صاعقه
صاعقه (رعد و برق) یک تخلیهٔ الکتریکی بزرگ است که در زمانی رخ میدهد که یک بار الکتریکی بزرگ در هوا به وجود میآید، بین دو ابر یا بین یک ابر و زمین. وقتی فاصلهٔ بین این بارها بسیار بزرگ است و ولتاژ الکتریکی بیش از حد مجاز افزایش مییابد، یک تخلیهٔ الکتریکی به سرعت بسیار زیادی از ابر به زمین رخ میدهد و این تخلیه به صورت صاعقه ظاهر میشود.
صواعق برق عموماً در طوفانهای رعد و برق رخ میدهند، زیرا در اثر تصادم قطرات آب و ذرات یخ در ابرها، بارهای الکتریکی در ابرها ایجاد میشود. ابرها میتوانند بار منفی یا مثبت داشته باشند و صواعق برق در زمانی رخ میدهند که این بار اضافی بین ابرها یا بین ابر و زمین تخلیه میشود.
صاعقهٔ برق با پدیدهٔ نوری رعد همراه است که به عنوان برق شناخته میشود و صدای بلندی به نام رعد تولید میکند. صاعقههای برق بسیار قوی هستند و حاوی جریانهای برق بالا هستند و میتوانند به ممتلکات صدمه و خطری برای جان انسانها ایجاد کنند.
برای محافظت از خطر صاعقه، توصیه میشود در طول طوفانهای رعد و برق از مناطق باز دوری کنید و در مکانی ایمن درون ساختمانها مانده و استفاده از ابزارهای الکتریکی و تلفنهای ثابت در طول طوفانهای رعد و برق اجتناب کنید.
صاعقه گیر چیست؟
صاعقهگیر یا سیستم صاعقهگیر (Lightning Rod) یک سیستم حفاظتی است که برای جلوگیری از وقوع آسیب جسمی یا مالی ناشی از ضربه صاعقه به ساختمانها، سازهها و اجسام مختلف استفاده میشود. هدف اصلی از استفاده از صاعقهگیر، جذب تخلیه الکتریکی صاعقه و انتقال آن به زمین به طور ایمن است.
صاعقهگیر به عنوان یک میله فلزی بر روی بالای ساختمان نصب میشود. این میله فلزی از یک مادهٔ خاص تشکیل شده است که خواص رسانایی الکتریکی بالایی دارد، معمولاً مس یا آلیاژهای مسی استفاده میشود. این میله به طور عمده به سیستم توزیع زمین متصل میشود، که به صورت یک شبکهٔ فلزی در زمین نصب میشود و به عنوان یک مسیر مستقیم برای تخلیه الکتریکی صاعقه به زمین عمل میکند.
وقتی صاعقه به ساختمان برخورد میکند، میله فلزی صاعقهگیر جریان الکتریکی را جذب میکند و آن را به طور ایمن به سیستم زمین هدایت میکند. این جذب و انتقال جریان صاعقه توسط صاعقهگیر مانع از وقوع آسیب جسمی یا مالی به ساختمان میشود.
صاعقهگیرها به طور گسترده در ساختمانها، برجها، نیروگاهها، مخازن نفت، فضاپیماها و سایر سازههای بزرگ استفاده میشوند. طراحی و نصب صاعقهگیرها باید توسط افراد متخصص و با رعایت استانداردهای ایم
صاعقهگیرها مهمترین نقطهٔ حمایتی در سیستمهای حفاظتی برق هستند و نقش مهمی در ایمنی ساختمانها ایفا میکنند. طراحی صحیح و نصب مناسب صاعقهگیرها ضروری است تا بهطور موثر جریانهای صاعقه را به زمین هدایت کنند و از آسیب به ساختمان و تجهیزات آن جلوگیری کنند.
صاعقهگیرها عمدتاً به عنوان قسمتی از سیستمهای حمایتی برقی نصب میشوند. این سیستمها عموماً شامل موارد زیر میشوند:
-
میلههای فلزی صاعقهگیر: این میلهها در بالای ساختمانها، برجها و سازهها قرار میگیرند و برای جذب تخلیه الکتریکی صاعقه و هدایت آن به زمین مورد استفاده قرار میگیرند.
