روسیه بیشترین سود را خواهند برد. در نتیجه، همه قدرت ها - روسیه، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده - دلیلی برای نگرش مساعد نسبت به چنین ابتکاری دارند که می تواند فرصتی واقع بینانه برای همکاری فراهم کند.
در حالی که خطرات و موانع مانع از اتصال کریدور میانی و متعاقب آن جریان گاز ترکمنستان به اروپا می شود، منافع آن می تواند بیشتر از هزینه ها باشد. از طریق این پروژه تعاونی، چین می‌تواند به مسائل مربوط به مسیر تجاری که همچنان پابرجا خواهند ماند، رسیدگی کند - به‌ویژه زمانی که جنگ روسیه و اوکراین مسیرهای عرضه را مختل می‌کند. با توجه به واقعیت های ژئوپلیتیک کنونی، زمان بهتری برای غرب، چین و کشورهای آسیای مرکزی از جمله ترکمنستان برای توسعه اتصال کریدور میانی وجود ندارد.
نظر شما