همه چیز تراکتور نیست؛ ضرورت تخصیص بخشی از اعتبارات به توسعه کلی مکانیزاسیون و بازسازی ماشین آلات

بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که پیرامون تراکتور مباحث بسیاری در مورد کیفیت و قیمت آن مطرح است و کشاورزان غالبا نسبت به کیفیت و قیمتها شاکی هستند، در سفر اخیر رئیس جمهور به استان آذربایجان شرقی ۵هزار میلیارد تومان اعتبار برای توسعه تراکتور تخصیص یافت که به گفته مسئولان مربوطه این تسهیلات در چارچوب حمایت از تولید و اشتغال در بخش کشاورزی و سرعت بخشیدن به توسعه مکانیزاسیون در این بخش تخصیص یافته است.

در این میان کریم ذوالفقاری رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی نیز اظهار داشت که در واقع این مبلغ از منابع سایر بانک ‌ها به جز منابع بانک کشاورزی برای خرید و تامین تراکتور تامین می‌ شود. چرا که حجم تقاضای تراکتور بیش از سایر ادوات و ماشین آلات کشاورزی است و لذا علاوه بر ردیف اعتباری ۱۰ هزار میلیارد تومانی که برای خرید کمباین، تراکتور و سایر ادوات وجود دارد، ۵ هزار میلیارد تومان نیز در این بخش تخصیص یافته است.

عضو اتاق اصناف کشاورزی: وقتی ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار صرفا برای تراکتور تخصیص می یابد به این معنا است که بخش دولتی بقیه مکانیزاسیون را فراموش کرده اما مساله اینجا است که مکانیزاسیون فقط تراکتور نیست

با این وجود تخصیص این اعتبار به صورت خاص برای تراکتور از سوی برخی فعالان مورد انتقاد قرار گرفته است. چرا که معتقدند مکانیزاسیون فقط تراکتور نیست و مکانیزاسیون دیگر بخش ها همچون شیلات و آبزیان، دامداری و همچنین باغی نیز با ضعف شدید مکانیزاسیون مواجه هستند و لذا نباید تنها به مکانیزاسیون زراعت پرداخت.

مکانیزاسیون کلیه بخشها تحت شعاع زراعت قرار گرفته است

محمد بازرگان عضو اتاق اصناف کشاورزی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار بازار و خطاب به رئیس جمهوری گفت: وقتی ۵هزار میلیارد تومان به تراکتور سازی اختصاص می دهید یعنی بقیه مکانیزاسیون را فراموش کرده اید اما مساله اینجا است که مکانیزاسیون فقط تراکتور نیست.

بازرگان معتقد است: اگر آقایان به دنبال بهره وری در بخش کشاورزی هستند باید عملکرد در سطح را افزایش دهند نه سطح تولید را. باید ماشین آلاتی را به کشاورز بدهند که بابت آن ناوگان فرسوده ای را ترمیم و بازسازی کنند؛ یعنی مثل لیزینگ ایران خودرو، کشاورز بتواند تراکتور قدیمی خود را تحویل بدهد و تراکتور نو تحویل بگیرد.

بازرگان با تاکید بر اینکه بازسازی ناوگان کشاورزی صحیح است و تخصیص ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار برای تراکتور کاری از پیش نمی برد می گوید: حرف ما با مسئولان این است که در راستای بازسازی ماشین آلات بایستی بخشی از این ۵ هزار میلیارد تومان را به تراکتور اختصاص بدهند و مابقی مکانیزاسیون را هم در نظر بگیرند. در واقع فقط تراکتور و نیروی محرکه نیست و ما مکانیزاسیون را در هفت زیر بخش دیگر شامل «دام، طیور، شیلات و آبزیان و همچنین باغ و غیره» داریم که بسیار عقب تر از مکانیزاسیون بخش زراعت هستند.

در شرایطی که تراکتورها فرسوده اند و تا ۳۰ درصد به تولید و منابع خاکی مزارع لطمه می زنند تخصیص اعتبار برای توسعه تراکتور تاثیر مثبتی نخواهد داشت لذا بهتر است بخشی از تسهیلات صرف بازسازی ناوگان کشاورزی شود و مابقی نیز صرف مکانیزاسیون بخش های دیگر کشاورزی شود

این عضو اتاق اصناف کشاورزی می گوید: آقای رئیس جمهور حتما واقف هستند که اگر قرار است از تخصیص اعتبار جواب بگیرند باید این اعتبارات تخصیصی در توسعه همه بخش های مکانیزاسیون کشاورزی تقسیم شود و اگر بخشی از آن به تراکتور تخصیص می یابد، باید صرف بازسازی تراکتورهای فرسوده شود. در غیر این صورت صرفا افزایش از ۳۰ هزار دستگاه تراکتور از این طریق به ۶۰ هزار دستگاه چه تاثیری مثبتی می تواند داشته باشد؟ آن هم در شرایطی که تراکتورهای بسیاری فرسوده اند و ۲۰ تا ۳۰ درصد به تولید و منابع خاکی در مزرعه لطمه می زنند.