-
سیمکشها و راهاندازها: این سیمکشها از میلههای فلزی به سمت زمین کشیده میشوند و جریان صاعقه را به سیستم زمین هدایت میکنند. راهاندازها نیز جهت تسهیل جریاندهی از سیمکشها به زمین استفاده میشوند.
-
سیستم زمین: این سیستم شبکهای از موصلات فلزی است که در زمین نصب میشود و جریانهای صاعقه را به زمین هدایت میکند. سیستم زمین باید دارای اتصالات موثر به میلههای فلزی صاعقهگیر باشد تا به درستی عمل کند.
-
محافظ اضافی: محافظتی در ساختمانها در برابر ضربه صاعقه استفاده میشوند. این محافظها شامل قواطیهای حفاظتی، محافظههای شکافی و قوطیهای جرقهزنی هستند که در انتهای سیمکشها نصب میشوند. این محافظها به عنوان نقطهٔ ضعف در سیستمهای حفاظتی صاعقهگیر استفاده میشوند و جریان صاعقه را از سیمکشها به سمت زمین هدایت میکنند.
-
به طور کلی، صاعقهگیرها و سیستمهای حفاظتی صاعقه باید مطابق با استانداردها و ضوابط فنی نصب و عیبیابی شوند. همچنین، صاعقهگیرها نیاز به نگهداری و بازبینی دورهای دارند تا اطمینان حاصل شود که در صورت وقوع صاعقه، به درستی عمل کرده و ساختمان و افراد را در امان نگه داشتهاند.
-
استفاده از صاعقهگیرها در ساختمانها به طور گستردهای پذیرفته شده است و به عنوان یکی از مهمترین اقدامات حفاظتی در برابر صاعقه محسوب میشوند. با نصب صاعقهگیرها، خطرات ناشی از ضربه صاعقه به ساختمان، تجهیزات الکتریکی و افراد درون آن بهطور قابل توجهی کاهش مییابد.
بهترین برند صاعقه گیر
در بازار برق و حفاظت در برابر صاعقه، چندین برند معتبر و محبوب صاعقهگیر وجود دارد. انتخاب بهترین برند صاعقهگیر بستگی به نیازها و شرایط خاص شما دارد. در ادامه، برخی از برندهای معروف صاعقهگیر را ذکر میکنم:
-
Siemens: شرکت Siemens یکی از شرکتهای معروف در زمینهٔ حفاظت در برابر صاعقه است. آنها محصولات متنوعی از جمله صاعقهگیرها، پیشگیری از جریان لیکاژ و سیستمهای حفاظتی مرتبط را عرضه میکنند.
-
DEHN: DEHN یکی از برندهای برجسته در حوزهٔ حفاظت در برابر صاعقه است. آنها انواع صاعقهگیرها، محصولات ارتباطی و سیستمهای حفاظتی مرتبط را تولید میکنند.
-
OBO Bettermann: OBO Bettermann یک شرکت برتر در زمینهٔ سیستمهای حفاظتی برق و حفاظت در برابر صاعقه است. آنها محصولات متنوعی از جمله صاعقهگیرها، محافظ جریان سریع و سیستمهای حفاظتی دیگر را عرضه میکنند.
-
Hager: Hager یک برند معتبر در زمینهٔ حفاظت در برابر صاعقه و تجهیزات برقی است. آنها صاعقهگیرها و سیستمهای حفاظتی با کیفیت بالا را تولید میکنند.
-
ABB: ABB یک شرکت بزرگ و معروف در صنعت برق است و محصولات متنوعی در زمینهٔ حفاظت در برابر صاعقه را تولید میکند.
-
Liva : صاعقه گیر ترکیه ای لیوا یکی از پر فروش ترین صاعقه گیرهای حال حاضر در بازار می باشد که نمایندگی صاعقه گیر لیوا در تهران، لاله زار آرک صنعت می باشد.
مهم است که قبل از خرید صاعقهگیر، نیازهای خاص خود را مشخص کرده و بازار را بررسی کنید. برخی از عواملی که در انتخاب بهترین برند صاعقهگیر تأثیرگذار هستند، عبارتند از:
-
کیفیت و استانداردها: اطمینان حاصل کنید که برندی که انتخاب میکنید، محصولات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای مربوطه تولید میکند. بهتر است از صاعقهگیرهایی استفاده کنید که گواهینامههای معتبری مانند IEC ۶۲۳۰۵ را برای حفاظت در برابر صاعقه داشته باشند.
