بهناز صفری؛بازار: عناصر نادر خاکی ۱۷ عنصر مهم و استراتژیک در صنایع معدنی به شمار می روند که از اهمیت و جایگاه ویژه ای هم برخوردار هستند و خوشبختانه ایران یکی از میزبانان اصلی عناصر خاکی است. درحال حاضر کشورهای صنعتی دنیا به دنبال استحصال این عناصر ارزشمند هستند تا با قطع وابستگی از واردات برخی محصولات اساسی بی نیاز شوند. اما استحصال این عناصر با عناصری مثل مس، سرب و روی و آهن که روش های شناخته شده تری هستند فرق داشته و دشوارتر هستند. به همین دلیل است برخلاف سایر عناصر معدنی به این عناصر ارزشمند که بسیاری از آنها در باطله های معدنی پیدا می شود توجه نشده و نگاه ها بیشتر سمت صنایع معدنی پرکاربرد با روش های استخراج شناخته شده است.
بسیاری از کارشناسان براین اعتقاد هستند طی سال های گذشته بسیاری از جنگ هایی که در دنیا رخ داده بر سر منابع طبیعی و به خصوص عناصر نادر خاکی بوده است.
امیر بیژن یثربی ، مدیر عامل شرکت صنعتی معادن و فلزات ایده پردازان شریف به بازار گفت: درحال حاضر دنیا بر سر جنگی به سر می برد که آن هم جنگ بر سر منابع طبیعی است که من برای این مورد دلیل مدلل دارم.البته خیلی ها می گویند نه درحال حاضر در دنیا دعوا بر سر انرژی و آب است. زیرا آب هم جزو انرژی محسوب می شود و در بسیاری از مناطق دنیا کمبود آب وجود دارد؛ اما واقعیت امر این است که جنگ آب و جنگ انرژی آتش تهیه جنگ منابع طبیعی است.
اگر به جنگ بین ایالات متحده و جمهوری خلق چین توجه کنید یکی از المان هایش عناصر نادر خاکی است. ولی شاید کسی تاکنون به دلیل این جنگ توجه نکرده باشد، اما واقعیت این است که عناصر نادر خاکی به خاطر جایگاه استراتژیکی که دارد موجبات برخی جنگ ها را در جهان فراهم کرده است
به گفته وی؛ اگر به جنگ بین ایالات متحده و جمهوری خلق چین توجه کنید یکی از المان هایش عناصر نادر خاکی است. ولی شاید کسی تاکنون به دلیل این جنگ توجه نکرده باشد، اما واقعیت این است که عناصر نادر خاکی به خاطر جایگاه استراتژیکی که دارد موجبات برخی جنگ ها را در جهان فراهم کرده است.
وی تاکید کرد: گروهی از عناصر هستند که بسیار استراتژیک هستند و جایگاه ویژه ای را طی دهه های اخیر به خود اختصاص داده اند. کشور ما هم یکی از میزبان های مهم عناصر نادر خاکی است. سنگ آهن هایی در منطقه یزد و بافق داریم که باطله های کارخانه های سنگ آ هن ما حاوی مواد غنی عناصر نادر خاکی یا همان "آر ای ای " هاست که ما تاکنون از این ها استفاده نکرده ایم.
یثربی اضافه کرد: ما برخی اوقات باطله هایی داریم که ارزش آن از معدنی که این باطله ها از آنجا ایجاد شده بیشتر است. ما در رابطه با عناصر پایه پیشرفت داشته ایم و کار کرده ایم و نام آشنا هستیم. ولی در گروه عناصر استراتژیک که همه بلااستثنا دانش بنیان هستند از نظر من یکی از فقیرترین ها هستیم این در حالی است که منابع فراوانی در این حوزه ها داریم و پتانسیل هایمان شایان توجه است، ولی تاکنون به صورت جدی و کاربردی رویشان کار نکرده ایم. این عناصر از ارزش و جایگاه ویژه ای در کل دنیا برخوردار هستند و باید توجه جدی به آنها صورت گیرد تا بتوانیم بهترین استفاده را از این عناصر داشته باشیم.
او گفت: تحرک و حرکت هایی در حوزه دانش بنیان های معدن انجام شده است ولی این میزان حرکت با توجه به نیازهایی که به این مواد وجود دارد اصلا کافی نیست. به خصوص این که به خاطر ریسک بالای این موارد بخش خصوصی هم امکان حضور ندارد.
یثربی در خصوص دلیل توجه نکردن به عناصر نادر خاکی بیان کرد: علتش خیلی ساده است. کمبود منابع مالی باعث شده است که دانش بنیان ها را در حوزه معدن و صنایع معدنی حمایت نکنند. که این خودش ضعف بزرگی به شمار می آید. البته الان برخی از گروه های مالی به این سمت و سو گرایش پیدا کرده اند و دوست دارند که بیایید در صنعت معدن و دانش بنیان ها کار کنند، ولی به خاطر ریسک فراوان و حمایت هایی که صورت نمی گیرد سرمایه گذاری در این بخش آن طور که باید نیست.