وی ادامه داد: وقتی کمباینی که در مزرعه استفاده می شود فرسوده است و تا ۲۰ درصد ریزش دارد و محصول روی زمین می ریزد، باید تخصصی تر به موضوعات نگریست چرا که ناوگان ماشین الات کشاورزی کشور نیازمند بازسازی است. لذا اگر قرار است تسهیلاتی اختصاص یابد صرف بازسازی ناوگان کشاورزی و مابقی هم صرف مکانیزاسیون بخش های دیگر کشاورزی شود.

کشاورزان شاکی از قیمت تراکتور، شاکی از ارزانی محصولات خود

از سوی دیگر بر اساس این گزارش در حوزه تراکتور انتقادات غالبا در قیمت و کیفیت آن است و کشاورزان اصلی ترین منتقدان این بخش هستند. عضو اتاق اصناف کشاورزی و گندمکار کشور در این خصوص به بخش مثبت ماجرا نیز اشاره کرده و می گوید: در وهله اول باید بدانید که تراکتوری که تراکتور سازی تولید می کند در کشورهای همسایه قیمتی بالاتر دارد. پس در این حوزه باید منصفانه و کارشناسانه صحبت کرد. به خصوص اینکه تراکتور سازی ایران هم بخشی از کشاورزی ایران است و همه در یک کشتی سوار هستیم.

بازرگان خاطر نشان کرد: در حال حاضر هزینه تمام شده تراکتور با سود مکفی ارائه می شود اما چرا کشاورزان نسبت به قیمت آن شاکی هستند؟ در واقع کشاورزان شاکی قیمت تراکتور هستند به دلیل اینکه محصول شان را ارزان می فروشند؛ یعنی دست بخش دولتی در جیب کشاورز است و به مردم یارانه می دهد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر اگر ما کشاورزان از قیمت تراکتور شاکی هستیم به این دلیل است که محصول ما ارزان خریداری می شود و دولت با قیمت دستوری و دخالت در امور به جای نظارت، باعث شده که محصول من به قیمت واقعی فروش نرود. پس وقتی من نتوانم هزینه تمام شده تولید را در بیاورم و و سود هم نکنم مطمئنا قیمت تراکتور با ۲۰ درصد افزایش برای من سنگین می شود.

انحصار در تولید در بلند مدت عدم کیفیت را در پی دارد

بازرگان در خصوص کیفیت تراکتور تولیدی کشور نیز گفت: باید بپذیریم که تراکتور سازی کشور زحمت می کشد اما مطمئن باشید انحصار در تولید باعث عدم کیفیت هم در درازمدت خواهد شد. یعنی وقتی یک شرکت یکه تاز یک میدان تولید باشد مطمئنا در دراز مدت در کیفیت محصول تاثیر خواهد گذاشت. اما این به این معنا نیست که تراکتورهایی که تراکتورسازی ایران می سازد بی کیفیت است بلکه ممکن است در برخی دستگاه‌ها ایراداتی باشد.

مجموعه تحلیلی Imarcgroup : انتظار می رود بازار جهانی تراکتور در طی سال های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ به طور میانگین ۴.۳ درصد رشد داشته باشد

وی تصریح کرد: در حقیقت در یک چرخه تولید ۳۰ هزار دستگاهی در سال ایراد داشتن ۵۰۰ دستگاه هم طبیعی است. اما ضمن توجه تراکتورسازی به افزایش کیفیت، اصل مطالبه و اعتراض کشاورزان، به دخالت دولت در قیمت دستوری محصولات کشاورزی نیز مربوط است. به این معنا که اگر منِ گندمکار گندم را آزاد بفروشم قطعا توان خرید تراکتور به نرخ آزاد را هم خواهم داشت.

رشد ۴.۳ درصدی بازار جهانی تراکتور تا ۲۰۲۸

گفتنی است بر اساس جدیدترین گزارشی که Imarcgroup منتشر کرده است انتظار می رود بازار جهانی تراکتور در طی سال ای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ به طور میانگین ۴.۳ درصد رشد داشته باشد. این در حالی است که در این گزارش آمده است افزایش استفاده از تراکتورها در بخش کشاورزی برای شخم زدن، خاک ورزی، سخت کردن، دیسک کردن، کاشت و غیره مهمترین عوامل موثر بر رشد بازار جهانی تراکتور است.