-
تکنولوژی و نوآوری: برندی را انتخاب کنید که در حوزهٔ تحقیق و توسعه فعالیت میکند و تکنولوژیهای پیشرفته را در محصولات خود به کار میبرد. این باعث میشود صاعقهگیرهای آنها بهترین عملکرد و ایمنی را ارائه دهند.
-
تنوع محصولات: برندی را انتخاب کنید که محصولات متنوعی در زمینهٔ حفاظت در برابر صاعقه داشته باشد. این به شما امکان میدهد محصول مناسب براساس نیازهای خاص خود را انتخاب کنید.
-
سابقه و اعتبار برند: اعتبار و سابقهٔ برند در صنعت حفاظت در برابر صاعقه مهم است. برندهایی که مدت زمان طولانی در بازار حضور داشته و به عنوان برندی معتبر شناخته میشوند، احتمالاً محصولات با کیفیت و ایمنی بالا را ارائه میدهند.
-
خدمات پس از فروش: اطمینان حاصل کنید که برندی که انتخاب میکنید، خدمات پس از فروش مناسبی ارائه میدهد. این شامل ضمانت، عمر مفید محصولات، آموزش و پشتیبانی فنی، قطعات یدکی و تعمیرات میشود. یک برند با خدمات پس از فروش قوی میتواند به شما در صورت نیاز به تعمیرات یا بهبود عملکرد صاعقهگیر کمک کند.
-
نظرات و بازخوردهای مشتریان: مطالعهٔ نظرات و بازخوردهای مشتریان دربارهٔ محصولات و خدمات برند میتواند به شما کمک کند تا برندی را که اعتماد مشتریان را به خود جلب کرده است، انتخاب کنید.
اگرچه برند صاعقهگیری ممتاز متغیر است و به نیازهای خاص شما بستگی دارد، اما با توجه به این فاکتورها و مقایسهٔ برندهای مختلف، میتوانید برندی را پیدا کنید که بهترین گزینه برای شما باشد. همچنین، بهتر است با متخصصان حوزهٔ حفاظت در برابر صاعقه مشورت کنید تا بتوانید برند مناسبی را براساس نیازها و شرایط خاص خود انتخاب کنید.
صاعقه گیر فعال
صاعقهگیرهای فعال، علاوه بر صاعقهگیرهای پاسیو که در پاسخهای قبلی ذکر شدند، از یک سیستم فعال برای حفاظت در برابر صاعقه استفاده میکنند. این سیستمها به کمک فناوریهای پیشرفته مانند سامانهٔ آنتن فعال و تکنولوژی جذب نقطهای، قادر به تشخیص و جذب صاعقه هستند. صاعقهگیرهای فعال توانایی تشخیص ضربه صاعقه و تغییر مسیر جریان صاعقه را دارند تا ضربه را از نزدیکترین مسیر به ساختمان دور کنند و در نتیجه، ایمنی ساختمان و تجهیزات داخلی را افزایش دهند.
صاعقهگیرهای فعال معمولاً شامل سامانهٔ جذب صاعقه، سامانهٔ سرپوشگیری و سامانهٔ جرقهزنی هستند. سامانهٔ جذب صاعقه با استفاده از آنتنهای فعال و قدرت الکترونیکی، به طور پیشگیرانه صاعقه را تشخیص میدهد و جریان صاعقه را به سمت زمین هدایت میکند.
سامانهٔ سرپوشگیری نیز با ایجاد برقگردانها و شکافهای تعادلی در ساختمان، باعث کاهش تغییرات ولتاژ و جریان صاعقه میشود. همچنین، سامانهٔ جرقهزنی در صورت وقوع جرقه و بروز جریان ناخواسته، از طریق قواطیها و تراشههای جرقهزن، جریان را به سمت زمین تخلیه میکند.
صاعقهگیرهای فعال عموماً در مکانهایی که نیاز به حفاظت بیشتری در برابر صاعقه وجود دارد، مانند ساختمان های بلند، ساختمانهای حساس، ایستگاههای نیروگاهی و تجهیزات الکترونیکی حساس استفاده میشوند. این نوع صاعقهگیرها امکاناتی را برای مانیتورینگ و کنترل دورهای صاعقهگیر فراهم میکنند، به طوری که در صورت تشخیص صاعقه و شروع عملکرد، به صورت خودکار اقدام به جذب و تخلیه جریان صاعقه میکنند.