مدیرعامل شرکت صنعتی معادن و فلزات ایده پردازان شریف اظهار کرد: اما همچنان وقتی صحبت از دانش بنیان ها می شود سمتش نمی آیند. زیرا سرمایه در ایران بسیار ترسو است. البته کلا سرمایه ترسو است ، ولی در ایران به خاطر شرایطی که رژیم اقتصادی ما دارد ، سرمایه ترسوتر است . بنابراین عملا در این حوزه ورود پیدا نمی کنند و تا زمانی هم که در این زمینه سرمایه گذاری صورت نگیرد و مشوق هایی وجود نداشته باشد پیشرفتی هم حاصل نخواهد شد.
وی تصریح کرد: اعتقادم بر این است که در حوزه معدن و صنایع معدنی باید حتما سمت رشد تکنولوژی برویم. زیرا رشد تکنولوژی باعث می شود آن طور که شایسته است بتوانیم ازپتانسیل های موجود در کشورمان استفاده کنیم.
به گفته وی؛ از قدیم تاکنون دو چیز در کشورما فرهنگ ساز بوده و امکانات فراوانی را وارد کشورمان کرده است . یکی از این موارد صنعت نفت بوده که از سال های بسیار دور در ایران و جهان جایگاه ویژه داشته و همراه خودش فرهنگ را هم وارد کشور کرده است و دیگری صنعت معدن بوده است . اما اگر بخواهیم بدانیم در این بین کدامیک از این دو وزن بیشتری داشته، می توان به صراحت بگویم معدن در بخش ورود فرهنگ به کشور وزن بیشتری داشته و توانسته برای فرهنگ سازی در کشورمان موثر باشد.
وی افزود: البته برای این امر دلیل دارم زیرا نفت ما در یک منطقه از ایران وجود دارد. البته درجاهای دیگر کشورمان هم اکتشافات نفت صورت گرفته است. اما هر زمان صحبت از نفت می شود ناخودآگاه استان خوزستان در ذهن متباتر می شود.
یثربی تصریح کرد: اما معادن مختلف در کشور ما پخش هستند. این پخش شدگی به جای این که ام کانات را یک جا متمرکز کند ، امکانات را پخش کرده است. وقتی در منطقه ای معدن زده شود با خودش بهداشت می آورد زیرا کار پر ریسک و خطرناکی است. بنابراین مجبور است با خودش بهداشت بیاورد. مجبور است مدرسه، مسجد، امکانات رفاهی و تفریحی بیاورد . زیرا کسانی که در این مناطق کار می کنند به تمامی این چیزها که جزو ضروریات است نیاز دارند.
وی افزود: در نتیجه معدن در کشور ما در رابطه با ورود تکنولوژی و امکاناتی که بشود در آن مناطق کار کرد را همراهش آورده است. بنابراین معدن نقشی بسیار اساسی در افزایش فرهنگ سازی کشور ایفا کرده است که این موارد هم بسیارحایز اهمیت است .
دکترای اقتصاد معدن در خصوص این که در بخش معدن و صنایع معدنی چه کارهایی باید انجام دهیم بیان کرد: به خاطر این که تکنولوژی با خودش امکانات می آورد ما باید به سمت رشد تکنولوژی برویم. درنتیجه رشد تکنولوژی مساوی با کاهش بروکراسی و افزایش دمکراسی است. ما باید به این سمت و سو کشیده شویم تا بتوانیم از اثرات خوب تکنولوژی بر فرهنگ و اقتصاد کشورمان استفاده کنیم .
مدیرعامل شرکت صنعتی معادن و فلزات ایده پردازان شریف اظهار کرد: کدام صنعت می تواند باعث کاهش بروکراسی و افزایش دمکراسی شود؟ یا در صنایع دیگر رقابت ایجاد کند و پابه پای آنها پیشرفت کند. فقط معدن است زیرا در سطح کشور پخش شده است. بنابراین معادن نه تنها از نظر اقتصادی برای کشورمان مفید است و با توجه به آن می توانیم اقتصاد کشورمان را شکوفا کنیم و به رشد اقتصادی قابل قبولی برسیم بلکه از نظر فرهنگی هم بسیار تاثیر گذار است.
وی تاکید کرد: بنابراین با توجه به جایگاهی که معادن دارند نباید آنها را نادیده گرفت و مورد بی مهری و کم توجهی واقع شوند. زیرا هم اقتصاد ساز است و هم فرهنگ ساز.
نظر شما