مزایای استفاده از صاعقهگیرهای فعال عبارتند از:
-
عملکرد پیشگیرانه: صاعقهگیرهای فعال قادرند به طور پیشگیرانه صاعقه را تشخیص دهند و جریان صاعقه را به سمت زمین هدایت کنند، این امر میتواند به محافظت بهتری برای ساختمان و تجهیزات داخلی آن منجر شود.
-
کارایی بالا: با تکنولوژیهای پیشرفته و استفاده از سامانههای جذب و تخلیه جریان، صاعقهگیرهای فعال عملکرد بسیار کارآمدی دارند و میتوانند صاعقه را به صورت موثری جذب و تخلیه کنند.
-
قابلیت تشخیص و مانیتورینگ: برخی از صاعقهگیرهای فعال دارای قابلیت تشخیص صاعقه و مانیتورینگ دورهای هستند، این امر به کاربر اطلاعات دقیقی دربارهٔ وقوع صاعقه و عملکرد صاعقهگیر را میدهد.
صاعقه گیر الکترونیکی
صاعقهگیرهای الکترونیکی، نوعی از صاعقهگیرها هستند که با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی و قطعات الکترونیکی پیشرفته عمل میکنند. این نوع صاعقهگیرها به منظور حفاظت از تجهیزات الکترونیکی حساس مورد استفاده قرار میگیرند.
صاعقهگیرهای الکترونیکی برای جذب صاعقه و جلوگیری از ورود جریان صاعقه به تجهیزات الکترونیکی، از قطعات الکترونیکی خاصی مانند ورودیهای حفاظتی، قطعات تحلیل کنندههای جریان و ترانزیستورهای قدرت استفاده میکنند. این قطعات به طور هوشمند عمل میکنند و در صورت ورود جریان صاعقه، تلاش میکنند تا جریان را به سمت زمین هدایت کرده و از تجهیزات الکترونیکی حساس محافظت کنند.
مزایای صاعقهگیرهای الکترونیکی عبارتند از:
-
حفاظت دقیق و موثر: با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی پیشرفته، صاعقهگیرهای الکترونیکی قادرند به صورت دقیق جریان صاعقه را تشخیص داده و به سمت زمین هدایت کنند، این امر موجب حفاظت بهتری برای تجهیزات الکترونیکی حساس میشود.
-
سرعت واکنش بالا: با تکنولوژی الکترونیکی پیشرفته، صاعقهگیرهای الکترونیکی قادرند به سرعت بسیار بالا به جریان صاعقه واکنش نشان دهند و جریان را به سمت زمین هدایت کنند، این امر باعث کاهش خطرات ناشی از صاعقه برای تجهیزات میشود.
-
اندازه کوچک و طراحی زیبا: صاعقهگیرهای الکترونیکی اغلب با اندازه کوچک و طراحی زیبا عرضه میشوند. این ویژگیها باعث میشوند که به راحتی در نقاط مختلف نصب شوند و به زیبایی و ظاهر ساختمان اضافه کنند.
-
قابلیت هوشمندی: برخی از صاعقهگیرهای الکترونیکی قابلیت هوشمندی دارند و میتوانند با استفاده از سنسورها و سیستمهای کنترل خودکار، جریان صاعقه را تشخیص داده و به طور خودکار فعال شوند. این قابلیت هوشمندی به کاربر امکان مانیتورینگ و کنترل آسانتر از صاعقهگیرها را میدهد.
-
عدم نیاز به بازسازی: صاعقهگیرهای الکترونیکی اغلب بدون نیاز به بازسازی هستند و برای مدت طولانی قابل استفاده میباشند. این ویژگی باعث کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری مرتبط با صاعقهگیرها میشود.
مهم است بهخاطر داشته باشید که برای انتخاب صاعقهگیر الکترونیکی مناسب، باید نیازها و شرایط خاص خود را در نظر بگیرید و با مشاوره متخصصان حوزهی حفاظت در برابر صاعقه همکاری کنید تا برند و مدل مناسبی را بر اساس نیازهای شما پیدا کنید.
نظر شما